BÀI 4: TÔN TRỌNG SỰ THẬT

1. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

Trò chơi « Truyền tin »

Cách chơi: Mỗi đội gồm 5-7 người. Quản trò sẽ nói nhỏ một câu dễ nhầm cho người đầu hàng. Nhiệm vụ của người nghe là phải truyền tai câu nói đó. Người cuối cùng sẽ nói to câu đó, đội nói đúng sẽ thắng cuộc

Nhóm 1:

• Trung thực dù đời cơ cực
• Muốn bớt cực nhọc, bây giờ phải học
• Trời mưa sấm sét xập xình

Nhóm 2:

• Gặp khó đừng có kêu ca
• Muốn ăn cá cả phải thả câu dài
• Mặt trời mọc ở đằng đông

1. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
2. Nội dung chính
3. Tôn trọng sự thật và biểu hiện của tôn trọng sự thật
4. Ý nghĩa của tôn trọng sự thật
5. Cách tôn trọng sự thật
6. Khám phá
7. Tôn trọng sự thật và biểu hiện của tôn trọng sự thật
8. a. Tôn trọng sự thật và biểu hiện của tôn trọng sự thật

Hs đọc thông tin: Cuộc tranh cãi 20 thế kỷ: dù sao trái đất vẫn quay

Em hãy đọc câu chuyện sau và trả lời câu hỏi: DÙ SAO TRÁI ĐẤT VẪN QUAY

CH: Nhà bác học Ga-li-lê đã tôn trọng sự thật như thế nào?

TL:

+ Sự thật mà Ga-li-lê bảo vệ là Trái Đất quay xung quanh Mặt Trời chứ không phải Mặt Trời quay xung quanh Trái Đất. Gia-li-lê đã tôn trong sự thật bằng cách tuyên bá "Dù sao Trái Đất vẫn quay

+ Tôn trọng sự thật là suy nghĩ nói và làm theo đúng sự thật.

* Phân biệt sự thật và dối trá:

• Sự thật là những gì có thật trong cuộc sống hoặc những điều phản ánh đúng hiện thực cuộc sống
• Trái ngược với sự thật là dối trá. Dối trá là giả dối, nói sai, làm sai sự thật.

1. Tôn trọng sự thật có biểu hiện như thế nào trong cuộc sống?

* Thảo luận nhóm:

1. Em hãy tìm biểu hiện của tôn trọng sự thật trong các bức tranh
2. Em hãy kể thêm các biểu hiện của tôn trọng sự thật

TL:

a.

1. Cả hai bạn đã thừa nhận sai lầm của mình
2. Bạn nam đã nói với thầy giáo về hành vi quay cóp bài của bạn nữ
3. Bạn nữ tố cáo bạn nam vì bắt nạt bạn của mình
4. Em hãy kể thêm các biểu hiện của tôn trọng sự thật

- Ủng hộ ý kiến đúng của người mà mình không thích khi ý kiến đó là đúng.

- Chỉ ra cái sai của bạn bè và giúp bạn sửa chữa sai lầm.

- Tố cáo người khác khi có căn cứ.

- Thừa nhận sai lầm của mình và công nhận ý kiến đúng của người khác

2. Ý nghĩa của tôn trọng sự thật

Đọc đoạn hội thoại theo vai và trả lời câu hỏi

Thảo luận theo nhóm:

1. Nêu suy nghĩ của em về nội dung đoạn hội thoại
2. Theo em, việc tôn trọng sự thật có ý nghĩa như thế nào trong cuộc sống?

TL:

1. Đoạn hội thoại giúp chúng ta hiểu được ý nghĩa của việc tôn trọng sự thật trong cuộc sống

b.

+ Bảo vệ cuộc sống, bảo vệ cho những điều đúng đắn, tránh nhầm lẫn, oan sai

+ Giúp con người tin tưởng, gắn kết với nhau hơn, cuộc sống trở nên tốt đẹp hơn

+ Khiến tâm hồn thoải mái, sức khỏe tốt, bản thân đẹp hơn trong mắt mọi người

3. Cách tôn trọng sự thật

* Tình huống 1: Thấy tên trộm đang móc túi hành khách trên xe buýt, Vũ đi đến bên chủ phụ xe, thì thầm: “Chú ơi, cháu nhìn thấy người áo đen kia dạng móc túi”!

* Tình huống 2: Thầy giáo hỏi cả lớp: “Ai đã làm vỡ cửa kính lớp học?". Cả lớp im lặng, căng thẳng. Dũng nhắc khẽ: “Nam, cậu nhận lỗi đi!". Nam tỉnh bơ: Thầy không biết, chẳng tội gì tớ phải nhận".

