Giáo án và PPT đồng bộ Tin học 4 chân trời sáng tạo

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo hứng thú và HS trước khi vào môn tin học.

b. Cách thức thực hiện: 

NHIỆM VỤ 1: Giới thiệu bộ môn Tin học 4

- GV giới thiệu nội dung: Nội dung chính của bộ môn Tin học 4 gồm:

+ Phần cứng, phần mềm máy tính.

+ Tìm kiếm thông tin trên Internet.

+ Xem video về lịch sử, văn hóa.

+ Tạo những trang chiếu sinh động, hấp dẫn.

+ Rèn luyện kĩ năng gõ phím đúng cách.

+ Soạn thảo văn bản tiếng Việt.

+ Lập trình trực quan với phần mềm Scratch.

NHIỆM VỤ 2: Khởi động

- Sau khi giới thiệu xong, GV tổ chức cho HS chơi trò chơi: Tôi là ai?

- GV trình chiếu hình ảnh các thiết bị máy tính ở Hình 1a và đặt câu hỏi để HS trả lời:

Câu 1: Tôi được dùng để hiển thị hình ảnh, các thông tin của máy tính. Tôi là ai?

Câu 2: Tôi được sử dụng để phát âm thanh. Tôi là ai?

Câu 3: Tôi được sử dụng để nhập dữ liệu vào máy tính. Tôi là ai?

Câu 4: Tôi là thiết bị điều khiển mọi hoạt động của máy tính. Tôi là ai?

Câu 5: Tên của tôi giống tên một loài động vật, tôi được sử dụng để điều khiển máy tính thuận tiện hơn.Tôi là ai?

Câu 6: Tôi được sử dụng để in các tài liệu, văn bản, hình ảnh. Tôi là ai?

- GV chỉ định từng bạn chơi trò chơi cho đến khi kết thúc.

- GV yêu cầu HS làm việc theo cặp, quan sát Hình 1b và trả lời câu hỏi: Hãy trao đổi với bạn để gọi tên các biểu tượng phần mềm máy tính ở Hình 1b.

- GV mời 2 – 3 HS đứng dậy trình bày câu trả lời của mình.

- GV cùng HS nhận xét, đánh giá và đưa ra đáp án đúng.

- GV dẫn dắt HS vào bài: Hoạt động khởi động đã giúp chúng ta nhớ lại các thiết bị phần cứng và phần mềm của máy tính. Vậy em có biết thế nào là phần cứng, phần mềm và chức năng của chúng không? Để tìm hiểu rõ hơn, chúng ta cùng đến với bài hôm nay  – Bài 1: Phần cứng và phần mềm máy tính.

B. HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ

1. Phần cứng và phần mềm máy tính

a. Mục tiêu: 

- Nêu được tên một số thiết bị phần cứng và phần mềm đã biết.

- Nêu được sơ lược về vai trò của phần cứng, phần mềm và mối quan hệ phụ thuộc lẫn nhau giữa chúng.

b. Cách thức thực hiện:

Hoạt động 1. Đọc (và quan sát)

- GV yêu cầu HS quan sát lại Hình 1 ở Hoạt động khởi động và đặt câu hỏi: Hình nào có hình ảnh về các thiết bị phần cứng máy tính? Hình nào có hình ảnh về các ứng dụng phần mềm?

- GV gọi 1 bạn HS trả lời.

- GV tiếp tục đặt câu hỏi:

+ Đặc điểm của thiết bị phần cứng là gì?

+ Em có thể nhận biết thiết bị phần cứng máy tính bằng cách nào?

+ Hãy kể tên các thiết bị phần cứng máy tính mà em biết.

- GV gọi 2 – 3 HS trả lời câu hỏi.

- GV nhận xét và gọi HS khác bổ sung.

- GV đặt câu hỏi: 

+ Đặc điểm của phần mềm máy tính là gì?

+ Hãy kể tên các phần mềm máy tính mà em biết.

- GV cùng HS nhận xét, đánh giá, đưa ra đáp án đúng dựa theo kết quả HS trình bày trước đó.

- GV tổ chức trò chơi “Ai nhanh ai đúng?”

