Mô tả được sự thành lập nhà Lê sơ.
Nhận biết được tình hình kinh tế - xã hội thời Lê sơ.
Giới thiệu được sự phát triển văn hoá và giáo dục và một số danh nhân tiêu biểu thời Lê sơ.

2. Năng lực

Năng lực chung:
Tự chủ và tự học: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.
Giao tiếp và hợp tác: có thói quen trao đổi, giúp đỡ nhau trong học tập; biết cùng nhau hoàn thành nhiệm vụ học tập theo sự hướng dẫn của thầy cô.
Giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, có sáng tạo khi tham gia các hoạt động lịch sử.
Năng lực lịch sử:
Biết sưu tầm và sử dụng tư liệu lịch sử để tìm hiểu về Vương triều Lê sơ.
Vận dụng hiểu biết về những thành tựu của Vương triều Lê sơ để giới thiệu về đất nước, con người Việt Nam.

3. Phẩm chất

Tự hào và trân trọng về những giá trị lịch sử văn hoá của dân tộc, bồi đắp lòng yêu nước.

Có trách nhiệm gìn giữ, phát huy và quảng bá lịch sử văn hoá Việt Nam.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC

SGK, SGV, SBT Lịch sử Địa lí 7 – phần Lịch sử.
Phiếu hoc tập dành cho HS.
Tập bản đồ Lịch sử Địa lí 7 - phần Lịch sử.
Một số tư liệu lịch sử gắn với nội dung bài học Đại Việt thời Lê Sơ (1428-1527).
Máy tính, máy chiếu.

2. Đối với học sinh

SGK, SBT Lịch sử Địa lí 7 – phần Lịch sử.
Tranh ảnh, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học Đại Việt thời Lê Sơ (1428-1527).

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo hứng thú, tâm thế cho HS vào bài học và giúp HS có hiểu biết ban đầu về bài học mới.

b. Nội dung: GV cho HS quan sát Hình 1 SGK tr.83; HS quan sát hình ảnh và trả lời câu hỏi.

c. Sản phẩm học tập: Suy nghĩ, nhận xét của HS về trình độ kĩ thuật và đời sống văn hóa của cư dân Đại Việt thời Lê Sơ.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV trình chiếu cho HS quan sát Hình 1 SGK tr.83 và giới thiệu cho HS: Bình gốm hoa lam vẽ thiên nga được trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia. Bình gốm này được khai quật cùng 240 000 đồ gốm trong tàu đắm ở vùng biển Cù Lao Chàm (Hội An, Quảng Nam). Con tàu chuyên chở gốm nguồn gốc từ lò Chu Đậu (Nam Sách, Hải Dương) đang trên đường xuất khẩu sang các nước Đông Nam Á thì không may bị đắm. Bình gốm này đã được công nhận là Bảo vật quốc gia.

BÀI MẪUNgày soạn:…/…/…Ngày dạy:…/…/…BÀI 17: ĐẠI VIỆT THỜI LÊ SƠ (1428 - 1527)

- GV đặt câu hỏi cho HS: Hình ảnh này gợi cho em suy nghĩ gì về trình độ kĩ thuật và đời sống văn hoá của cư dân Đại Việt thời Lê sơ?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát hình ảnh và trả lời câu hỏi.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện 1-2 HS trả lời câu hỏi: Hình ảnh bình gốm hoa lam vẽ thiên nga thể hiện rình độ kĩ thuật tinh xảo, điêu luyện, đời sống văn hóa vô cùng đa dạng phong phụ của cư dân Đại Việt thời Lê Sơ.

- GV mời HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức.

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Nhà Lê Sơ được thành lập từ kết quả thắng lợi của Khởi nghĩa Lam Sơn kéo dài 10 năm chống lại sự đô hộ của nhà Minh do Lê Lợi lãnh đạo. Để nhận biết được tình hình kinh tế - xã hội thời Lê sơ, cũng như sự phát triển văn hoá và giáo dục và một số danh nhân tiêu biểu thời Lê sơ, chúng ta sẽ cùng nhau đi tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay – Bài 17: Đại Việt thời Lê Sơ (1428-1527).

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Sự thành lập Vương triều Lê sơ

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Trình bày được hoàn cảnh vương thành lập triều Lê sơ.

- Nêu được chủ trương của nhà Lê sơ là cương quyết giữ vững chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ Đại Việt.

b. Nội dung: GV trình bày vấn đề; HS đọc thông tin mục 1, đọc Tư liệu 1, quan sát Hình 2, 3 SGK tr.83, 84, thảo luận theo cặp đôi và thực hiện nhiệm vụ.

c. Sản phẩm học tập: HS nêu và ghi được vào vở hoàn cảnh vương thành lập triều Lê sơ và chủ trương của nhà Lê sơ.

d. Tổ chức hoạt động :

BÀI MẪUNgày soạn:…/…/…Ngày dạy:…/…/…BÀI 17: ĐẠI VIỆT THỜI LÊ SƠ (1428 - 1527)

Hoạt động 2: Tình hình kinh tế, xã hội

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Chỉ ra được những nét nổi bật về tình hình kinh tế (nông nghiệp, thủ công nghiệp, thương nghiệp) thời Lê sơ.

