Giáo án điện tử Vật lí 11 cánh diều Chủ đề 3 Bài 1: Lực tương tác giữa các điện từ

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Lực tác dụng giữa các vật mang điện tuân theo quy luật nào?

BÀI 1:

LỰC TƯƠNG TÁC GIỮA CÁC ĐIỆN TỬ

NỘI DUNG BÀI HỌC

Lực hút và lực đẩy giữa các điện tích

Định luật COULOMB

Ví dụ áp dụng định luật COULOMB

LỰC HÚT VÀ LỰC ĐẨY GIỮA CÁC ĐIỆN TÍCH

1. Điện tích

Thế nào là một vật nhiễm điện?

Vật nhiễm điện là vật có khả năng hút hay đẩy các vật khác hoặc phóng tia lửa điện sang các vật khác. Một vật có thể nhiễm điện do cọ xát, tiếp xúc với vật nhiễm điện khác hoặc do hưởng ứng.

Định nghĩa về vật mang điện/ vật tích điện

Định nghĩa về điện tích dương/ điện tích âm

KẾT LUẬN

• Vật bị nhiễm điện còn được gọi là vật mang điện hoặc vật tích điện.
• Có hai loại điện tích, một loại được gọi là điện tích dương, loại kia được gọi là điện tích âm.
• Các vật tích điện có thể có kích thước khác nhau. Ta gọi một vật tích điện và có kích thước rất nhỏ so với khoảng cách đến điểm đang xét là một điện tích điểm.

2. Tương tác giữa các điện tích

Quan sát hình ảnh

Tương tác giữa hai thanh thủy tinh tích điện

Tương tác giữa thanh nhựa và thanh đồng

Sự hút hoặc đẩy giữa các điện tích được gọi là sự tương tác điện

Thực nghiệm cho biết các điện tích trái dấu thì hút nhau, các điện tích cùng dấu thì đẩy nhau

Các vật đã tích điện cũng có thể hút các vật chưa được tĩnh điện

Câu hỏi 2 (SGK – tr63)

Nêu ví dụ về một vật nhiễm điện hút hoặc đẩy một vật khác

màn hình máy tính

màn hình ti vi

Thực hành, khám phá

• Dụng cụ thí nghiệm: thanh nhựa, miếng vải len, quả cầu kim loại có đế cách điện
• Tiến hành thí nghiệm:

1) Tích điện cho quả cầu

Bước 1: Dùng vải len cọ xát thanh nhựa để nó tích điện âm.

Bước 2: Đưa thanh nhựa đến gần quả cầu kim loại nhưng không để chúng chạm vào nhau (hình 1.4).

Bước 3: Trong khi thanh nhựa ở gần quả cầu, chạm đầu ngón tay vào quả cầu trong giây lát rồi bỏ ngón tay ra khỏi quả cầu.

Bước 4: Di chuyển thanh nhựa và dự đoán quả cầu tích điện loại nào.

• Dụng cụ thí nghiệm: thanh nhựa, miếng vải len, quả cầu kim loại có đế cách điện
• Tiến hành thí nghiệm:

2) Thử nghiệm sự tương tác của quả cầu tích điện dương

Bước 1: Treo một thanh nhựa đã tích điện âm để nó có thể quay tự do. Đưa quả cầu tích điện dương lại gần xem chúng có hút nhau không.

Bước 2: Sử dụng quả cầu tích điện dương này để kiểm tra tương tác của nó với thanh thủy tinh, thanh nhựa khác,…

Dự đoán

quả cầu tích điện dương

Giải thích

Khi đưa thanh nhựa nhiễm điện âm lại gần quả cầu thì các điện tích dương ở trong quả cầu di chuyển về phía gần với thanh nhựa (do các điện tích âm ở thanh nhựa hút các điện tích dương lại gần phía nó). Khi đưa tay chạm vào quả cầu thì các electron di chuyển từ quả cầu sang người, khi đó quả cầu thiếu electron dẫn đến nó sẽ tích điện dương.

ĐỊNH LUẬT COULOMB

Câu hỏi 3 (SGK – tr64)

Lực mà hai điện tích tác dụng lên nhau tuân theo quy luật nào?

Lực mà hai điện tích tác dụng lên nhau tuân theo định luật Coulomb

1. Lực tương tác giữa các điện tích điểm đặt trong chân không

Định luật Coulomb: Lực hút hoặc đẩy giữa hai điện tích điểm đặt trong chân không có phương trùng với đường thẳng nối hai điện tích điểm đó, có độ lớn tỉ lệ thuận với tích độ lớn của hai điện tích và tỉ lệ nghịch với bình phương khoảng cách giữa chúng.

Trong đó: F được đo bằng đơn vị N; r được

đo bằng đơn vị m; q₁ và q₂ được đo bằng đơn vị C (cu-lông), .