Giáo án điện tử chuyên đề Lịch sử 11 cánh diều CĐ 3: Danh nhân trong lịch sử Việt Nam (P1)

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐÃ ĐẾN VỚI BUỔI HỌC NGÀY HÔM NAY!

Bia Tiến sĩ dựng tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám (Hà Nội)

Bài kí do Thân Nhân Trung soạn khắc trên tấm bia Tiến sĩ đầu tiên dựng năm 1484 tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám có câu: “Hiền tài là nguyên khí quốc gia, nguyên khí thịnh thì đất nước mạnh và càng lớn lao, nguyên khí suy thì thế nước yếu mà càng xuống thấp…”

Đoạn trích trên gợi cho em suy nghĩ gì về vai trò của những bậc hiền tài trong lịch sử dân tộc?

KHỞI ĐỘNG

Hiền tài

Đất nước

có mối quan hệ khăng khít, bền chặt

Chống thù trong giặc ngoài, đóng góp về giáo dục, kinh tế,…

có vai trò quyết định đến sự thịnh – suy của một đất nước.

“Hiền tài là nguyên khí quốc gia”

• Là câu nói mang giá trị giáo dục to lớn.
• không chỉ dừng lại ở xã hội thời Lê mà vẫn còn nguyên giá trị đến ngày nay, khi giáo dục đang trở thành quốc sách hàng đầu, khi văn hoá, khoa học và đội ngũ trí thức đang giữ một vai trò cực kỳ quan trọng trong sự nghiệp kiến quốc đất nước.

Hãy chia sẻ hiểu biết của em về một số người nổi tiếng, có nhiều đóng góp đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Hai Bà Trưng

Trần Quốc Tuấn

Hãy chia sẻ hiểu biết của em về một số người nổi tiếng, có nhiều đóng góp đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Tượng vua Đinh Tiên Hoàng

ở Hoa Lư

Tượng đài Nguyễn Du

Đại tướng Võ Nguyên Giáp

CHUYÊN ĐỀ 3: DANH NHÂN TRONG LỊCH SỬ VIỆT NAM

NỘI DUNG BÀI HỌC

01

Khái quát về danh nhân trong lịch sử dân tộc

02

Một số nhà chính trị nổi tiếng của Việt Nam thời Cổ - Trung đại

03

Một số danh nhân quân sự Việt Nam

NỘI DUNG BÀI HỌC

04

Một số danh nhân văn hóa Việt Nam

05

Một số danh nhân trong lĩnh vực khoa học – công nghệ và giáo dục – đào tạo

I

KHÁI QUÁT VỀ DANH NHÂN TRONG LỊCH SỬ DÂN TỘC

1. Khái niệm danh nhân

Khai thác thông tin mục I.1 SGK tr.47 và trả lời câu hỏi: Giải thích khái niệm danh nhân.

• Khái niệm: Là người nổi tiếng, có cống hiến, có ảnh hưởng lớn đến cộng đồng và được xã hội ghi nhận.
• Danh nhân có thể là những nhà chính trị, nhà quân sự, nhà văn hóa, nhà khoa học,…tùy theo lĩnh vực hoạt động của họ.

• Trong lịch sử Việt Nam có nhiều nhân vật nổi tiếng được tôn vinh là danh nhân như:

Lý Thường Kiệt

Nguyễn Trãi

Lê Thánh Tông

Hồ Chí Minh

Em hãy tìm hiểu thêm thông tin và thực hiện yêu cầu:

• Em hãy kể tên một số danh nhân trong lịch sử Việt Nam mà em biết.
• Trình bày một số hiểu biết về một danh nhân cụ thể.

Em hãy kể tên một số danh nhân trong lịch sử Việt Nam mà em biết?

Lịch sử dân tộc có nhiều nhân vật lịch sử, kiệt xuất: Tất cả 14 nhân vật kiệt xuất trong lịch sử dựng nước và giữ nước đã đi vào lòng dân tộc, được nhân dân tôn kính, thờ phụng ở rất nhiều nơi.

