Câu hỏi tự luận kinh tế pháp luật 10 chân trời Ôn tập chủ đề 2 (P1)

ÔN TẬP CHỦ ĐỀ 2

THỊ TRƯỜNG VÀ CƠ CHẾ THỊ TRƯỜNG

Câu 1: Thị trường là gì?

Trả lời:

Thị trường là lĩnh vực trao đổi, mua bán mà ở đó các chủ thể kinh tế tác động qua lại lẫn nhau để xác định giá cả và số lượng hàng hoá, dịch vụ.

Câu 2: Nêu những chức năng của thị trường?

Trả lời:

Chức năng của thị trường:

+ Thừa nhận giá trị của hàng hoá; + Thừa nhận giá trị của hàng hoá;

+ Cung cấp thông tin cho các chủ thể kinh tế; + Cung cấp thông tin cho các chủ thể kinh tế;

+ Điều tiết, kích thích hoặc hạn chế sản xuất và tiêu dùng. + Điều tiết, kích thích hoặc hạn chế sản xuất và tiêu dùng.

Câu 3: Theo đối tượng giao dịch, mua bán; thị trường được phân loại như thế nào?

Trả lời:

Căn cứ theo đối tượng hàng hóa, dịch vụ được trao đổi, mua bán: thị trường hàng hoá (thị trường gạo, thị trường sắt thép,...), thị trường dịch vụ (thị trường chăm sóc sắc đẹp, thị trường chứng khoán,...) gắn với các loại hàng hoá, dịch vụ khác nhau.

Câu 4: Theo tính chất và cơ chế vận hành, thị trường được phân loại như thế nào?

Trả lời:

Căn cứ vào tính chất và cơ chế vận hành: thị trường cạnh tranh hoàn hảo, thị trường cạnh tranh không hoàn hảo (độc quyền).

Câu 5: Phân tích những chức năng của thị trường?

Trả lời:

- Chức năng thừa nhận: Thị trường thừa nhận công dụng xã hội của hàng hoá và lao động đã hao phí để sản xuất ra nó, thông qua việc hàng hoá có bản được hay không và bán với giá như thế nào. - Chức năng thừa nhận: Thị trường thừa nhận công dụng xã hội của hàng hoá và lao động đã hao phí để sản xuất ra nó, thông qua việc hàng hoá có bản được hay không và bán với giá như thế nào.

- Chức năng thông tin: Thị trường cung cấp thông tin cho người sản xuất và người tiêu dùng thông qua những biến động của nhu cầu xã hội về số lượng, chất lượng, chủng loại, cơ cấu các loại hàng hoá, giá cả, tỉnh hình cung – cầu về các loại hàng hoá..... - Chức năng thông tin: Thị trường cung cấp thông tin cho người sản xuất và người tiêu dùng thông qua những biến động của nhu cầu xã hội về số lượng, chất lượng, chủng loại, cơ cấu các loại hàng hoá, giá cả, tỉnh hình cung – cầu về các loại hàng hoá.....

- Chức năng điều tiết, kích thích hoặc hạn chế: Trên cơ sở những thông tin thu được từ thị trường, người sản xuất và người tiêu dùng sẽ có những ứng xử, điều chỉnh kịp thời cho phù hợp với sự biến đổi của thị trường, nhờ đó sản xuất và tiêu dùng được kích thích hoặc hạn chế. - Chức năng điều tiết, kích thích hoặc hạn chế: Trên cơ sở những thông tin thu được từ thị trường, người sản xuất và người tiêu dùng sẽ có những ứng xử, điều chỉnh kịp thời cho phù hợp với sự biến đổi của thị trường, nhờ đó sản xuất và tiêu dùng được kích thích hoặc hạn chế.

Câu 6: Cơ chế thị trường là gì?

Trả lời:

Cơ chế thị trường là hệ thống các quan hệ mang tính tự điều chỉnh tuân theo yêu cầu của các quy luật kinh tế như quy luật cạnh tranh, cung - cầu, giá cả,... chi phối hoạt động của các chủ thể kinh tế.

Câu 7: Thế nào là giá cả hàng hóa?

