Giáo án và PPT Công nghệ 9 Lắp đặt mạng điện trong nhà Kết nối Bài 4: Vật liệu, thiết bị và dụng cụ dùng cho lắp đặt mạng điện trong nhà

BÀI 4: VẬT LIỆU, THIẾT BỊ VÀ DỤNG CỤ DÙNG CHO LẮP ĐẶT MẠNG ĐIỆN TRONG NHÀ

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV chiếu hình và yêu cầu học sinh quan sát, tìm hiểu:

Em hãy cho biết: Có những vật liệu, thiết bị điện nào được dùng để lắp đặt mạng điện trong nhà?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. Lựa chọn vật liệu

Hoạt động 1. Tiêu chí lựa chọn vật liệu

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:

• Có những tiêu chí nào để lựa chọn dây dẫn trong mạch điện?

• Có thể tùy ý lựa chọn vật liệu để lắp đặt mạng điện được không ?

Sản phẩm dự kiến:

– Lựa chọn dây dẫn: tiết diện dây dẫn được lựa chọn theo yêu cầu về cường độ dòng điện tiêu thụ trong mạch điện.

- Lựa chọn vật liệu cách điện: theo mức điện áp, loại điện áp và môi trường mà vật liệu đó được sử dụng cách điện.

Hoạt động 2. Lựa chọn vật liệu điện

HS trao đổi với bạn cùng bàn để trả lời câu hỏi:

• Vật liệu cách điện nào dưới đây thường được dùng cho mạng điện trong nhà? 

• Vật liệu cách điện thường được sử dụng để làm ?

• Lựa chọn ống luồn dây dẫn như thế nào?

Sản phẩm dự kiến:

- Nếu chọn dây dẫn có tiết diện nhỏ sẽ mất an toàn, có thể xảy ra sự cố chập điện, cháy nổ,... Dây dẫn tiết diện nhỏ sẽ gây phát nhiệt làm hỏng lớp cách nhiệt có thể dẫn đến sự cố ngắn mạch, hoặc sự cố gây nguy hiểm cho người sử dụng.

– Nếu chọn dây dẫn có tiết diện lớn hơn sẽ gây lãng phí, tăng chi phí đầu tư cho mạng điện trong nhà.

II. Lựa chọn thiết bị điện

Hoạt động 1. Tiêu chí lựa chọn thiết bị điện

GV yêu cầu học sinh thảo luận trả lời câu hỏi:

• Khi lắp đặt mạng điện trong nhà cần lựa chọn những thiết bị nào?

• Thiết bị đóng cắt có thể sử dụng như thế nào? 

• Với mạng điện trong nhà cấp điện cho các phụ tải không quá lớn, có thể sử dụng ổ cắm điện và phích cắm điện với dòng điện định mức bao nhiêu? 

Sản phẩm dự kiến:

– Lựa chọn thiết bị có dòng điện định mức nhỏ hơn dòng điện thực tế dẫn đến mất an toàn, có thể xảy ra sự cố chập điện, cháy nổ,... Thiết bị có dòng điện định mức nhỏ hơn sẽ gây phát nhiệt tại tiếp điểm làm hỏng tiếp điểm, làm hỏng lớp cách điện, có thể dẫn đến sự cố ngắn mạch, hoặc sự cố gây nguy hiểm cho người sử dụng.

– Lựa chọn thiết bị có dòng điện định mức lớn hơn nhiều so với thực tế sẽ gây lãng phí, tăng chi phí đầu tư cho mạng điện trong nhà.

Hoạt động 2. Lựa chọn thiết bị điện

GV đặt câu hỏi yêu cầu học sinh suy nghĩ trả lời:

• Khi lựa chọn vật liệu cách điện cho mạng điện trong nhà, ngoài các tiêu chí về điện áp cách điện và môi trường thì cần chú ý gì? 

• Tại sao dòng điện định mức của thiết bị đóng cắt thường được tính bằng 130% dòng điện tính toán? 

Sản phẩm dự kiến:

Tiêu chí lựa chọn thiết bị điện nhằm đảm bảo thiết bị được chọn sẽ hoạt động đúng kĩ thuật, không gây sự cố nguy hiểm, tiết kiệm chi phí đầu tư. Quy tắc chọn thiết bị điện:

+ Thiết bị theo dòng điện định mức của thiết bị lớn hơn dòng điện tiêu thụ ở đồ dùng điện và không lớn hơn quá 130%.