Huyền thoại Quốc Tổ Hùng Vương

Hai Bà Trưng

Lý Nam Đế

Ngô Quyền

Đinh Bộ Lĩnh

Lê Hoàn

Lý Công Uẩn

Lý Thường Kiệt

Trần Nhân Tông

Trần Hưng Đạo

Lê Lợi

Nguyễn Trãi

Nguyễn Huệ

Chủ tịch Hồ Chí Minh

Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn

• Vị anh hùng dân tộc gắn liền với ba lần chiến thắng quân xâm lược Mông – Nguyên, để lại một dấu son chói lọi trong lịch giữ nước của dân tộc Việt Nam và mang tầm thời đại ở thế kỉ XIII.
• Lịch sử vốn khách quan, lòng dân là công tâm nhất. Không ai có thể phong “thánh” cho ai, mà “thánh” xuất phát từ lòng dân, sống mãi trong lòng dân. Vì vậy mà dân gian có câu “Thương dân, dân lập đền thờ”.

Nghị quyết số 24C/18.65 năm 1987 của UNESCO về Kỉ niệm 100 năm ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu rõ: “Ghi nhận năm 1990 sẽ đánh dấu 100 năm kỉ niệm ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Anh hùng giải phóng dân tộc và Nhà văn hóa kiệt xuất của Việt Nam”.

EM CÓ BIẾT?

Hình 2. Chủ tịch Hồ Chí Minh

Đọc nội dung Em có biết? quan sát hình 2 để hiểu rõ hơn về sự kiện Kỉ niệm 100 năm ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

2. Vai trò của danh nhân trong lịch sử dân tộc

Bảng 1. Vai trò của danh nhân trong lịch sử dân tộc

Khai thác Bảng 1 SGK tr.48 và trả lời câu hỏi: Nêu những nét chính về vai trò của danh nhân trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Lấy ví dụ cụ thể.

Khởi xướng, tập hợp, lãnh đạo các cuộc khởi nghĩa, kháng chiến chống ngoại xâm, bảo vệ và giành lại độc lập dân tộc, thống nhất đất nước.

1

Hai Bà Trưng

Ngô Quyền

Lý Thường Kiệt

Đứng đầu các vương triêu, chính quyền; đề ra đường lối, chính sách, lãnh đạo nhân dân xây dựng đất nước.

2

Đinh Bộ Lĩnh

Lý Thái Tổ

Hồ Chí Minh

Có nhiều đóng góp về văn hóa, giáo dục, tạo ra những phát minh, sáng chế, sáng lập các trường phái tư tưởng,…góp phần thúc đẩy sự phát triển nước nhà

3

Chu Văn An

Lê Qúy Đôn

Nguyễn Du

Lựa chọn một danh nhân mà em biết và nêu vai trò của họ đối với lịch sử.

Lý Thường Kiệt

LÝ THƯỜNG KIỆT

Tài năng quân sự, khả năng lãnh đạo tài ba:

• Khả năng lãnh đạo vượt trội.
• Khả năng định hướng chiến lược, phương án phòng thủ hiệu quả.
• Sử dụng địa hình giỏi, biết cách khai thác điểm yếu của địch.
• Là một vị tướng nhân từ, luôn tôn trọng giá trị của sự sống.

Tượng đài của Lý Thường Kiệt

Kiên trung, bền bỉ trong đấu tranh:

• Không ngừng đấu tranh để bảo vệ đất nước, gìn giữ chủ quyền, độc lập của dân tộc.
• Luôn kiên cường đối mặt với khó khăn hiểm nguy cũng ko chùn bước.

Giành được những chiến thắng quan trọng trong lịch sử của Việt Nam

Vai trò trong lịch sử Việt Nam:

• Là một nhân vật lịch sử vô cùng quan trọng của lịch sử Việt Nam.
• Có nhiều đóng góp to lớn cho sự phát triển và bảo vệ độc lập, chủ quyền của đất nước.

II

MỘT SỐ NHÀ CHÍNH TRỊ NỔI TIẾNG CỦA VIỆT NAM THỜI KÌ TRUNG ĐẠI

LÀM VIỆC NHÓM

Hình 3. Đền thờ vua Đinh Tiên Hoàng tại Hoa Lư – Ninh Bình

Nhóm 1, 3

Khai thác Hình 3, tư liệu, mục Góc mở rộng, thông tin mục II.1 SGK tr.48, 49 và hoàn thành Phiếu học tập số 1.

---------------------------------------

----------------------Còn tiếp---------------------