BÀI 10: ĐỒ CHƠI DÂN GIAN

Nhận biết

Câu 1: Theo em hiểu đồ chơi dân gian là gì? Kể tên một số đồ chơi dân gian mà em biết?

Trả lời:

- Đồ chơi dân gian là đồ chơi truyền thống, là những đồ chơi được làm thủ công

- Một số trò chơi dân gian:

+ Đèn ông sao

+ Tò he

+ Đầu lân

+ Trống ếch

+ Đèn lồng giấy xếp...

Câu 2: Quan sát hình ảnh và cho biết có các loại đồ chơi dân gian nào?

Trả lời:

Thông hiểu

Câu 3: Theo em đồ chơi dân gian được làm từ các vật liệu như thế nào? Em có nhận xét gì về vật liệu làm đồ chơi dân gian.

Trả lời:

- Đồ chơi dân gian được làm từ các vật liệu tự nhiên như gỗ, tre, nứa, đồ chơi đất sét, vải, giấy,...

- Nhận xét: vật liệu tự nhiên làm những đồ chơi đơn giản, không sử dụng pin, điện, hay các công nghệ cao nhưng vẫn mang lại giá trị về mặt tâm lý và giáo dục.

Câu 4: Quan sát bức tranh và cho biết tên của hai loại đồ chơi? Chỉ ra đâu là đồ chơi hiện đại và đồ chơi truyền thống?

Trả lời:

- Bức tranh 1: búp bê

• Đồ chơi hiện đại

- Bứ tranh 2: con rối gỗ

• Đồ chơi truyền thống.

Câu 5: Nêu ý nghĩa của đồ chơi dân gian?

Trả lời:

- Đồ chơi dân gian lưu giữ nét văn hóa truyền thống, được là thủ công bằng những vật liệu từ tự nhiên như tre, bột gạo hấp chín, lá cây,...

Câu 6: Em hãy mô tả cách sử dụng một món đồ chơi dân gian mà em yêu thích?

Trả lời:

- Ví dụ: chơi thả diều

Câu 7: Em biết gì về một số trò chơi dân gian?

Trả lời:

- Chơi ô ăn quan:

+ Người chơi sẽ dùng tất cả số quân trong một ô bất kỳ trong số 5 ô vuông thuộc quyền kiểm soát của mình. Sau đó, người chơi lần lượt rải quân vào các ô (mỗi ô 1 quân) bắt đầu từ ô gần nhất và có thể rải ngược hay xuôi chiều kim đồng hồ tùy ý. 

+ Khi rải hết quân cuối cùng, nếu liền sau đó là một ô vuông có chứa quân thì tiếp tục dùng tất cả số quân đó để rải tiếp theo chiều đã chọn. Nếu liền sau đó là một ô trống (không phân biệt ô quan hay ô dân) rồi đến một ô có chứa quân thì người chơi sẽ được ăn tất cả số quân trong ô đó. 

+ Cuộc chơi sẽ kết thúc khi toàn bộ dân và quan ở hai ô quan đã bị ăn hết. Người thắng cuộc là người mà khi cuộc chơi kết thúc có tổng số dân quy đổi nhiều hơn. Tùy theo luật chơi từng địa phương hoặc thỏa thuận giữa hai người chơi nhưng phổ biến là 1 quan được quy đổi bằng 10 dân hoặc 5 dân.

- Chơi kéo co: Người chơi cũng chia làm hai phe, mỗi phe cùng dùng sức mạnh để kéo cho được bên kia ngã về phía mình, giữa sợi dây có buộc một cái khăn đỏ,bên nào kéo đoạn dây có buộc khăn đỏ qua vạch của mình trước là thắng.

- Chơi đánh đu: Có nhiều cách đu nhưng phổ biến nhất vẫn là đu đơn và đu đôi. Đu đơn nữ thường thể hiện sự nhịp nhàng, nhẹ nhàng và duyên dáng của người chơi, đu đơn nam thường thể hiện sự khỏe mạnh, bay bổng và thường đu cao tít lên.

Câu 8: Quan sát bức tranh và cho biết có các trò chơi dân gian nào?

Trả lời:

- Bức tranh có các trò chơi dân gian:

+ Trò cướp cờ

+ Trò thả chó

+ Trò dung dăng dung dẻ

+ Trò chi chi chành chành

+ Trò chơi chuyền

+ Trò ô ăn quan

+ Trò mèo đuổi chuột

Câu 9: Em có nhận xét gì về hành động sử sụng đồ chơi dân gian của hai bạn trong hình?

Trả lời:

- Nhận xét: hai bạn trong hình đang thả diều ở gần cột điện cao thế, đây là một hành động rất nguy hiểm. Ở dưới cột điện cao thế có biển cấm thả diều nhưng hai bạn vẫn sử dụng diều chơi vừa không đúng cách vừa không an toàn.

Câu 10: Cho tình huống sau:

Sắp tới trung thu, bạn Minh và bạn Hùng đội đầu lân lên đầu và cả hai cầm gậy chơi múa kiếm với nhau. Em có nhận xét gì về hành động của hai bạn?

Trả lời:

- Hành động của hai bạn là sai vì sử dụng đầu lân và cầm gậy chơi với nhau như vậy rất nguy hiểm, hai bạn đang sử dụng đồ chơi không đúng cách và không an toàn.

Vận dụng

Câu 11: Khi sử dụng đồ chơi dân gian em cần sử dụng như thế nào?

Trả lời:

- Khi sử dụng đồ chơi dân gian em cần:

+ Lựa chọn đồ chơi, địa điểm và điều kiện phù hợp

+ Tìm hiểu đồ chơi và cách chơi

+ Sử dụng đồ chơi theo hướng dẫn

+ Vệ sinh bảo quản đồ chơi.

Câu 12: Em đã làm gì để vệ sinh và bảo quản các loại đồ chơi dân gian?

Trả lời:

- Để vệ sinh và bảo quản các loại đồ chơi:

+ Cất gọn gàng ngắn nắp vào tủ

+ Cho vào túi đựng sẵn của đồ chơi (nếu có)

+ Giặt và phơi khô với các loại đồ chơi bằng vải.

Câu 13: Theo em các loại trò chơi dân gian như đua thuyền, leo cầu ùm,…trẻ em có được chơi không? Vì sao?

Trả lời:

- Cách chơi trò chơi đua thuyền: người chơi ngồi lên chiếc thuyền trên sông và có tay lái chèo thuyền nào về đích trước là thắng.

- Cách chơi trò chơi cà kheo: người chơi di chuyển lên cầu, giữ thăng bằng để tránh té ngã, sau đó người chơi phải di chuyển đến đầu cầu có cắm cờ để lấy lá cờ về là thắng. 

• Đây là một trong những số trò chơi phù với người lớn không phù hợp với trẻ em vì trẻ em còn nhỏ không thể chơi mấy trò chơi ở môi trường nước, với độ khó cao và gây nguy hiểm.

Vận dụng cao

Câu 14: Theo em có phải trò chơi dân gian nào trẻ em được chơi không? Giải thích.

Trả lời:

- Không phải trò chơi dân gian gian nào trẻ em cũng được chơi vì còn phải phù hợp với lứa tuổi, trẻ em không được chơi những trò chơi độ khó cao và có thể gây nguy hiểm.

Câu 15: Em cùng các bạn đưa ra thông điệp sử dụng đồ chơi dân gian?

Trả lời:

Đồ chơi dân gian

Em chơi an toàn

Phù hợp lứa tuổi

Ngăn nắp gọn gàng.