- Nêu được những nét nổi bật về tình hình xã hội thời Lê sơ.

b. Nội dung: GV trình bày vấn đề; HS đọc thông tin mục 2a, 2b, đọc mục Em có biết, quan sát Hình 4, thảo luận theo nhóm và thực hiện nhiệm vụ.

c. Sản phẩm học tập: HS nêu và ghi được vào vở tình hình kinh tế, xã hội thời Lê sơ.

d. Tổ chức hoạt động :

............................................

Hoạt động 4: Một số danh nhân văn hóa tiêu biểu

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS giới thiệu được một số doanh nhân tiêu biểu thời Lê sơ và nêu được những đóng góp của họ đối với sự phát triển của văn hóa dân tộc.

b. Nội dung: GV trình bày vấn đề; HS đọc thông tin mục 4a, 4b, 4c, 4d, đọc mục Kết nối với văn hóa SGK tr.87, 88 và trả lời câu hỏi.

c. Sản phẩm học tập: HS nêu và ghi được vào vở một số doanh nhân tiêu biểu thời Lê sơ những đóng góp của họ đối với sự phát triển của văn hóa dân tộc.

d. Tổ chức hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN – HỌC SINH

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS đọc thông tin mục 4a, 4b, 4c, 4d, đọc mục Kết nối với văn hóa SGK tr.87, 88 và trả lời câu hỏi: Nêu những đóng góp của các danh nhân tiêu biểu thời Lê sơ đối với sự phát triển của văn hóa dân tộc.

- GV trình chiếu cho HS quan sát hình ảnh của các vị danh nhân văn hóa tiêu biểu.

+ Nguyễn Trãi

+ Lê Thánh Tông

+ Ngô Sỹ Liên

+ Lương Thế Vinh

Bước 2 : HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin mục 4a, 4b, 4c, 4d, đọc mục Kết nối với văn hóa SGK tr.87, 88 và trả lời câu hỏi.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3 : Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện HS trình bày một số doanh nhân tiêu biểu thời Lê sơ những đóng góp của họ đối với sự phát triển của văn hóa dân tộc.

- GV mời đại diện HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4 : Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức và chuyển sang nội dung mới.

4. Một số danh nhân văn hóa tiêu biểu

a) Nguyễn Trãi

- Là vị anh hùng dân tộc đồng thời là danh nhân văn hoá thế giới. Với tư tưởng nhân nghĩa, yêu nước, thương dân.

- Ông đã để lại nhiều tác phẩm có giá trị lớn về Văn học, Sử học, Địa lí học như Quân trung từ mệnh tập, Bình Ngô đại cáo, Chí Linh sơn phú, Quôc âm thi tập, Dư địa chí.

- Sự nghiệp, nhân cách và tâm hồn Nguyễn Trãi mãi mãi là vì sao sáng.

- Tư tưởng “chở thuyền cũng là dân, lật thuyền cũng là dân” của ông vẫn là bài học quý báu cho công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước đến muôn đời.

b) Lê Thánh Tông

- Là một vị hoàng đế anh minh, tài năng xuất chúng cả về chính trị, kinh tế. Ông cũng là nhà văn hoá lớn của dân tộc.

- Dưới thời trị vì của ông, giáo dục và đào tạo nhân tài nở rộ, có tới 500 người đỗ tiến sĩ.

- Hội Tao đàn do Lê Thánh Tông sáng lập đã đánh dấu bước phát triển cao của nền văn chương đương thời.

- Ông để lại di sản thơ văn phong phú, đồ sộ với trên 300 bài thơ chữ Hán và tập Hồng Đức quốc âm thi tập bằng chữ Nôm.

c) Ngô Sỹ Liên

- Đỗ Tiến sĩ năm 1442.

- Ông là nhà sử học nổi tiếng với bộ Đại Việt sử ký toàn thư mà đến nay vẫn còn nguyên giá trị.

d) Lương Thế Vinh

- Đỗ Trạng nguyên năm 1463. Ông là nhà toán học nỏi tiếng với các sách Đại thành toán pháp, Thiên môn giáo khoa.

- Nhờ học rộng, tài cao, tính tình khoáng đạt và bình dị, đương thời ông được cả vua và nhân dân quý mến.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, củng cố kiến thức, tri thức đã học.

b. Nội dung: GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi 1, 2 phần Luyện tập SGK tr.88; HS vận dụng kiến thức đã học và thực hiện nhiệm vụ.

c. Sản phẩm học tập: HS làm và trình bày được vào vở câu trả lời 1, 2.

d. Tổ chức hoạt động:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm và nêu nhiệm vụ cho HS: Trả lời câu hỏi 1, 2 phần Luyện tập SGK tr.88.