Thầy giáo hỏi: “Nam, em có biết là ai  không?”. Nam liến láu: "Thưa thầy, em thấy có một anh ném đá vào cửa kính lớp học rồi chạy đi!". Thầy hỏi Dũng: “Lớp trưởng, đúng là như vậy chứ?". Dũng đứng dậy: “Thưa thầy, em đã biết người làm điều đó. Sau giờ học, bạn ấy sẽ gặp riêng thầy để nhận lỗi ạ

* Tình huống 3: Dung cùng mẹ đến nhà bác Mai chơi. Bác bóc bánh chưng mời hai mẹ con. Dung lắc đầu, từ chối: “Cháu cảm ơn bác, nhưng nhà cháu không có ai thích món này. Ăn bánh chưng béo, ngấy lắm ạ!”. Mẹ Dung từ tốn: “Bác cho em xin miếng nhỏ thôi, mẹ con em vừa mới ăn sáng ở nhà”.

• Nhận xét về cách ứng xử của mỗi nhân vật
• Thảo luận về cách tôn trọng sự thật

Hướng dẫn tl:

Tán thành : hành động của Vũ ở tình huống 1, Dũng ở tình huống 2, mẹ Dung
ở tình huống 3.

• Tình huống 1: Vũ dũng cảm và khôn khéo khi tố cáo tên trộm với phụ xe buýt
• Tình huống 2: Dũng thẳng thắn, chân thành và tế nhị khi khuyên bạn nhận lỗi và phản ánh sự thật với thầy giáo
• Tình huống 3: Mẹ Dung tinh tế, khéo léo trong việc đáp lại lời mời

=> Không tán thành với hành động của nhân vật nam ở tình huống 2 vì Nam đã không trung thực khi không dán nhận lỗi và còn đổ lỗi cho người khác, bạn Dung ở tình huống 3 vì: Dung chưa khéo léo, tế nhị khi nói sự thật

KẾT LUẬN:

- Sự thật là những gì có thật trong cuộc sống hiện thực và phản ánh đúng hiệnthực cuộc sống. Biểu hiện của tồn trong sự thật là suy nghĩ, nói và làm theo đúng sự thật.

- Tôn trọng sự thật sẽ góp phần bảo vệ cuộc sống, bảo vệ những giá trị đúng đắn, tránh nhầm lẫn, oan sai giúp con người tin tưởng, gắn kết với nhau hơn làm cho tâm hồn thanh thản và cuộc sống trở nên tốt đẹp hơn.

- Luôn nói thật với người thân, thầy cô, bạn bè và người có trách nhiệm bằng thái độ dũng cảm, khéo léo, tinh tế và nhân ái.

1. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Bt1: Em lựa chọn cách giải quyết nào trong những tình huống dưới đây?

Câu 1:Trong quá trình thảo luận nhóm với nhau, em sẽ :

1. Nghe theo ý kiến nào được nhiều bạn đồng tính nhất.
2. Lắng nghe ý kiến của bạn, tự đánh giá ý kiến nào đúng đắn nhất thì theo.
3. Không bao giờ đưa ra ý kiến của riêng mình

Đáp án B

Câu 2: Khi người bạn thân của em mắc khuyết điểm, em sẽ

1. Bỏ qua khuyết điểm đó và vẫn chơi thân với bạn như bình thường.
2. Xa lánh, không chơi với bạn.
3. Nói thật về khuyết điểm của bạn và giúp đỡ bạn sửa chữa

Đáp án C

Câu 3: Khi em thấy cô giáo tiếng Anh dịch nhầm một câu thoại, em sẽ

1. Vẫn nghe theo cô giáo.
2. Tự mình dịch lại cho đúng.
3. Xin phép cô giáo được trao đổi và trình bày ý kiến của mình.

Đáp án C

Bt2: Em đồng tình hay không đồng tính với những ý kiến nào dưới đây?

TL:

1. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Câu chuyện : cái giá của tôn trọng sự thật

Thảo luận theo nhóm:

1. a) Người bố trong câu chuyện trên đã tôn trong sự thật như thế nào
2. b) Từ câu chuyện trên, em thấy tôn trọng sự thật mang lại ý nghĩa gì cho mỗi người trong cuộc sống
3. c) Em rút ra được bài học gì cho bản thân qua câu chuyện trên

Trả lời

1. Người bố đã không vì lòng tham mà nói dối tuổi của con trai mình.
2. Mỗi chúng ta cần tôn trọng sự thật trong cuộc sống, từ đó sẽ mang lại giá trị ý nghĩa với những người xung quanh

c.Tôn trọng sự thật giúp chúng ta sống thanh thản, tạo nên uy tín, tin tưởng, nể trọng của người khác, tôn trọng sự thật mang lại niềm vui, được mọi người quý mến
 * HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

Sưu tầm những tình huống, câu chuyện về tôn trọng sự thật và trình bày trong tiết học sau

*Mở rộng:

Bài học cuộc sống: Người thật thà, ngay thẳng "thường thua thiệt" chỉ là suy nghĩ của những kẻ ích kỉ, nhỏ nhen mà thôi. Vì suy cho cùng, tuy cuộc sống có đẩy bạn vào hoàn cảnh khắc nghiệt ngày hôm nay, thậm chí ngày mai thì đến lúc thích hợp chắc chắn rằng bạn sẽ được đền đáp xứng đáng. Dù ông trời lấy đi thứ gì của bạn cũng không thể nào lấy đi lòng trung thực đáng tự hào của bạn nếu như bạn quyết tâm giữ lấy nó.