Giáo án điện tử Quốc phòng an ninh 10 kết nối Bài 6: Một số hiểu biết về an ninh mạng

CHÀO ĐÓN CÁC EM VÀO BÀI MỚI!

KHỞI ĐỘNG

Quan sát Hình 6.1 và trả lời câu hỏi: Em hãy kể tên một số dịch vụ Internet phổ biến mà em thường dùng

• Dịch vụ thư điện tử
• Dịch vụ tìm kiếm thông tin
• Dịch vụ học tập từ xa
• Dịch vụ trò chơi trực tuyến,…

KHỞI ĐỘNG

Khi đăng kí tài khoản trên mạng xã hội em thường phải khai báo các thông tin gì?

• Họ tên
• Ngày tháng năm sinh
• Địa chỉ gmail
• Số điện thoại
• Mật khẩu
• Giới tính,…

MỘT SỐ HIỂU BIẾT VỀ AN NINH MẠNG

BÀI 6

NỘI DUNG BÀI HỌC

Một số khái niệm cơ bản về mạng và an ninh mạng

01

Một số nội dung cơ bản của luật an ninh mạng

02

Bảo mật thông tin cá nhân trên không gian mạng

03

I. MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ MẠNG VÀ AN NINH MẠNG

Quan sát Hình 6.2 và trả lời câu hỏi: Muốn trao đổi thông tin trên mạng, cần có những thiết bị gì?

Đọc thông tin mục 1 – SGK tr.31 và trả lời câu hỏi: Mạng là gì?

Muốn trao đổi thông tin trên mạng, cần có:

1. Mạng

Máy tính để bàn

Máy tính xách tay

Máy tính bảng

Điện thoại thông minh

Có kết nối mạng

1. Mạng

Là môi trường trong đó thông tin được cung cấp, truyền đưa, thu thập, xử lí, lưu trữ và trao đổi thông qua mạng viễn thông và mạng máy tính.

Mở rộng:

Mạng viễn thông: một tập hợp các nút thiết bị đầu cuối, liên kết và bất kỳ các nút trung gian được kết nối để cho phép truyền thông giữa các thiết bị đầu cuối.

Mạng máy tính: mạng viễn thông kĩ thuật số cho phép các nút mạng chia sẻ tài nguyên.

2. An ninh mạng

Đọc thông tin mục 2 – SGK tr.31 và trả lời câu hỏi:

• An ninh mạng là gì?
• Vì sao cần phải bảo vệ an ninh mạng?

An ninh mạng

Là sự bảo đảm hoạt động trên không gian mạng

Không gây phương hại đến an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.

Để bảo đảm hoạt động trên không gian mạng

Cần phải bảo vệ an ninh mạng vì:

Không gây phương hại đến an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.

II. MỘT SỐ NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA LUẬT AN NINH MẠNG

Hãy cho biết hành vi nào sau đây không được làm khi tham gia vào không gian mạng?

a) Đăng tải hoặc chia sẻ những thông tin sai sự thật về tình hình dịch bệnh lên trang cá nhân trên mạng xã hội.

b) Trao đổi học tập qua thư điện tử hoặc dịch vị tin nhắn trên mạng xã hội.

c) Cài đặt chương trình tin học có chứa mã độc vào mạng máy tính của nhà trường.

d) Xâm nhập trái phép vào máy tính của người khác.

Hãy cho biết hành vi nào sau đây không được làm khi tham gia vào không gian mạng?

e) Chơi bài trực tuyến để đổi lấy điểm và thẻ cào.

f) Tạo tài khoản ảo trên mạng xã hội để khủng bố tinh thần hoặc xúc phạm danh dự người khác.

g) Chia sẻ những hình ảnh về quảng bá du lịch của địa phương trên mạng xã hội.

1. Một số nhóm hành vi bị nghiêm cấm thực hiện trên không gian mạng

• Đăng tải, phát tán thông tin có nội dung tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
• Tổ chức, hoạt động, câu kết, xúi giục, mua chuộc, lừa gạt, lôi kéo, đào tạo, huấn luyện người chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

Xuyên tạc lịch sử, phủ nhận thành tựu cách mạng, phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân tộc, xúc phạm tôn giáo, phân biệt đối xử về giới, phân biệt chủng tộc.

Thông tin sai sự thật gây hoang mang trong nhân dân, gây thiệt hại cho hoạt động kinh tế - xã hội

Phát tán chương trình tin học gây hại cho hoạt động của mạng viễn thông, mạng Internet, mạng máy tính, hệ thống thông tin, hệ thống xử lí và điều khiển thông tin, phương tiện điện tử.

