Giáo án điện tử Công nghệ cơ khí 11 cánh diều Bài 4: Vật liệu thông dụng và vật liệu mới dùng trong cơ khí

CHÀO MỪNG CÁC EM HỌC SINH ĐẾN VỚI TIẾT HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Quan sát hình 4.1 và cho biết sản phẩm đó được làm từ vật liệu gì?

KHỞI ĐỘNG

Thép

Gang

BÀI 4:

VẬT LIỆU THÔNG DỤNG VÀ VẬT LIỆU MỚI TRONG CƠ KHÍ

NỘI DUNG BÀI HỌC

Một số vật liệu cơ khí thông dụng

Một số vật liệu cơ khí mới

1. MỘT SỐ VẬT LIỆU CƠ KHÍ THÔNG DỤNG

Chia lớp thành 7 nhóm, thực hiện các nhiệm vụ sau:

Nhóm 1: Tìm hiểu về gang

Nhóm 2: Tìm hiểu về thép

Nhóm 3: Tìm hiểu về hợp kim nhôm

Nhóm 4: Tìm hiểu hợp kim đồng

Nhóm 5: Tìm hiểu gốm oxit

Nhóm 6: Nhựa nhiệt rắn

Nhóm 7: Tìm hiểu cao su

1. Gang
2. Trình bày tính chất của gang.
3. Hãy kể tên một số sản phẩm hoặc một bộ phận của sản phẩm trong gia đình em làm từ gang.

GHI NHỚ:

Gang là hợp kim của sắt và carbon với hàm lượng carbon lớn hơn 2,14 %.

• Phân loại:

GANG

Gang xám

Độ cứng thấp, dễ gia công cơ, dễ đúc, chịu nhiệt tốt → đúc bệ máy.

Gang trắng

Cứng và giòn, khó cắt gọt → luyện thép

Gang dẻo

Độ đàn hồi tốt → chế tạo các chi tiết nhỏ, thành mỏng, chịu va đập

• Tính chất: Cứng, giòn, nhiệt độ nóng chảy thấp và dễ đúc.
• Vai trò: Để đúc các chi tiết có hình dạng phức tạp, chịu tải trọng tĩnh và ít chịu va đập, chịu mài mòn và ma sát như bệ máy, vỏ máy, bánh đai, bánh đà, vỏ hộp số, các loại nồi, chảo,…

Một số sản phẩm làm bằng gang

2. Thép

• Thép là hợp kim của sắt với carbon với hàm lượng carbon nhỏ hơn 2,14%.
• Phân loại:

THÉP

Thép carbon

Chỉ có Fe và C với cơ tính không cao, dễ bị ăn mòn hóa học → chế tạo chi tiết chịu tải trọng nhỏ.

Thép hợp kim

Ngoài Fe, C còn có Cr, Ni, Mn,… nên độ bền, độ cứng, tính chịu nhiệt tốt → chi tiết chịu tải trọng lớn.

1. Tính chất của thép carbon và thép hợp kim khác nhau như thế nào?
2. Kể tên một số sản phẩm được làm từ thép carbon và thép hợp kim mà em biết.

Thép carbon

Có cơ tính không cao bằng thép hợp kim.

Thép hợp kim

Có độ bền, độ cứng, tính chịu nhiệt cao hơn thép carbon.

> Mục đích sử dụng khác nhau.

Một số sản phẩm làm từ thép carbon

Một số sản phẩm làm từ thép hợp kim

3. Hợp kim nhôm
4. Nêu tính chất của hợp kim nhôm.
5. Kể tên một số sản phẩm cơ khí được làm bằng hợp kim nhôm.

GHI NHỚ:

Hợp kim nhôm có màu trắng bạc,  khối lượng riêng nhỏ, tính dẫn điện, dẫn nhiệt cao, chống ăn mòn tốt, dẻo.

Một số sản phẩm làm bằng hợp kim nhôm

4. Hợp kim đồng

Nêu tính chất của hợp kim đồng.

Độ dẻo cao, khả năng chống ăn mòn tốt trong nhiều môi trường, tính dẫn nhiệt và dẫn điện tốt.

• Phân loại:

HỢP KIM ĐỒNG

Đồng thau

Hợp kim của đồng với kẽm, chịu lực tốt; độ bền, độ dẻo và chống ăn mòn cao → chế tạo chi tiết máy dạng dống, tấm, thanh.

Đồng thanh

Hợp kim của đồng với thiếc, nhôm, chì,… có độ bền, độ dẻo, độ chống mài mòn ma sát cao → các chi tiết chịu mài mòn trong công nghiệp.

Vì sao các chi tiết như ống nối, bạc đỡ được làm từ đồng thau, các chi tiết như bạc lót, ổ trượt được làm từ đồng thanh?

Hình 4.6. Một số sản phẩm làm bằng đồng thau

1. a) Bạc lót
2. b) Bánh vít

Hình 4.7. Một số sản phẩm làm bằng đồng thanh

Chi tiết ống nối, bạc đỡ cần chịu lực tốt → làm bằng đồng thau.

Chi tiết ống nối, bạc đỡ cần chịu lực tốt → làm bằng đồng thau.

5. Gốm oxit