- GV chia lớp thành 2 nhóm và nêu luật chơi: GV phát cho 2 nhóm một tờ danh sách có tên các thiết bị phần cứng và phần mềm. Mỗi khi một nhóm nêu tên một thiết bị hay một ứng dụng thì nhóm còn lại phải nói ngay đó là phần cứng hay phần mềm. Lưu ý không lặp lại tên phần cứng, phần mềm đã nêu trước đó. Hai nhóm chơi lần lượt từng bạn.

Hoạt động 2. Làm

- GV yêu cầu HS quan sát Hình 2 – SGK tr.6, thảo luận theo cặp và trả lời câu hỏi:

+ Vai trò của phần cứng đối với phần mềm là gì? Không có phần mềm thì các thiết bị phần cứng máy tính có hoạt động được không? Tại sao?

+ Vai trò của phần mềm đối với phần cứng là gì? Không có phần cứng thì phần mềm máy tính có hoạt động được không? Tại sao?

- GV gọi 3 HS trả lời câu hỏi, các HS khác lắng nghe và bổ sung (nếu cần).

- Sau khi HS trả lời câu hỏi, GV có thể phân tích Hình 2 để HS hiểu rõ hơn: Hình 2 sử dụng hai bánh răng khớp nối với nhau để mô tả sự phụ thuộc lẫn nhau giữa hai thành phần trong hệ thống. Hệ thống bánh răng chỉ hoạt động được khi cả hai bánh răng cùng hoạt động. Điều này có nghĩa là mối quan hệ giữa phần cứng và phần mềm là phụ thuộc lẫn nhau. Phải có cả phần cứng và phần mềm thì máy tính mới hoạt động được.

- GV tiếp tục yêu cầu HS đọc Câu hỏi 2 – SGK tr.6, thảo luận và trả lời: Một bạn ví phần cứng máy tính như cơ thể của con người, phần mềm máy tính như suy nghĩ, quyết định của con người. Em có đồng ý với ý kiến của bạn hay không? Tại sao?

- GV nêu câu hỏi gợi ý:

+ Phần cứng máy tính và cơ thể con người có chung đặc điểm nào? Có thể chạm tay vào hay quan sát được không?

+ Phần mềm máy tính và suy nghĩ, quyết định trong bộ não của con người có chung đặc điểm nào? Có thể chạm tay vào hay quan sát được không?

+ Phần cứng hoạt động theo lệnh từ đâu? Cơ thể con người (tay, chân, miệng,…) làm việc theo điều khiển từ đâu?

- GV gọi 2 – 3 HS trả lời câu hỏi, các HS khác lắng nghe và bổ sung (nếu cần).

- GV tổng kết lại các ý chính.

Hoạt động 3. Ghi nhớ

- GV yêu cầu 1 số HS tóm tắt kiến thức đã học.

- GV mời 1 HS đứng dậy đọc to, rõ ràng nội dung trong Hộp ghi nhớ.

2. Một số thao tác không đúng gây lỗi cho máy tính

a. Mục tiêu: Nêu được ví dụ cụ thể về một số thao tác không đúng sẽ gây ra lỗi cho phần cứng và phần mềm trong quá trình sử dụng máy tính.

- HS lắng nghe.

- HS tham gia trò chơi:

- HS quan sát hình ảnh và trả lời câu hỏi:

Câu 1: Tôi là màn hình máy tính.

Câu 2: Tôi là loa máy tính.

Câu 3: Tôi là bàn phím máy tính

Câu 4: Tôi là thân máy tính.

Câu 5: Tôi là chuột máy tính.

Câu 6: Tôi là máy in.

- HS thảo luận nhóm và trả lời câu hỏi: Hình 1b gồn: 

+ Phần mềm trình chiếu/phần mềm PowerPoint

+ Phần mềm mô phỏng Hệ Mặt Trời/phần mềm SolarSystem.

+ Phần mềm luyện gõ bàn phím/phần mềm RapidTyping.

+ Phần mềm vẽ/phần mềm Paint.

+ Phần mềm trình duyệt web/ phần mềm Google Chrome.

+ Phần mềm diệt virus/phần mềm Windows Defender.

- HS lắng nghe.

- HS lắng nghe.

- HS quan sát hình và trả lời: 

+ Hình 1a: có hình ảnh về các thiết bị phần cứng máy tính.

+ Hình 1b: có hình ảnh về các ứng dụng phần mềm.

- HS trả lời:

+ Đặc điểm: là các thiết bị cơ bản của máy tính.

+ Dấu hiệu nhận biết: có thể chạm tay vào hoặc quan sát được hình dạng của nó.

+ Kể tên: bàn phím, chuột, thân máy, màn hình, loa, máy in,…

- HS lắng nghe và bổ sung.

- HS trả lời:

+ Đặc điểm: không thể chạm vào hoặc quan sát được nhưng nhìn thấy kết quả hoạt động thông qua phần cứng.

+ Kể tên: phần mềm soạn thảo văn bản, phần mềm vẽ, phần mềm trang tính, phần mềm diệt virus, phần mềm trình chiếu,…

- HS tích cực tham gia trò chơi.

- HS lắng nghe luật chơi.

- HS quan sát Hình 2 – SGK tr.6 và thảo luận:

+ Vai trò của phần cứng: làm việc theo lệnh của phần mềm. Không có phần mềm thì các thiết bị không hoạt động được. Bởi vì, phần cứng hoạt động theo lệnh của phần mềm, không có phần mềm thì không có lệnh điều khiển phần cứng hoạt động. 

+ Vai trò của phần mềm: ra lệnh cho phần mềm làm việc. Không có phần cứng thì phần mềm không hoạt động được. Bởi vì, phần cứng là môi trường hoạt động của phần mềm, không có phần cứng thì phần mềm không có môi trường để hoạt động.

- HS lắng nghe và ghi nhớ.

- HS trả lời: Em đồng ý với ý kiến của bạn vì:

+ Phần cứng máy tính giống cơ thể con người là vật thể có thể chạm tay vào được, quan sát được.

+ Phần mềm máy tính giống với suy nghĩ, quyết định của con người vì không phải vật thể, không thể chạm tay vào hay quan sát được.

+ Phần cứng hoạt động theo lệnh của phần mềm giống như cơ thể con người làm việc theo điều khiển từ bộ não.

- HS lắng nghe và ghi nhớ.

- HS tóm tắt.

- HS đọc và ghi nhớ

- HS đọc thông tin mục 2 và trả lời:

Một số ví dụ cụ thể về thao tác không đúng gây ra lỗi cho máy tính:

a. Tắt máy tính đúng cách bằng nguồn điện đột ngột sẽ gây lỗi phần mềm, phần cứng máy tính.

b. Dùng vải thô ráp lau màn hình hay để vật sắc, nhọn tác động vào màn hình sẽ dẫn đến xước, nứt vỡ màn hình.

c. Va đập mạnh sẽ gây lỗi, hỏng thiết bị.

d. Lắc mạnh khi tháo, lắp thẻ nhớ USB, bàn phím, chuột sẽ làm hỏng cổng kết nối, đầu nối.

e. Để máy tính bị ẩm, ướt, bụi, bẩn sẽ gây lỗi, hư hỏng thiết bị phần cứng.

- HS lắng nghe và ghi nhớ.

- HS đọc đề bài và trả lời:

A. Việc nên làm vì tắt máy tính đúng cách sẽ đảm bảo an toàn cho máy tính.

B. Việc nên làm vì gõ đúng cách vừa hạn chế hư hại bàn phím vừa có lợi cho sức khỏe.

C. Việc nên làm vì sẽ an toàn cho máy tính.

D. Việc không nên làm vì có thể dẫn đến đồ ăn, thức uống rơi vào máy tính gây hư hỏng.

E. Việc nên làm vì tránh thiết bị bị xước, ẩm ướt.

G. Việc nên làm vì thao tác đúng cách vừa hạn chế hư hại chuột máy tính vừa có lợi cho sức khỏe.

Họ và tên: ……………………………………  Lớp:  ………………..

Số báo danh: …………………………….……Phòng KT:…………..

Điểm bằng số