Trả lời:

Giá cả hàng hoá là số tiền phải trả cho một hàng hoá để bù đắp những chi phí sản

xuất và lưu thông hàng hoá đó.

Câu 8: Trình bày nhược điểm của cơ chế thị trường?

Trả lời:

Nhược điểm của cơ chế thị trường:

+ Có thể dẫn tới suy thoái tài nguyên, ô nhiễm môi trường và các hiện tượng cạnh tranh không lành mạnh; + Có thể dẫn tới suy thoái tài nguyên, ô nhiễm môi trường và các hiện tượng cạnh tranh không lành mạnh;

+ Sự vận động của cơ chế thị trường cũng tiềm ẩn nguy cơ khủng hoảng, có thể dẫn đến lạm phát; + Sự vận động của cơ chế thị trường cũng tiềm ẩn nguy cơ khủng hoảng, có thể dẫn đến lạm phát;

+ Sự phân hoá giàu – nghèo giữa những người sản xuất, kinh doanh. + Sự phân hoá giàu – nghèo giữa những người sản xuất, kinh doanh.

Câu 9: Em đặt mua hàng qua mạng. Khi nhận hàng, em thấy chất lượng và mẫu mã của hàng thực tế không đúng như quảng cáo.

Trong trường hợp đó, em sẽ làm gì?

Trả lời:

Trong trường hợp này, em sẽ phản hồi riêng với shop về chất lượng sản phẩm, đổi trả sản phẩm giống với quảng cáo. Nếu shop không phản hồi hoặc không chấp nhận, em sẽ báo cáo với bộ phận chăm sóc của sàn thương mại điện tử, khuyến cáo mọi người không nên mua hàng vì hàng không đúng với chất lượng mà shop đã quảng cáo.

Câu 10: Cơ chế thị trường và kinh tế thị trường có mối quan hệ như thế nào?

Trả lời:

Cơ chế thị trường là phương thức điều tiết nền kinh tế dựa trên quy luật cung - cầu. Kinh tế thị trường là nền kinh tế trong đó cơ chế thị trường giữ vai trò chủ đạo trong việc điều tiết các hoạt động kinh tế.

Cơ chế thị trường là nền tảng của kinh tế thị trường. Chính cơ chế thị trường đã tạo ra động lực phát triển kinh tế, thúc đẩy cạnh tranh, đổi mới, phân bổ nguồn lực hiệu quả và phân phối thu nhập theo năng lực.

Tuy nhiên, cơ chế thị trường cũng có những hạn chế nhất định. Chính phủ cần can thiệp vào thị trường để điều tiết và khắc phục những hạn chế này, nhằm đảm bảo cho kinh tế thị trường phát triển bền vững.

Câu 11: Giá cả thị trường là gì?

Trả lời:

Giá cả thị trường là giá bán thực tế của hàng hoá, dịch vụ hình thành do các chủ thể kinh tế chi phối và vận động của thị trường quyết định tại một thời điểm, địa điểm nhất định.

Câu 12: Trình bày chức năng của giá cả thị trường?

Trả lời:

Chức năng của giá cả thị trường:

+ Cung cấp thông tin; + Cung cấp thông tin;

+ Phân bổ nguồn lực giữa các ngành sản xuất; + Phân bổ nguồn lực giữa các ngành sản xuất;

+ Công cụ để Nhà nước thực hiện quản lý, điều tiết, kích thích nền kinh tế. + Công cụ để Nhà nước thực hiện quản lý, điều tiết, kích thích nền kinh tế.

Câu 13: Giá cả thị trường có thể ảnh hưởng đến sản xuất như thế nào?

Trả lời:

Tác động đến sản xuất: Giá cả thị trường cao hơn sẽ thúc đẩy sản xuất, vì các doanh nghiệp sẽ có lợi nhuận cao hơn khi sản xuất ra nhiều hàng hóa/dịch vụ hơn. Ngược lại, giá cả thị trường thấp hơn sẽ làm giảm sản xuất, vì các doanh nghiệp sẽ có lợi nhuận thấp hơn khi sản xuất ra nhiều hàng hóa/dịch vụ hơn.