Bước 2 : HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS vận dụng kiến thức đã học và thực hiện nhiệm vụ.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3 : Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm HS trình bày trước lớp:

Câu 1. Điểm giống và khác nhau về tình hình kinh tế giữa thời Lê và thời Trần:

So sánh		Thời Lê	Thời Trần
Giống nhau: Đều coi trọng và khuyến khích phát triển nông nghiệp. Thủ công nghiệp và thương nghiệp cũng phát triển.
Khác nhau	Nông nghiệp	Đặt phép quân điền, định kì chia đều ruộng công làng xã.	Cho phép lập điền trang, thái ấp.
	Thủ công nghiệp	Thủ công truyền thống phát triển nhanh chóng, hình thành những làng nghề chuyên nghiệp. Đặc biệt nghề sản xuất gốm sứ xuất khẩu cũng phát triển.	Hình thành nhiều làng nghề, phường nghề, sản phẩm thủ công làm ra cũng đa dạng nhưng chỉ buôn bán ở trong nước.
	Thương nghiệp	Triều đình khuyến khích lập chợ, thúc đẩy buôn bán giữa các địa phương, giữa các làng nghề thủ công với các đô thị. Việc buôn bán với nước ngoài được duy trì. Thuyền buôn nhiều nước đã đến buôn bán tại các thương cảng như: Vân Đồn, Hội Thống, Tam Kỳ,... Các sản phẩm như: tơ lụa, gốm sứ, lâm thổ sản rất được ưa chuộng.	Phát triển với nhiều thương cảng trở thành nơi thu hút thuyền buôn và thương nhân nước ngoài đến trao đổi buôn bán.

Câu 2.

- Những cụm từ chỉ sự tiến bộ của luật pháp thời Lê sơ: Con gái được quyên thừa kế tài sản như con trai. Gia đình không có con trai thì con gái trưởng được quyên thừa kế tài sản. Khi gia đình phải phân chia tài sản thì tài sản do hai vợ chồng làm ra được chia đôi. Người chồng ruồng bỏ và không đi lại với người vợ trong năm tháng thì người vợ có quyền bỏ chồng.

à Thể hiện tính nhân văn của xã hội thời Lê sơ. Trong đó, quyền lợi của người phụ nữ được coi trọng. Đây là một điểm tiến bộ của luật pháp thời Lê sơ, khác so với các nước Đông Á và Đông Nam Á lúc bấy giờ. Điều đó cũng phần nào được thể hiện trong luật pháp hiện nay của Việt Nam.

- GV mời đại diện HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4 : Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức, chuyển sang nội dung mới.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, mở rộng kiến thức, tri thức đã học.

b. Nội dung: GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi 3 phần Vận dụng SGK tr.88; HS vận dụng kiến thức đã học, sưu tầm tài liệu và thực hiện nhiệm vụ.

c. Sản phẩm học tập: HS trả lời được câu hỏi 3 phần Vận dụng

d. Tổ chức hoạt động:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV nêu yêu cầu cho HS: Chủ trương của các vua thời Lê sơ về vấn đề chủ quyền lãnh thổ có giá trị như thế nào trong công cuộc bảo vệ chủ quyền lãnh thổ quốc gia ngày này.

Bước 2 : HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS vận dụng kiến thức đã học, sưu tầm tài liệu và thực hiện nhiệm vụ.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3 : Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm HS trình bày trước lớp:

Chủ trương của các vua thời Lê sơ về vấn để chủ quyền lãnh thổ có giá trị đối với công cuộc bảo vệ chủ quyển lãnh thổ quốc gia ngày nay: Dù trong bất kì hoàn cảnh nào, Đảng, Nhà nước và nhân dân ta sẽ quyết tâm giữ gìn từng tấc đất tổ tiên ta để lại. Trong đó, đặc biệt nhấn mạnh con đường ngoại giao, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và lãnh hải quốc gia dựa trên các công ước và luật quốc tế. Đồng thời, toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta cùng đồng lòng, thống nhất, sẵn sàng chiến đấu hi sinh để bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, cũng như từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc.

- GV mời đại diện HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4 : Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức, kết thúc tiết học.

* Hướng dẫn về nhà

- Ôn lại nội dung kiến thức đã học.

- Làm bài tập Bài 17 - Sách bài tập Lịch sử Địa lí 7 – phần Lịch sử.

- Đọc và tìm hiểu trước Bài 18: Vương quốc Chăm-pa và vùng đất Nam Bộ từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI.

Phiếu học tập số 1:

Trường THCS:............

Lớp:..............................

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

Câu hỏi: Trình bày những thành tựu văn hóa, giáo dục tiêu biểu thời Lê sơ.

Lĩnh vực	Thành tựu
Tín ngưỡng, tôn giáo
Văn học
Sử học, Địa lí
Toán học
Y học
Kiến trúc, điêu khắc
Nghệ thuật
Giáo dục