Đăng tải thông tin dâm ô, đồi trụy, tội ác; phá hoại thuần phong, mĩ tục của dân tộc, đạo đức xã hội, sức khỏe của cộng đồng.

Chiếm đoạt tài sản; tổ chức đánh bạc, đánh bạc qua mạng Internet, trộm cắp cước viễn thông quốc tế trên nền Internet.

Tuyên truyền, quảng cáo, mua bán hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục cấm theo quy định của pháp luật, hướng dẫn người khác thức hiện hành vi vi phạm pháp luật.

Các hành vi không được thực hiện trên không gian mạng

a) Đăng tải hoặc chia sẻ những thông tin sai sự thật về tình hình dịch bệnh lên trang cá nhân trên mạng xã hội.

c) Cài đặt chương trình tin học có chứa mã độc vào mạng máy tính của nhà trường.

d) Xâm nhập trái phép vào máy tính của người khác.

e) Chơi bài trực tuyến để đổi lấy điểm và thẻ cào.

g) Chia sẻ những hình ảnh về quảng bá du lịch của địa phương trên mạng xã hội.

2. Bảo vệ trẻ em trên không gian mạng

Trẻ em có quyền được:

• Bảo vệ
• Tiếp cận thông tin
• Tham gia hoạt động xã hội, vui chơi, giải trí
• Giữ bí mật cá nhân, đời sống riêng tư và các quyền khác

Chủ quản hệ thống thông tin, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trên mạng viễn thông, mạng Internet, các dịch vụ gia tăng trên không gian mạng có trách nhiệm

Kiểm soát nội dung thông tin trên hệ thống thông tin

Kiểm soát nội dung thông tin trên dịch vụ do doanh nghiệp cung cấp

Ngăn chặn việc chia sẻ và xóa bỏ thông tin có nội dung gây nguy hại cho trẻ em, xâm phạm đến trẻ em, quyền trẻ em

Không gây nguy hại cho trẻ em, xâm phạm đến trẻ em, quyền trẻ em

Kịp thời thông báo, phối hợp với lực lượng chuyên trách bảo vệ an ninh mạng thuộc bộ công an để xử lý.

Cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động trên không gian mạng có trách nhiệm

Phối hợp với cơ quan có thẩm quyền trong bảo đảm quyền của trẻ em trên không gian mạng

Ngăn chặn thông tin có nội dung gây nguy hại cho trẻ em theo quy định của luật này và pháp luật về trẻ em.

Cơ quan, tổ chức, cha mẹ, giáo viên, người chăm sóc trẻ em và cá nhân khác liên quan có trách nhiệm

Bảo đảm quyền của trẻ em, bảo vệ trẻ em khi tham gia không gian mạng theo quy định của pháp luật về trẻ em.

Lực lượng chuyên trách bảo vệ an ninh mạng và các cơ quan chức năng có trách nhiệm

Áp dụng biện pháp để phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn, xử lý nghiêm hành vi sử dụng không gian mạng gây nguy hại cho trẻ em, xâm phạm đến trẻ em, quyền trẻ em.

Đọc thông tin mục 3 – SGK tr.33 và trả lời câu hỏi:

• Em hãy nêu nội dung quy định về trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân sử dụng không gian mạng.
• Hãy cho biết sự cần thiết phải ban hành Luật An ninh mạng.

3. Trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân sử dụng không gian mạng

Kịp thời cung cấp thông tin liên quan đến

Bảo vệ an ninh mạng

Nguy cơ đe dọa an ninh mạng, hành vi xâm phạm an ninh mạng cho cơ quan có thẩm quyền, lực lượng bảo vệ an ninh mạng.

Bộ Thông tin và truyền thông ban hành Bộ quy tắc ứng xử trên mạng xã hội

• Khuyến khích sử dụng mạng xã hội để tuyên truyền, quảng bá về đất nước – con người, văn hóa tốt đẹp của Việt Nam
• Chia sẻ thông tin tích cực, những tấm gương người tốt, việc tốt.

Việc ban hành Luật an ninh mạng nhằm

Tạo ra các thiết chế, cơ sở pháp lí chống lại các nguy cơ đe dọa đến an ninh quốc gia từ không gian mạng.

Phòng ngừa và xử lí hành vi xâm phạm an ninh mạng.

Triển khai hoạt động bảo vệ an ninh mạng và quy định trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.

