Giáo án điện tử Toán 5 cánh diều Bài 45: Tỉ lệ bản đồ

BÀI 45. TỈ LỆ BẢN ĐỒ

CHÀO CẢ LỚP! CHÀO MỪNG CÁC EM TỚI BUỔI HỌC NÀY

KHỞI ĐỘNG

- HS thực hiện nhiệm vụ khởi động GV yêu cầu.

HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ

- Tỉ lệ bản đồ là tỉ số giữa độ dài đo được trên bản đồ và độ dài thật đo được trên thực tế.

- Tỉ lệ bản đồ có thể viết dưới dạng một phân số có tử số là 1.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Bài 1 trang 108 sgk toán 5 tập 1 cánh diều

HS suy nghĩ và tìm số thích hợp điền vào ô trống ?

Bài giải:

Bài 2 trang 108 sgk toán 5 tập 1 cánh diều

HS hoàn thành bài tập GV yêu cầu sau đây:

Quan sát hình vẽ sơ đồ sân bóng và cho biết:

a) Sân bóng trên được vẽ với tỉ lệ nào? Tỉ lệ đó cho ta biết điều gì?

b) Đo chiều dài, chiều rộng của sân bóng trên sơ đồ và tính chiều dài thật, chiều rộng thật của sân bóng.

Bài giải:

a) Sân bóng trên được vẽ với tỉ lệ 1 : 1 000. Tỉ lệ đó cho ta biết với mỗi đơn vị trên bản đồ tương ứng với 1 000 đơn vị trên thực tế.

b) Chiều dài sân bóng trên bản đồ là: 9 cm

Chiều rộng sân bóng trên bản đồ là: 6 cm

Đổi 9 cm = 0,09 m

       6 cm = 0,06 m

Chiều dài thật của sân bóng là:

0,09 x 1 000 = 90 (m)

Chiều rộng thật của sân bóng là:

0,06 x 1 000 = 60 (m)

Bài 3 trang 109 sgk toán 5 tập 1 cánh diều

Quan sát bản đồ sau:

a) Bản đồ trên có tỉ lệ là bao nhiêu?

b) Nếu độ dài trên bản đồ là 1 cm thì độ dài thật là bao nhiêu ki-lô-mét?

c) Nếu độ dài thật là 8 km thì độ dài trên bản đồ là bao nhiêu xăng-ti-mét?

d) Đo khoảng cách hai vị trí trên bản đồ rồi tính độ dài thật giữa hai vị trí đó.

Bài giải:

a) Bản đồ trên có tỉ lệ 1 : 800 000

b) Nếu độ dài trên bản đồ là 1 cm thì độ dài thật là 8 km.

c) Nếu độ dài thật là 8 km thì độ dài trên bản đồ là 1 cm.

d) Gợi ý: Đo được từ Hoàng thành Thăng Long đến trùng tâm huyện Đông Anh trên bản đồ được 1,5 cm = 0,000015 km. Vậy:

Khoảng cách từ Hoàng thành Thăng Long đến trung tâm huyện Đông Anh trên thực tế là: 0,000015 x 800 000 = 12 (km)

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Bài 4 trang 110 sgk toán 5 tập 1 cánh diều

HS suy nghĩ và giải bài toán sau:

 a) Trên bản đồ tỉ lệ 1 : 2 500 000, quãng đường từ Hà Nội đến Thành phố Hồ Chí Minh đó được 46 cm. Hỏi độ dài thật theo đường chim bay từ Hà Nội đến Thành phố Hồ Chí Minh là bao nhiêu ki-lô-mét?

b) Quãng đường từ nhà Phương đến trường dài 5 km. Hỏi quãng đường đó hiển thị trên bản đồ tỉ lệ 1 : 100 000 có độ dài là bao nhiêu xăng-ti-mét?

Bài giải:

a) Đổi 46 cm = 0,00046 km.

Độ dài thật theo đường chim bay từ Hà Nội đến Thành phố Hồ Chí Minh là:

0,00046 x 2 500 000 = 1 150 (km)

b) Đổi 5 km = 500 000 cm

Độ dài quãng đường từ nhà Phương đến trường hiển thị trên bản đồ là:

500 000 : 100 000 = 5 (cm)

Đáp số: a) 1 150 km; b) 5 cm.

Bài 5 trang 110 sgk toán 5 tập 1 cánh diều

HS thảo luận, trao đổi tìm cách giải bài toán:

Căn hộ nhà bạn Khôi có dạng hình chữ nhật với chiều dài là 14 m, chiều rộng là 8 m. Khôi muốn vẽ sơ đồ căn hộ trên một tờ giấy A4 có chiều dài là 29,7 cm và chiều rộng là 21 cm. Khôi nên chọn tỉ lệ bản đồ nào trong các tỉ lệ sau để có thể vẽ được sơ đồ thích hợp?

Bài giải:

Diện tích của căn hộ là: 14 x 8 = 112 (m2)

Diện tích tờ giấy A4 là: 29,7 x 21 = 623,7 (cm2)

Đổi 112 m2 =  1 120 000 cm2

- Nếu tỉ lệ   thì diện tích cần vẽ là:   x 1 120 000 = 112 000 cm2 > S giấy (loại)

- Nếu tỉ lệ   thì diện tích cần vẽ là:   x 1 120 000 = 22 400 cm2 > S giấy (loại)

- Nếu tỉ lệ   thì diện tích cần vẽ là:   x 1 120 000 = 5 600 cm2 > S giấy (loại)

Vậy Khôi không vẽ được sơ đồ căn hộ theo các tỉ lệ bản đồ đã cho trên.

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ:

- HS củng cố lại kiến thức đã học.

- HS tìm tòi, mở rộng kiến thức, rèn luyện học tập.

- Xem trước nội dung bài 46. Luyện tập chung.

BÀI HỌC KHÉP LẠI TẠI ĐÂY, HẸN CÁC EM VÀO TIẾT HỌC SAU!