BÀI 7: THƠ

ĐỌC HIỂU: MÂY VÀ SÓNG

CHUẨN BỊ

- Thông tin về nhà thơ Ta-go:

+ Tên: Ra-bin-đra-nát Ta-go (Rabindranath Tagore)

+ Năm sinh – năm mất: 1861 – 1941

+ Quê quán: Ấn Độ

+ Là danh nhân văn hóa, nhà thơ hiện đại lớn nhất của Ấn Độ. Thơ ông chan chứa tình yêu đất nước, con người, cuộc sống,...

+ Các tác phẩm tiêu biểu: Thơ Dâng, Người làm vườn, Những con chim bay lạc, Mùa hái quả, … 

CÂU HỎI ĐỌC HIỂU

Câu 1: Những hình ảnh thiên nhiên nào được nhắc đến trong toàn bộ bài thơ?

Trả lời:

Những hình ảnh thiên nhiên được nhắc đến trong toàn bộ bài thơ: mây, sóng, bình minh vàng, vầng trăng bạc, hoàng hôn.

Câu 2: Chú ý lời nói của em bé sau lời mời gọi của những người “trên mây” và “trong sóng”.

Trả lời:

Sau lời mời gọi của những người “trên mây” và “trong sóng” em bé đã nói “Buổi chiều mẹ luôn muốn mình ở nhà, làm sao có thể rời mẹ mà đi được?”

CÂU HỎI SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Về hình thức, văn bản Mây và sóng có gì khác so với các văn bản thơ em đã học ở Bài 2 trong sách Ngữ văn 7, tập một? Bài thơ có sự kết hợp của những phương thức biểu đạt nào (tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận, thuyết minh,...)?

Trả lời:

- Bài thơ được viết theo hình thức thơ văn xuôi. Thơ văn xuôi là thơ viết dưới hình thức văn xuôi, phân biệt với thơ viết tách ra từng dòng như đơn vị nhịp điệu. Nó cũng phân biệt với thơ tự do là hình thức thơ không bị ràng buộc bởi một luật nào, nhưng vẫn phân dòng. Thơ văn xuôi có cấu tứ độc đáo và hình ảnh mới lạ, có thể bộc lộ tình cảm trực tiếp, nhưng thường sử dụng hình ảnh ngụ ý, tượng trưng, nghịch lí, những hình ảnh ảo giác, mộng tưởng để khơi gợi những tư tưởng sâu sắc, những suy tư triết lí. Đặc điểm của nó là không bị hạn chế bởi cách phân dòng và hiệp vần cho nên cách biểu đạt tự do hơn thơ ca nhiều.

- Bài thơ có sự kết hợp các phương thức: biểu cảm với tự sự, miêu tả.

Câu 2: Bài thơ có thể chia làm hai phần (phần 1: từ đầu đến “bầu trời xanh thẳm”; phần 2: còn lại). Em hãy chỉ ra những nét giống nhau và khác nhau của hai phần đó về số dòng, hình ảnh, cách tổ chức mỗi phần.

Trả lời:

Câu 3: Cuộc vui chơi của những người “trên mây” và “trong sóng” hấp dẫn ở chỗ nào? Tại sao em bé không tham gia những cuộc vui chơi đó?

Trả lời:

- Sức hấp dẫn của cuộc vui chơi của những người “trên mây” và “trong sóng” nằm trong lời kể của họ với em bé: đúng với tâm lí ham chơi, dễ bị lôi cuốn bởi những điều mới mẻ của trẻ em.

- Em bé không tham gia vì không muốn rời xa mẹ, không muốn mẹ phải lo buồn, điều này thể hiện tình yêu thương mẹ của em bé.

Câu 4: heo em, vì sao những trò chơi do em bé tạo ra lại “thú vị” và “hay hơn”?

Trả lời:

- Những trò chơi do em bé tạo ra “thú vị” và “hay hơn” vì không chỉ có “mây” (vì chính em đã là mây) mà còn có “trăng” (hiện thân của mẹ), không chỉ được vui đùa như với những người sống “trên mây” mà còn được cùng sống dưới một “mái nhà” - nơi đó em được ôm ấp, được tiếp nhận ánh sáng dịu dàng từ mẹ, em không chí có “sóng” (vì chính em đã là sóng) mà còn có “bến bờ kì lạ” (hiện thân của mẹ”, bến bờ bao dung, luôn rộng mở đón em.

- Em không “rời mẹ” mà còn được “lăn, lăn, lăn mãi rồi sẽ cười vang vỡ tan vào lòng mẹ”. Tình thương yêu mẹ đã thắng lời mời gọi hấp dẫn của những người “trên mây” và “trong sóng”.  

Câu 5: Những hình ảnh thiên nhiên được nhắc tới trong các trò chơi của em bé có đặc điểm như thế nào? Qua đó, nhà thơ muốn thể hiện điều gì?

Trả lời:

- Những hình ảnh thiên nhiên được nhắc tới trong các trò chơi của em bé vô cùng mơ mộng. Những hình ảnh đó được em bé tưởng tượng ra nên càng đẹp đẽ, lung linh, kì ảo. Song, chúng cũng rất chân thực và hài hòa với nhau.

- Qua đó, nhà thơ muốn nhấn mạnh trí tưởng tượng phong phú và sự ngây thơ, hồn nhiên nhưng không kém phần sâu sắc của em bé.

Câu 6: Theo em, qua bài thơ, tác giả muốn gửi đến người đọc thông điệp gì?

Trả lời:

Thông điệp

+ Ca ngợi tình mẹ con.

+ Con người trong cuộc sống vẫn thường gặp những cám dỗ. Muốn khước từ chúng cần có những điểm tựa vững chắc như tình mẫu tử.

+ Trí tưởng tượng của tuổi thơ vô cùng phong phú nhưng hạnh phúc không phải là những thứ xa xôi, bí ẩn do ai ban cho mà ở ngay trên trần thế và do chính con người tạo nên.

+ Mối quan hệ giữa tình yêu và sự sáng tạo.