BÀI 12:
THỰC HIỆN QUYỀN TRẺ EM

KHỞI ĐỘNG

Cùng nghel hát bài hát "Dấu chấm hỏi” (Thế Hiển).

Cha ơi, cha là ai?
Mẹ ơi, mẹ là ai?
L·êm khuya bên hè vắng, đứa bé mồ côi đang nằm co ro như dấu chấm hỏi đập giữa cuộc đời.

Cha ơi, cha ở đâu? Mẹ ơi,mẹ ở đâu?
Mưa rơi ôi lạnh quá, gió buốt từng cơn con nằm bơ vơ, nằm mơ môt mái nhà có mẹ và có cha.
Tại sao sinh em trong cuộc đời mà sao không cho em tình người.
Tại sao em lang thang lạc loài em nào có tội gì đâu
Tuổi thơ em không một mái nhà,tuổi thơ em không được đến trường, tuổi thơ em bơ vơ đầu đường xin từng hạt cơm rơi, xin từng hạt cơm rơi

Cha ơi, cha ở đâu.? Mẹ ơi, mẹ ở đâu?
L·êm đêm bên hè vắng,đứa bé mồ côi vẫn nằm đơn côi như Dấu Chấm Hỏi , như Dấu Chấm Hỏi , hỏi giữa cuộc đời.

Cha ơi, cha là ai? Mẹ ơi, mẹ là ai?
Cha ơi, cha ở đâu? Mẹ ơi, mẹ ở đâu?......

Thảo luận nhóm đôi

Bạn nhỏ trong bài hát không được hưởng những quyền nào của trẻ em? 
Theo em, ai sẽ chịu trách nhiệm đảm bảo quyền trẻ em cho bạn nhỏ này?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Trách nhiệm của hs trong việc thực hiện quyền và bổn phận của trẻ em

Trách nhiệm của gia đình, nhà trường và xã hội trong việc thực hiện quyền trẻ em

KHÁM PHÁ

1. TRÁCH NHIỆM CỦA HS TRONG VIỆC THỰC HIỆN QUYỀN VÀ BỔN PHẬN CỦA TRẺ EM

Em hãy đọc các tình huống dưới đây và trả lời câu hỏi

1. Đã vài lần Hải trông thấy chú Hưng hàng xóm đánh đập con trai. Hải rất thương em nên đã kể lại chuyện này với bố và nhờ bố tìm cách để giúp đỡ em.

Em hãy đọc các tình huống dưới đây và trả lời câu hỏi

2. Lên lớp 6, Lan yêu cầu bố mua xe máy điện để đi học nhưng bố không đồng ý vì Lan chưa đủ tuổi sử dụng. Lan nghĩ bố không thương mình nên giận dỗi, nhịn ăn.

Em hãy đọc các tình huống dưới đây và trả lời câu hỏi

3. Do phải ngồi xe lăn từ nhỏ nên Hoàng tự ti, ngại giao tiếp. Nhà trường tổ chức cuộc thi văn nghệ chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam, biết Hoàng có giọng hát hay, các bạn trong lớp đã động viên, khích lệ, chuẩn bị cả trang phục đế Hoàng tham gia thi khiến bạn rất cảm động.

Câu hỏi

1. Em hãy cho biết, trong các thông tin/ tình huống trên, bạn nào đã thực hiện đúng, bạn nào chưa thực hiện đúng quyền và bổn phận của trẻ em? Vì sao?
2. Theo em, HS có trách nhiệm như thế nào trong việc thực hiện quyền và bổn phận của trẻ em?

Câu a:

1. Hải đã thực hiện đúng quyền và bổn phận của trẻ em vì:

- Hải biết hành vi chú Hưng đánh đập con là sai.

- Hải rất thương và muốn giúp em không bị đánh nữa.

- Hải còn nhỏ, chưa thể can thiệp trực tiếp giúp đỡ em nên Hải kể lại cho bố và nhờ bố hỗ trợ

2. Lan chưa thực hiện đúng quyền và bốn phận của trẻ em vì:

- Lan đòi bố mua xe máy điện cho mình đi học khi chưa đủ tuổi được sử dụng.

- Lan làm sai nhưng lại giận dỗi, nhịn ăn.

3. Các bạn trong lớp đã thực hiện đúng quyền và bổn phận của trẻ em vì:

- Các em thường xuyên quan tâm, giúp đỡ Hoàng.

Các em biết năng khiếu của Hoàng, động viên khuyến khích bạn tham gia cuộc thi và xung phong hỗ trợ trang phục biểu diễn cho bạn

1. Trách nhiệm của HS trong việc thực hiện quyền và bổn phận của trẻ em:

+ Tích cực, chủ động trong việc thực hiện quyền và bổn phận của trẻ em để bảo vệ và phát triển bản thân một cách toàn điện (ví dụ: chăm chỉ học tập, chủ động rèn luyện sức khoẻ, phát triển năng khiếu, tích cực tham gia các hoạt động xã hội phù hợp với độ tuổi và năng lực của bản thân, chủ động trình báo cơ quan chức năng khi phát hiện các hành vi vi phạm quyền trẻ em,...).