III. BẢO MẬT THÔNG TIN CÁ NHÂN TRÊN KHÔNG GIAN MẠNG

Xem video và trả lời câu hỏi: Thông tin cá nhân là gì? Em đã gặp các thủ đoạn đánh cắp thông tin cá nhân qua không gian mạng chưa?

Đọc thông tin mục 1 – SGK tr.34, thảo luận nhóm và trả lời câu hỏi: Em hãy nêu một số phương thức phổ biến mà các đối tượng xấu thường dùng để đánh cắp thông tin cá nhân.

1. Một số thủ đoạn đánh cắp thông tin cá nhân người dùng

Thông tin cá nhân

• Là thông tin đủ để xác định chính xác danh tính một cá nhân, bao gồm ít nhất một trong những thông tin sau đây

Họ tên

Ngày sinh

Nghề nghiệp

Chức danh

Địa chỉ liên hệ

Địa chỉ thư điện tử

Số điện thoại

Số căn cước công dân

Số hộ chiếu

Những thông tin bí mật cá nhân

Hồ sơ y tế

Hồ sơ nộp thuế

Số thẻ bảo hiểm xã hội

Số thẻ tín dụng

Những bí mật khác

Một số phương thức phổ biến nhằm đánh cắp thông tin cá nhân của người dùng là:

Thông qua các trang mạng có nội dung hấp dẫn thu hút người dùng, khi người dùng truy cập sẽ tự động cài mã độc vào máy để thu thập thông tin.

Gửi tin nhắn dụ người dùng truy cập vào đường dẫn mở tới một trang mạng do đối tượng lập sẵn. Người dùng sẽ bị đánh cắp dữ liệu cá nhân nếu điền thông tin trên trang mạng này.

Một số phương thức phổ biến nhằm đánh cắp thông tin cá nhân của người dùng là:

Thông qua các thiết bị ngoại vi và các thiết bị lưu trữ nhiễm mã độc khi được kết nối vào máy tính sẽ tiến hành thu thập dữ liệu, khi có điều kiện kết nối Internet mã độc sẽ gửi dữ liệu ra máy chủ đặt ở nước ngoài.

Gửi thư điện tử có đính kèm các tệp tin có chứa mã độc, khi người dùng mở thư mã độc sẽ lây nhiễm vào thiết bị.

2. Một số biện pháp bảo mật thông tin cá nhân trên mạng

Đọc thông tin mục 2 – SGK tr.34, quan sát Hình 6.3, thảo luận nhóm và trả lời câu hỏi: Em hãy nêu những biện pháp để bảo vệ thông tin cá nhân khi tham gia vào mạng Internet và giải thích tác dụng của từng biện pháp.

Sử dụng phần mềm diệt vi rút có bản quyền.

Đặt mật khẩu có độ an toàn cao cho thiết bị cá nhân như máy tính, điện thoại thông minh

Ngăn chặn các phần mềm độc hại, ngăn chặn các mã độc đang hoạt động trong thiết bị của bạn.

Ngăn chặn hacker, kẻ xấu dễ dàng đoán mật khẩu và lấy cặp các thông tin cá nhân của mình.

Không tùy tiện kết nối vào các mạng Wifi công cộng và các mạng Wifi miễn phí vì tin tặc có thể bị mật thiết lập một chương trình trung gian nhằm theo dõi người dùng trong mạng đó.

Ngăn chặn tin tắc thông qua mạng wifi công cộng để lấy các thông tin về mạng xã hội, thẻ tín dụng, thẻ ngân hàng, mật khẩu,…

Thường xuyên cập nhật hệ điều hành mới nhất, kích hoạt tính năng xác thực nhiều bước.

Bảo vệ thông tin người dùng, tin tắc không thể dễ dàng đăng nhập tài khoản cá nhân của người dùng vì phải trải qua rất nhiều bước bảo mật.

Chia sẻ thông tin cá nhân có chọn lọc thì tham gia mạng xã hội

Không trả lời tin nhắn từ người lạ được gửi đến trên mạng xã hội

Không mở thư điện tử từ những người lạ gửi đến

Ngăn chặn kẻ xấu lợi dụng các trang web, đường link, hình ảnh để lấy cắp thông tin của người dùng

Thường xuyên kiểm tra quyền riêng tư, tính bảo mật trên thiết bị và nhật kí hoạt động.

Phát hiện các dấu hiệu bất thường

LUYỆN TẬP

--------------- Còn tiếp ---------------