+ Thiết bị lấy điện mạng điện trong nhà áp dụng theo TCVN 9206:2012. Với đồ dùng chiếu sáng, quạt điện thì chọn thông số thiết bị lấy điện là 5 A. Với ổ cắm lấy điện thì chọn thông số thiết bị là 20 A. Với các đồ dùng công suất lớn thì chọn thông số thiết bị lấy điện là 40 A.

III. Lựa chọn dụng cụ

Hoạt động 1. Tiêu chí lựa chọn dụng cụ

GV đặt câu hỏi yêu cầu học sinh trao đổi tìm hiểu: Việc lựa chọn dụng cụ cần được thực hiện theo những tiêu chí nào? 

Sản phẩm dự kiến:

Tiêu chí lựa chọn dụng cụ:

- Đúng chức năng.

- Đảm bảo an toàn điện.

Hoạt động 2: Lựa chọn dụng cụ

GV hướng dẫn học sinh tìm hiểu và trả lời: Khi lựa chọn dụng cụ đo điện và lắp đặt mạng điện trong nhà, cần lựa chọn theo những tiêu chí nào?

Sản phẩm dự kiến:

– Tiêu chí cụ thể cho dụng cụ đo điện: Công tơ đo đếm điện năng được sử dụng để đo lượng điện tiêu thụ của mạng điện trong nhà. Ampe kìm được sử dụng để kiểm tra dòng điện tiêu thụ trong mạng điện. Đồng hồ vạn năng được sử dụng để kiểm tra điện áp trong mạng điện.

– Tiêu chí cụ thể cho dụng cụ lắp đặt mạng điện trong nhà: Lắp đặt và sửa chữa mạng diện trong nhà cần phải sử dụng các dụng cụ đảm bảo an toàn cho thao tác lắp đặt như kìm cách điện, kìm tuốt dây, tua vít. Các dụng cụ dùng cho lắp đặt mạng điện trong nhà phải đảm bảo an toàn, cách điện tốt. Dụng cụ phải chọn phù hợp với chức năng của chúng.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Tiêu chí nào sau đây để lựa chọn dây dẫn trong mạch điện?

A. Mức điện áp.

B. Loại điện áp.

C. Cường độ dòng điện tiêu thụ.

D. Loại vật liệu cách điện. 

Câu 2: Vật liệu cách điện nào dưới đây thường được dùng cho mạng điện trong nhà? 

A. Băng dính cách điện.

B. Ống đồng cách điện. 

C. Ống kim loại cách điện.

D. Ống bạc cách điện. 

Chọn đáp án đúng nhất.

Câu 3: Aptomat có thông số bao nhiêu thì phù hợp với đèn chiếu sáng (thông số 220V – 200W)?

A. 2 A.

B. 15 A. 

C. 12 A.

D. 10 A. 

Câu 4: Tiêu chí nào dưới đây không phải là tiêu chí khi lựa chọn vật liệu cách điện? 

A. Điện áp cách điện.

B. Chống ẩm tốt.

C. Độ bền cơ học cao.

D. Môi trường chịu nhiệt kém. 

Câu 5: Lựa chọn ống luồn dây dẫn như thế nào? 

A. Chọn ống dây có tiết diện lớn hơn tổng tiết diện các dây dẫn điện đi trong ống.

B. Chọn ống dây có tiết diện nhỏ hơn tổng tiết diện các dây dẫn điện đi trong ống.

C. Chọn ống dây có tiết diện bằng tổng tiết diện các dây dẫn điện đi trong ống.

D. Không cần quan tâm đến tiết diện của ống dây

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Câu 1: Tại sao dòng điện định mức của thiết bị đóng cắt thường được tính bằng 130% dòng điện tính toán? 

Câu 2: Tại sao phải lựa chọn dây dẫn điện phù hợp với công suất mạng điện trong nhà?

Câu 3: Để vặn chặt các bu lông thì cần phải chọn dụng cụ nào để tránh nguy cơ tiếp xúc trực tiếp với điện gây nguy hiểm? 

Câu 4: Khi cần tuốt vỏ nhựa cách điện dây dẫn, nên sử dụng dụng cụ nào để đảm bảo thao tác dễ dàng, đúng kĩ thuật và không ảnh hưởng đến lõi dây dẫn? 

Câu 5: Với mạng điện trong nhà cấp điện cho các phụ tải không quá lớn, có thể sử dụng ổ cắm điện và phích cắm điện với dòng điện định mức bao nhiêu?