+ Có thái độ đồng tình, ủng hộ với các hành vi thực hiện đúng quyền và bổn phận của trẻ em; lên án, phê phán các hành vi vi phạm quyền và bổn phận của trẻ em

KẾT LUẬN

+ Trẻ em có những quyền và bổn phận của mình. Cùng với bốn nhóm quyền cơ bản của mình, mỗi trẻ em phải có thái độ kính trọng, lễ phép, hiếu thảo, yêu thương đối với ông bà, bố mẹ và các thành viên trong gia đình; học tập, rèn luyện, giữ gìn nền nếp gia đình, giúp đỡ bố mẹ và các thành viên trong gia đình bằng các việc làm phù hợp với bản thân; có thái độ tôn trọng GV, nhân viên nhà trường, thương yêu, đoàn kết, tôn trọng, hoà đồng giúp đỡ bạn bè; rèn luyện đạo đức, chăm chỉ học tập, bảo vệ và giữ gìn cơ sở vật chất trường học; tôn trọng, giúp đỡ người lớn tuổi, người có hoàn cảnh khó khăn; chấp hành các quy định của pháp luật, có ý thức thông báo, thông tin, tố giác khi phát hiện các hành vi vi phạm pháp luật; yêu đất nước, yêu đồng bào, đoàn kết, hợp tác, giao lưu với bạn bẻ giữa các vùng miền và bạn bè quốc tế,...

+ Mỗi HS cần nắm rõ các quyền và bổn phận của mình, có thái độ tích cực, chủ động trong việc thực hiện quyển và bổn phận của trẻ em để bảo vệ và phát triển bản thân một cách toàn diện; đồng tình, ủng hộ, tuyên truyền các hành vi thực hiện đúng quyền và bổn phận của trẻ em; lên án, phê phán, bài trừ các hành vi vi phạm quyển và bổn phận của trẻ em.

2. TRÁCH NHIỆM CỦA GIA ĐÌNH, NHÀ TRƯỜNG VÀ XÃ HỘI TRONG VIỆC THỰC HIỆNQUYỀN TRẺ EM

Em hãy đọc thông tin, tình huống sau và trả lời câu hỏi

1. Nghỉ hè về thăm quê, An được ông bà dẫn đi tham quan và kể cho nghe nhiều câu chuyện thú vị về các di tích lịch sử ở địa phương. Ông bà còn dạy An cách trồng rau và chăm sóc vật nuôi trong nhà. Đây thật là một kì nghỉ vui vě, bổ ích.
2. Trường học của Lâm có kế hoạch tổ chức hoạt động ngoại khoá cho học sinh. Để tổ chức các hoạt động phù hợp với học sinh, nhà trường đã đưa ra một số nội dung hoạt động ngoại khoá để các em đóng góp ý kiến và lựa chọn nội dung mà các em thấy hứng thú nhất.

Em hãy đọc thông tin, tình huống sau và trả lời câu hỏi

3. Chính quyền xã K đã tổ chức cuộc thi Tìm hiểu về Luật Giao thông nhằm nâng cao hiểu biết và ý thức tham gia giao thông an toàn của học sinh. Cùng với những phần quả có ý nghĩa, Ban tổ chức còn tuyên truyền đến từng thôn xóm để các gia đình động viên con em mình tham gia cuộc thi.
4. Nhận được tin báo của anh Hải, cơ quan công an đã điều tra, bắt giữ vợ chồng ông Nam về hành vi thường xuyên đánh đập con nuôi là bé Tùng. Toà án đã xét xử và tuyên phạt án tù vợ chồng ông Nam về hành vi vi phạm quyền trẻ em

Thảo luận nhóm

1. a) Theo em, gia đình, nhà trường và xã hội có trách nhiệm như thế nào trong việc thực hiện quyền trẻ em
2. b) Theo em những hành vi xâm phạm quyền trẻ em sẽ bị xử như thế nào?

THÔNG TIN/ TÌNH HUỐNG

- Bố mẹ, ông bà An đã làm đúng trách nhiệm của mình trong việc thực hiện quyền trẻ em.

- Lí do: Bố mẹ đưa Án về quê chơi, tạo điều kiện cho An có cơ hội được biết thêm nhiều kiến thức mới. Ông bà trực tiếp dẫn An đi tham quan các di tích lịch sử và kể các câu chuyện để An hiểu, tự hào thêm về lịch sử quê hương, ông bà cũng thực hiện quyền được học tập, được tham gia cho An bằng cách hướng dẫn An làm các công việc phù hợp lứa tuổi như trồng rau, chăm sóc các con vật nuôi trong nhà.

TÌNH HUỐNG/ TÌNH HUỐNG 2

- Trường học của Lâm đã thực hiện đúng trách nhiệm của mình trong việc thực hiện quyền trẻ em.

- Lí do: Nhà trường đã tổ chức hoạt động ngoại khoá cho HS được vui chơi, trải nghiệm và khám phá những điều mới trong cuộc sống. Đặc biệt, nhà trường còn quan tâm tới nguyện vọng của HS, để HS được lựa chọn nội dung các em yêu thích và hứng thú.

