Giáo án và PPT Mĩ thuật 6 cánh diều Bài 4: Nghệ thuật tạo hình tiền sử và cổ đại

BÀI 4: NGHỆ THUẬT TẠO HÌNH TIỀN SỬ VÀ CỔ ĐẠI

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV Cho HS xem đoạn video về một số nền văn hoá thời kì tiền sử, cổ đại và đặt vấn đề : Đoạn video trên đã cho chúng ta thấy được nền văn hóa thời kì tiền sử và cổ đại. Em hãy nêu những hiểu biết và suy nghĩ của mình về thời kì này.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Khám phá

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:

Em hãy quan sát hình ảnh minh hoạ trong SGK, kết hợp với tranh ảnh đã chuẩn bị, thảo luận về nét, màu sắc, bố cục trong nghệ thuật thời tiền sử và cổ đại.

Sản phẩm dự kiến:

 - Hình 1 : 

+ Là một trong những hình vẽ tiêu biểu trong hang động thời kì tiền sử. 

+ Các bức vẽ diễn tả lại nhiều cảnh sinh hoạt như đi săn, đánh cá, voi mẹ bảo vệ voi con,... 

+ Nét vẽ linh hoạt, có nhấn nhá đậm nhạt gợi tả khối đúng hình dáng, động tác, đặc trưng tư thế, thần thái của từng loài vật. 

+ Màu được tạo bởi khoáng chất tự nhiên pha với chất keo, có thể là keo xương động vật hoặc chất keo tự nhiên.

- Hình 2: 

+ Hình chạm khắc trên vách đá hang Đồng Nội, Hoà Bình có bốn hình chạm khắc trong đó có một hình nửa mặt người, hai hình mặt người đầy đủ mắt, mũi, miệng. 

+ Hình được chạm khắc theo đường viền chu vi mặt, nhìn theo hướng chính diện, mọc thẳng trên đỉnh đầu là nét đục lõm hình chữ Y,... 

+ Hình thứ tư trong hang Đồng Nội là hình kiểu mặt thú: râu dê, mắt mở tròn xoe, mũi kiểu lợn với hai lỗ mũi hướng thẳng về phía trước, phần trên rất giống cặp sừng cong.

+ Các hình chạm khắc thể hiện sinh động con người thời cổ thuộc văn hoá Hoà Bình, mang đậm dấu ấn tôn giáo nguyên thuỷ.

- Hình 3: 

+ Các tác phẩm, tranh vẽ thường được tìm thấy ở phần dưới của các mảng điêu khắc trên tường, trong các lăng mộ. 

+ Chân dung con người là sản phẩm của hai góc nhìn khác nhau: chính diện và mặt nghiêng (mặt bên). Mắt, tai và phần thân trên thường được mô tả trực diện. Trong khi đầu, hông, chân được mô tả nghiêng. Chúng thường được thể hiện đối xứng. 

+ Một nhóm các chân dung thường được làm ngang bằng với một nhóm chân dung khác để tạo nên một hình ảnh đối xứng.

- Hình 4: Tượng thần Vệ Nữ thành Milo là tác phẩm điêu khắc Hy Lạp cổ đại nổi tiếng nhất, khắc hoạ vị nữ thần tình yêu và sắc đẹp của người Hy Lạp. 

+ Tượng được làm bằng chất liệu cẩm thạch, tỉ lệ lớn hơn người thật, với chiều cao 203 cm nhưng đã bị mất hai tay. 

Hoạt động 2. Sáng tạo

GV đặt câu hỏi gợi ý:

• Nêu các bước thể hiện ý tưởng sáng tạo.

• Thực hành.

Sản phẩm dự kiến:

- Ý tưởng sáng tạo : có nhiều ý tưởng sáng tạo khác nhau để vẽ thao cách tạo hình của nghệ thuật tiền sử và cổ đại. HS cần xác định đước các nét vẽ, chi tiết, bố cục, màu sắc cho giống với tạo hình của nghệ thuật cần mô phỏng.

