Giáo án điện tử Công nghệ cơ khí 11 kết nối Bài 18: Nguyên lí làm việc của động cơ đốt trong

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Em hãy quan sát hình 18.1 và cho biết: Nếu trục khuỷu quay theo chiều mũi tên, pít-tông sẽ chuyển động lên trên hay xuống dưới? Thể tích, nhiệt độ và áp suất phía trên đỉnh pít-tông (phần tô màu xanh) thay đổi thế nào?

• Gợi ý câu trả lời:

Quan sát hình 18.1: khi trục khuỷu quay theo hình mũi tên, pít-tông sẽ chuyển động lên trên.

® Thể tích phía trên đỉnh pít-tông giảm còn nhiệt độ và áp suất phía trên đỉnh pít-tông sẽ tăng

BÀI 18: NGUYÊN LÍ LÀM VIỆC CỦA ĐỘNG CƠ ĐỐT TRONG

NỘI DUNG BÀI HỌC

Một số khái niệm cơ bản

Nguyên lí làm việc

Các thông số cơ bản của động cơ đốt trong

1. MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN

Thảo luận nhóm đôi: Trả lời câu hỏi trong hộp chức năng Khám phá (SGK – Trang 88): Quan sát Hình 18.2 và cho biết hình nào có đỉnh pít-tông xa tâm trục khuỷu nhất và hình nào có đỉnh pít-tông gần tâm trục khuỷu nhất?

Gợi ý trả lời câu hỏi:

• Hình 18.2a: đỉnh pít-tông ở xa tâm trục khuỷu nhất.
• Hình 18.2b và 18.2c: đỉnh pít-tông ở gần tâm trục khuỷu nhất.

Em hãy cho biết khái niệm hoặc vị trí của từng thuật ngữ:

• Điểm chết (điểm chết trên (ĐCT), điểm chết dưới (ĐCD);
• Hành trình pít-tông (S);
• Tỉ số nén (ε);
• Chu trình công tác;
• Kì.

® Xác định thể tích buồng cháy (V_c), thể tích công tác của xi lanh (V_s), thể tích toàn phần (V_a).

1. Điểm chết

• Điểm chết là vị trí của pít-tông mà tại đó pít-tông đổi chiều chuyển động.
• Điểm chết trên (ĐCT) là vị trí mà tại đó đỉnh pít-tông xa tâm trục khuỷu nhất.
• Điểm chết dưới (ĐCD) là vị trí mà tại đó đỉnh pít-tông gần tâm trục khuỷu nhất.

2. Hành trình của pít-tông

S = 2 x R

Là quãng đường di chuyển của pít-tông giữa hai điểm chết

3. Thể tích buồng cháy (Vc)

Thể tích buồng cháy là không gian được giới hạn bởi nắp máy, xi lanh và đỉnh pít-tông khi pít-tông ở ĐCT.

4. Thể tích công tác của xi lanh (Vs)

Thể tích công tác của xi lanh là không gian được giới hạn bởi hai điểm chết.

5. Thể tích toàn phần (Va)

Va = Vc + Vs

Là không gian được giới hạn bởi nắp máy, xi lanh và đỉnh pít-tông khi pít-tông ở ĐCD.

6. Thể tích công tác của động cơ (Vh)

V_h = V_s x i

Là tổng thể tích công tác của các xi lanh trong động cơ nhiều xi lanh.

7. Tỉ số nén của động cơ (ε)

Là tỉ số giữa thể tích toàn phần và thể tích buồng cháy.

8. Chu trình công tác

Chu trình công tác là tổng hợp các quá trình diễn ra liên tiếp để động cơ thực hiện biến đổi hóa năng thành cơ năng.

9. Kì

Kì là một phần của chu trình công tác của động cơ đốt trong khi pít-tông thực hiện một hành trình S.

THẢO LUẬN NHÓM

Thảo luận nhóm đôi: Thực hiện nhiệm vụ trong hộp chức năng Luyện tập (SGK – trang 89):

1. Tính thể tích công tác của một xi lanh khi biết thể tích công tác của động cơ 4 xi lanh là 2,4 lít.
2. Tính thể tích công tác của động cơ 4 xi lanh khi biết đường kính của mỗi xi lanh là 80 mm và bán kính quay của trục khuỷu là 75 mm.

Đáp án

1. Thể tích công tác của một xi lanh:

2,4 : 4 = 0,6 lít

2. Thể tích công tác của 1 xi lanh:

Vs = ((3,14.0,82):4).(0,75.2)=0,75 lít

Tính thể tích công tác của động cơ:

Vh = 0,75.4 = 3 lít

1. II. NGUYÊN LÍ LÀM VIỆC

Thảo luận nhóm đôi: Thực hiện nhiệm vụ trong hộp chức năng Khám phá (SGK – trang 89): Đọc nội dung mô tả về các kì, quan sát Hình 18.3 và đặt tên các hình a, b, c, d tương ứng với các kì nạp, nén, nổ, thải.

Trả lời câu hỏi

Hình 18.3a: kì nạp         Hình 18.3b: kì nén

Hình 18.3c: kì nổ           Hình 18.3d: kì thải

Chia lớp thành 2 nhóm, thực hiện các nhiệm vụ sau:

Nhóm 1: Tìm hiểu về nguyên lí làm việc của động cơ xăng 4 kì

Nhóm 2: Tìm hiểu về nguyên lí làm việc của động cơ diesel 4 kì.

GHI NHỚ

1. Nguyên lí làm việc của động cơ xăng 4 kì