Câu 14: Giá cả thị trường có thể ảnh hưởng đến tiêu dùng như thế nào?

Trả lời:

Tác động đến tiêu dùng: Giá cả thị trường cao hơn sẽ làm giảm tiêu dùng, vì người tiêu dùng sẽ có khả năng mua được ít hàng hóa/dịch vụ hơn. Ngược lại, giá cả thị trường thấp hơn sẽ làm tăng tiêu dùng, vì người tiêu dùng sẽ có khả năng mua được nhiều hàng hóa/dịch vụ hơn.

Câu 15: Chức năng phân bố nguồn lực của thị trường có thể bị ảnh hưởng bởi những yếu tố nào?

Trả lời:

Các yếu tố có thể ảnh hưởng đến chức năng phân bổ nguồn lực của thị trường bao gồm:

Tính cạnh tranh: Cạnh tranh là yếu tố thúc đẩy các nhà sản xuất tìm cách giảm chi phí và cải thiện chất lượng sản phẩm/dịch vụ để thu hút khách hàng. Điều này dẫn đến hiệu quả sử dụng nguồn lực cao hơn.

Sự hoàn hảo của thông tin: Thông tin đầy đủ và chính xác giúp các chủ thể kinh tế đưa ra quyết định hợp lý hơn, từ đó dẫn đến phân bổ nguồn lực hiệu quả hơn.

Chính sách của chính phủ: Chính phủ có thể can thiệp vào thị trường bằng cách áp dụng các chính sách thuế, trợ cấp, quy định,... Các chính sách này có thể tác động đến hoạt động của thị trường và dẫn đến phân bổ nguồn lực khác với kết quả của thị trường tự do.

Câu 16: Ở cấp độ trừu tượng, thị trường gồm các yếu tố nào?

Trả lời:

Ở cấp độ trừu tượng hơn, thị trường được nhận diện qua các mối quan hệ liên quan đến trao đổi, mua bán như cung – cầu, quan hệ hàng – tiền, quan hệ cạnh tranh, quan hệ trong – ngoài nước.

Câu 17: Ở cấp độ cụ thể, thị trường gồm các yếu tố nào?

Trả lời:

Ở cấp độ cụ thể, thị trường có thể quan sát được như chợ, cửa hàng, phòng giao dịch và nhiều hình thức tổ chức giao dịch, mua bán khác.

Câu 18: Theo phạm vi hoạt động, thị trường được phân loại như thế nào?

Trả lời:

Căn cứ vào phạm vi hoạt động, thị trường được phân loại thành thị trường trong nước và thị trường thế giới.

Câu 19: Theo vai trò giao dịch, mua bán; thị trường được phân loại như thế nào?

Trả lời:

Căn cứ vào vai trò của các yếu tố được trao đổi, mua bán: thị trường tư liệu tiêu dùng; thị trường tư liệu sản xuất.

Câu 20: Cơ chế thị trường có thể tự giải quyết tất cả các vấn đề kinh tế hay không? Tại sao?

Trả lời:

Cơ chế thị trường có những ưu điểm nổi bật như:

Kích thích tính năng động, sáng tạo của các chủ thể kinh tế, thúc đẩy phát triển lực lượng sản xuất và tăng trưởng kinh tế.

Phân bổ lại nguồn lực kinh tế, đáp ứng tốt hơn các nhu cầu, lợi ích của các chủ thể kinh tế.

Tuy nhiên, cơ chế thị trường cũng tồn tại một số hạn chế như:

Tiềm ẩn rủi ro, khủng hoảng, suy thoái.

Phát sinh những thủ đoạn cạnh tranh không lành mạnh gây thiệt hại cho người sản xuất và người tiêu dùng.

Không tự khắc phục được hiện tượng phân hoá sâu sắc trong xã hội.

Do đó, cơ chế thị trường không thể tự giải quyết tất cả các vấn đề kinh tế. Chính phủ cần can thiệp vào thị trường để điều tiết và khắc phục những hạn chế của cơ chế thị trường.