- Thực hành :

Bước 1: Vẽ nét tạo hình và chi tiết theo phong cách nghệ thuật đã chọn.

+ Xác định bố cục của tranh

+ Vẽ nét tạo hình

Bước 2: Vẽ màu theo đặc trưng phong cách nghệ thuật đã chọn. Lựa chọn màu sắc đúng với đặc trưng của phong cách tạo hình đã chọn, chú ý dùng màu sắc hài hoà, đậm nhạt cân đối. Có thể vẽ màu bằng mảng phẳng, không tạo khối hoặc có tạo khối. 

Bước 3: Hoàn thiện bức tranh.

Hoạt động 3. Thảo luận

Căn cứ vào SPMT mà HS vừa thực hiện, GV tổ chức cho HS trao đổi nhóm:

• Sưu tầm một số tranh, ảnh về nghệ thuật tiền sử và cổ đại để kết nối với nội dung bài học.

• Vẽ các hình theo phong cách nghệ thuật cổ đại để trang trí cho các vật dụng hằng ngày.

Sản phẩm dự kiến:

Tranh nghệ thuật tiền sử và cổ đại:

- Sản phẩm của em:

……

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài:

 Câu 1: Các bức vẽ trên đá của mĩ thuật thời kì Tiền sử được thể hiện bằng:

A. Những nét đơn giản.

B. Nét vẽ có tính trang trí.

C. Kĩ thuật dùng các chấm nối tiếp để tạo nét.

D. Cả A, B, C đều đúng. 

Câu 2: Mĩ thuật thế giới thời kì cổ đại được xác định cùng với sự xuất hiện một số nền văn minh đầu tiên trên thế giới ở:

A. Đông Nam Á.

B. Bắc Phi. 

C. Lưỡng Hà.

D. La Mã. 

Câu 3: Thời kì cổ đại được xác định trong khoảng thời gian nào?

A. Khi xã hội xuất hiện giai cấp. 

B. Khi xã hội có sự phân hóa người giàu – người nghèo. 

C. Thời kì bắt đầu xuất hiện các nền văn minh đầu tiên trên thế giới. 

D. Là thời kì con người bắt đầu biết sử dụng công cụ lao động bằng kim loại. 

Câu 4: Ý nào dưới đây không đúng khi nói về mĩ thuật Tiền sử:

A. Có niên đại khoảng 40 000 năm TCN.

B. Diễn tả đối tượng một cách sống động thông qua tạo hình đơn giản, có tính cách điệu.

C. Các bức vẽ trên đá được thể hiện bằng những nét phức tạp, trừu tượng, đòi hỏi kĩ thuật cao. 

D. Các bức tượng thể hiện quan niệm của người nguyên thủy về sức mạnh của đối tượng cần thể hiện. 

Câu 5: Nhận định nào sau đây không đúng về nghệ thuật của người Ai Cập cổ đại?

A. Trong nghệ thuật Ai Cập, điêu khắc và hội họa thường trộn lẫn.

B. Phần lớn các tác phẩm còn đến nay đều là từ các lăng mộ là vì đối với người Ai Cập, hội họa có mối quan hệ mật thiết phục vụ tín ngưỡng

C. Người Ai cập cổ xác định lại thế giới dựa trên cái nhìn 2 chiều sau đó tìm cách thể hiện một cách rõ ràng nhất. Chân dung con người là sản phẩm của hai cái nhìn khác nhau: chính diện và mặt nghiêng (mặt bên).

D. Các tác phẩm thường sử dụng màu sắc tươi sáng, sặc sỡ.

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: D

Câu 2: C

Câu 3: C

Câu 4: C

Câu 5: D

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Khi thực hiện sản phẩm mĩ thuật có khai thác giá trị tạo hình của mĩ thuật thế giới thời kì cổ đại cần lưu ý điều gì?

Câu 2: Sưu tầm tranh ảnh về một số di sản mĩ thuật thời kì Tiền sử ở Việt Nam và nhận xét về đặt điểm của những hình vẽ trên đó.