TÌNH HUỐNG 3

- Chính quyền xã K đã thực hiện đúng trách nhiệm của mình trong việc thực hiện quyền trẻ em.

- Lí do: Chính quyền xã K đã tổ chức cuộc thi nhằm giúp trẻ em hiểu biết và thực hiện đúng các quy định của pháp luật giao thông. Đống thời, chính quyền đã có những biện  pháp động viên các gia đình tạo điểu kiện cho con em mình tham gia cuộc thì và có những phần qưà tặng ý nghĩa mang tính khích lệ, tặng trẻ em tham gia đạt kết quả tốt.

TÌNH HUỐNG 4:

- Vợ chồng ông Nam vi phạm trong việc thực hiện quyền trẻ em.

- Lí do: Vợ chồng ông Nam thường xuyên đánh đập con nuôi là bé Tùng. Hành vi đánh đập của vợ chồng ông Nam là vi phạm quyên được pháp luật bảo vệ về tính mạng, sức khoẻ của con người.

KẾT LUẬN

Thực hiện các quyền trẻ em là trách nhiệm chung của mỗi cá nhân, gia đình, nhà trường và xã hội. Cụ thể:

Đối với học sinh tích cực, chủ động thực hiện các quyền trẻ em để phát triển và bảo vệ bản thân; đồng tình ủng hộ các hành vi thực hiện đúng quyền trẻ em và phê phán những hành vi vi phạm quyền trẻ em,...

Đối với nhà trường quản lý, chăm sóc sức khoẻ, giáo dục trẻ em, đảm bảo môi trường học tập an toàn cho học sinh...

Đối với gia đình: tiến hành khai sinh chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ em: tạo điều kiện, khuyến khích trẻ em tham gia các hoạt động học tập, vui chơi giải trí, phát triển năng khiếu phù hợp quản lí và bảo vệ trẻ em khỏi các nguy cơ bị xâm hại, bị lạm dụng. bị mua bán,...

LUYỆN TẬP

1. Em hãy nêu một số biểu hiện thực hiện tốt và thực hiện chưa tốt quyền trẻ em ở gia đình, trường học và địa phương em.

Phiếu học tập

2. Em tán thành hoặc không tán thành ý kiến nào dưới đây? Vì sao?
3. Trẻ em có quyền được học tập, vui chơi giải trí, không cần làm gì.
4. Trẻ em khuyết tật cũng được hưởng các quyền như những trẻ em khác.
5. Cha mẹ có quyền ưu tiên, chiều chuộng con trai hơn con gái.
6. Lôi kéo trẻ em vào con đường nghiện hút là sai trái.
7. Cho con đi học hay không là quyền của cha mẹ.
8. Trẻ em có quyền được học tập, vui chơi giải trí, không cần làm gì.
9. Ý kiến sai vì trẻ em có quyền học tập, có quyền được vui chơi giải trí nhưng trẻ em vẫn phải thực hiện những bổn phân của mình, phải giúp đỡ gia đình, thực hiện nghĩa vụ lao động theo độ tuổi và khả năng của bản thân.
10. Trẻ em khuyết tật cũng được hưởng các quyền như những trẻ em khác.
11. Ý kiến đúng vì trẻ em khuyết tật cũng giống như những trẻ em khác đều cần được đáp ứng các điều kiện để được an toàn và phát triển bản thân. Pháp luật quy định tất cả trẻ em đều được hưởng các quyền trẻ em, không có sự phản biệt đối xử.
12. Cha mẹ có quyền ưu tiên, chiều chuộng con trai hơn con gái.
13. Ý kiến sai vì con trai hay con gái đều được hưởng quyền trẻ em như nhau. Không ai được phép có thái độ, hành vi phân biệt đối xử đối với con trai và con gái trong việc thực hiện quyền trẻ em.
14. Lôi kéo trẻ em vào con đường nghiện hút là sai trái.
15. Ý kiến đúng vì trẻ em có quyền được bảo vệ khỏi chất ma tuý. Hành vi lôi kéo trẻ em vào con đường nghiện hút là hành vi vi phạm pháp luật và sẽ bị xử lí nghiêm nếu phát hiện.
16. Cho con đi học hay không là quyền của cha mẹ.
17. Ý kiến sai vì trẻ em có quyền được học tập. Cha, mẹ có trách nhiệm tạo điều kiện thuận lợi để trẻ được đi học, hoàn thành chương trình phổ cập giáo dục và học lên cao hơn.

VẬN DỤNG

Em hãy tìm hiểu và trang bị cho bản thân các kiến thức và kĩ năng phòng, chống xâm hại trẻ em. Ghi lại những việc trẻ em nên làm và không nên làm để phòng, chống nguy cơ xâm hại trẻ em theo bảng mẫu sau:

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

Em hãy tự nhận xét việc thực hiện bổn phận của mình đối với gia đình và thầy cô giáo. Điều gì em đã thực hiện tốt và điều gì chưa thực hiện tốt? Hãy xây dựng kế hoạch rèn luyện để khắc phục những điều chưa  tốt theo bảng mẫu sau: