Giáo án và PPT Kinh tế pháp luật 10 cánh diều Bài 5: Ngân sách nhà nước

BÀI 5: NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời câu hỏi:

Đọc thông tin dưới đây và cho biết:

• Em hãy chia sẻ suy nghĩ của em về chính sách hỗ trợ, không thu học phí của Chính phủ trong thông tin trên. Theo em, khoản kinh phí hỗ trợ trên được trích từ nguồn nào?

• Em hãy chia sẻ suy nghĩ của em về khái niệm ngân sách nhà nước?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

HOẠT ĐỘNG 1. KHÁI NIỆM VÀ ĐẶC ĐIỂM CỦA NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Em hiểu thế nào là ngân sách nhà nước? Hãy liệt kê những đặc điểm của ngân sách nhà nước.

Sản phẩm dự kiến:

Ngân sách nhà nước là tổng hợp thu, chi của Nhà nước dự toán và thực hiện trong khoảng thời gian nhất định, bảo đảm chức năng và nhiệm vụ của Nhà nước.

Đặc điểm:

• Bao gồm cả ngân sách trung ương và địa phương.
• Được quyết định bởi cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
• Hoạt động theo nguyên tắc không hoàn trả trực tiếp.
• Xây dựng và thực hiện vì lợi ích chung của quốc gia.

HOẠT ĐỘNG 2. VAI TRÒ CỦA NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC

GV đưa ra câu hỏi: Ngân sách có vai trò như thế nào?

Sản phẩm dự kiến:

• Đặc biệt quan trọng đối với kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối nội và đối ngoại.
• Công cụ củng cố bộ máy quản lý Nhà nước.
• Tăng cường sức mạnh quốc phòng, giữ vững an ninh.
• Phân bổ nguồn lực, đảm bảo phát triển kinh tế ổn định và bền vững.
• Điều tiết thu nhập, giải quyết vấn đề đời sống và xã hội.
• Tạo quỹ dự trữ, phòng chống thiên tai, dịch bệnh.
• Mở rộng quan hệ đối ngoại, hội nhập quốc tế.

HOẠT ĐỘNG 3. QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN TRONG VIỆC THỰC HIỆN NGÂN SÁCH

GV đưa ra câu hỏi: Em hãy cho biết các quyền và nghĩa vụ trong việc thực hiện pháp luật về ngân sách nhà nước

Sản phẩm dự kiến:

• Nghĩa vụ:

• Nộp đầy đủ, đúng hạn các khoản thuế, phí, lệ phí.

• Chấp hành quy định về kế toán, thống kê, công khai ngân sách.

• Quyền: Được cung cấp thông tin, tham gia giám sát cộng đồng về tài chính – ngân sách

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài

Câu 1: Trường hợp nào dưới đây được gọi là bội chi ngân sách nhà nước?

A. Tổng thu lớn hơn tổng chi.

B. Tổng thu nhỏ hơn tổng chi.

C. Tổng thu lớn hơn hoặc bằng tổng chi

D. Tổng thu nhỏ hơn hoặc bằng tổng chi.

Câu 2: Ngân sách nhà nước nước ta bao gồm mấy loại chính?

A. 2.

B. 3.

C. 4.

D. 5.

Câu 3: Chấp hành đúng quy định của pháp luật về kế toán, thống kê và công khai ngân sách là nội dung nói về thuộc tính nào của ngân sách nhà nước?

A. Khái niệm ngân sách nhà nước.

B. Đặc điểm của ngân sách nhà nước.

C. Quyền hạn, nghĩa vụ của công dân đối với ngân sách nhà nước.

D. Vai trò của ngân sách nhà nước.

Câu 4: Những khoản thuộc tổng chi ngân sách là

A. chi đầu tư phát triển, dự phòng ngân sách nhà nước, chi thường xuyên.

B. chi đầu tư phát triển, thu viện trợ, chi thường xuyên.

C. chi đầu tư phát triển, thuế, chi thường xuyên.

D. chi đầu tư phát triển, thuế, chi viện trợ. 

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: B

Câu 2: A

Câu 3: C

Câu 4: C

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Tại sao nói “Ngân sách nhà nước phản ánh mối tương quan giữa quyền lập pháp và quyền hành pháp”?

Câu 2: Em hãy vẽ sơ đồ tư duy về đặc điểm và vai trò của ngân sách nhà nước.

Câu 3: Hãy thiết kế một sản phẩm tuyên truyền về quyền và nghĩa vụ của công dân trong thực hiện pháp luật về ngân sách nhà nước để tuyên truyền đến bạn bè, người thân.