Đáp án Lịch sử 10 kết nối Bài 5: Một số nền văn minh phương Tây thời cổ – trung đại
File đáp án Lịch sử 10 kết nối tri thức (chương trình sửa đổi) Bài 5: Một số nền văn minh phương Tây thời cổ – trung đại. Toàn bộ câu hỏi, bài tập ở trong bài học đều có đáp án. Tài liệu dạng file word, tải về dễ dàng. File đáp án này giúp kiểm tra nhanh kết quả.
Xem: => Giáo án lịch sử 10 kết nối tri thức mới nhất
CHỦ ĐỀ 3: MỘT SỐ NỀN VĂN MINH THẾ GIỚI THỜI CỔ -
TRUNG ĐẠI
BÀI 5: MỘT SỐ NỀN VĂN MINH PHƯƠNG TÂY THỜI CỔ -
TRUNG ĐẠI
Câu 1: Nêu một số thành tựu tiêu biểu của nền văn minh Hy Lạp – La Mã thời cổ đại và ý nghĩa của những thành tựu đó.
Trả lời:
* Một số thành tựu tiêu biểu của nền văn minh Hy Lạp – La Mã thời cổ đại:
- Chữ viết: hoàn thiện bảng chữ cái Hy Lạp với 24 chữ cái, trên cơ sở đó người La Mã xây dựng được chữ La-tinh và cho đến ngày nay được sử dụng phổ biến nhất thế giới. Ngoài ra, hệ thống chữ số La Mã là một cống hiến lớn của người La Mã cổ đại.
- Văn học - nghệ thuật:
+ Hai bộ sử thi I-li-át và Ô-đi-xê của Hô-me, nhiều tác phẩm kịch nổi tiếng, đặt nền móng cho văn học phương Tây.
+ Nhiều công trình kiến trúc tiêu biểu: đền Pác-tê-nông, đền thờ thần Dớt, đấu trường Cô-li-dê, khải hoàn môn…
+ Tác phẩm điêu khắc: tượng Lục sĩ ném đĩa, tượng A-tê-na,…
- Khoa học – kĩ thuật:
+ Nhận ra Trái Đất hình cầu, Mặt Trời và các thiên thể chuyển động quanh Trái Đất, tính được 1 năm có 365 ngày và 1/4 ngày…
+ Nhiều đóng góp trong các lĩnh vực Toán học, Vật lí (Ta-lét, Pi-ta-go, Ác-si-mét…).
+ Y học: chẩn đoán, chữa bệnh bằng thuốc, giải phẫu và gây mê.
+ Chế tạo bê tông, hệ thống đòn bẩy, máy bắn đá, máy bơm nước, máy bắn tên…
- Tư tưởng – tôn giáo:
+ Triết học về duy vật và duy tâm, đặt nền tảng cho nhiều thành tựu về tư tưởng, tri thức phương Tây cận và hiện đại.
+ Thờ đa thần, Cơ-đốc giáo (Ki-tô giáo) để lại nhiều dấu ấn và ảnh hưởng đối với đời sống xã hội và văn hóa phương Tây sau này.
- Thể thao: đại hội Ô-lim-píc.
* Ý nghĩa: là nền tảng cho sự hình thành và phát triển rực rỡ của văn minh phương Tây, đồng thời ảnh hưởng sâu sắc đến văn minh nhân loại trong các thời kì tiếp theo.
Câu 2: Hãy nên một số thành tựu tiêu biểu của văn minh thời Phục hưng và ý nghĩa của những thành tựu đó.
Trả lời:
- Văn học, nghệ thuật:
+ Văn học đạt được nhiều thành tựu trên cả ba lĩnh vực là thơ, tiểu thuyết và kịch: Thần khúc (Đan-tê), Đôn-ki-hô-tê (Xéc-van-tét),…
+ Nghệ thuật đạt đến đỉnh cao với tên tuổi của nhiều danh họa và nhà điêu khắc: Lê-ô-na đờ Vanh-xi, Mi-ken-lăng-giơ…
+ Các công trình kiến trúc: Vương cung Thánh đường Thánh Phê-rô, nhà thờ Thánh Pi-tơ ở Va-ti-căng…
- Khoa học, kĩ thuật:
+ Thiên văn học với sự xuất hiện của các nhà khoa học vĩ đại như Ni-cô-lai Cô-péc-ních với thuyết Nhật tân, Ga-li-lê-ô Ga-li-lê tạo ra kính thiên văn…
+ Nhiều tiến bộ về kĩ thuật: dệt, khai thác mỏ, luyện kim, đóng tàu, chế tạo vũ khí…
- Tư tưởng:
+ Triết học duy vật Đề-các-tơ, Phran-xít Bê-cơn.
+ Chĩa mũi nhọn đấu tranh chống lại chế độ phong kiến thối nát đương thời, đề cáo giá trị con người và quyền tự do cá nhân, tinh thần dân tộc…
=> Ý nghĩa: tác động to lớn tới tình hình, chính trị, xã hội, tạo tiền đề cho các cuộc cách mạng xã hội ở châu Âu và đặt nền tảng cho những bước tiến lớn về tư tưởng, triết học trong các thời đại tiếp theo, mở đường cho văn minh Tây Âu phát triển trong những thế kỷ tiếp theo.
LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG
Câu 1: Lập bảng thống kê các thành tựu tiêu biểu của văn minh Hy Lạp - La Mã thời cổ đại và văn minh thời Phục hưng (theo gợi ý dưới đây vào vở).
Lĩnh vực | Tác giả, tác phẩm/ thành tựu tiêu biểu | Thuộc nền văn minh | Ý nghĩa |
? | ? | ? | ? |
Trả lời:
Lĩnh vực | Tác giả, tác phẩm/ thành tựu tiêu biểu | Thuộc nền văn minh | Ý nghĩa |
Tư tưởng | Hệ thống triết học với tư duy lý tính của Socrates đặt nền móng, được tiếp nối bởi Plato và sau là Aristole. | Hy Lạp và La Mã cổ đại | Tư duy lý tính không chỉ là một thành tựu triết học, mà còn là nền móng cho toàn bộ nền văn minh phương Tây. Nếu không có nó, sẽ không có khoa học hiện đại, giáo dục khai phóng, hay nhà nước pháp quyền như ngày nay. Vì thế, đây chính là thành tựu quan trọng nhất mà nền văn minh Hy Lạp – La Mã để lại cho nhân loại. |
Văn học, nghệ thuật | Tư tưởng nhân văn: đề cao con người với lý trí, cảm xúc riêng biệt, là trung tâm của thế giới, có khả năng cải tạo thế giới bằng chính trí tuệ và hành động của mình chứ không phụ thuộc vào thế lực tối cao nào. | Phục Hưng | Thành tựu lớn nhất của Phục hưng không chỉ là những bức tranh, công trình hay phát minh, mà là sự thay đổi cách nhìn về con người. Nhờ tư tưởng nhân văn, con người bắt đầu tin rằng họ có thể hiểu, sáng tạo và làm chủ thế giới – đó chính là bước ngoặt lớn nhất trong lịch sử tư tưởng phương Tây. |
Câu 2: Ph. Ăng-ghen đã viết: “... Không có cơ sở của nền văn minh Hy Lạp và đế chế La Mã thì không có châu Âu hiện đại”. Em có đồng ý với nhận định này không? Vì sao?
Trả lời:
Câu nói của Ph. Ăng-ghen: “... Không có cơ sở của nền văn minh Hy Lạp và đế chế La Mã thì không có châu Âu hiện đại” là một nhận định sâu sắc và có cơ sở lịch sử rõ ràng. Em có thể đồng ý với nhận định này, vì những lý do sau:
- Trước hết, văn minh Hy Lạp cổ đại là cái nôi của triết học, khoa học và nghệ thuật phương Tây. Những tư tưởng của các triết gia như Socrates, Plato, Aristotle đã đặt nền móng cho tư duy lý tính và nhân văn của con người hiện đại. Đồng thời, mô hình dân chủ tại Athens cũng là tiền đề cho hệ thống chính trị dân chủ sau này.
- Tiếp theo, đế chế La Mã đã kế thừa và phát triển các giá trị Hy Lạp, đồng thời xây dựng một hệ thống luật pháp và hành chính rất tiên tiến. Luật La Mã là cơ sở của nhiều bộ luật hiện đại tại châu Âu ngày nay. Khái niệm về công dân, quyền công dân, mô hình nhà nước cộng hòa... đều bắt nguồn từ La Mã.
- Ngoài ra, suốt thời kỳ Trung cổ đến Phục hưng, những giá trị Hy – La tiếp tục được bảo tồn và phát huy. Đặc biệt, thời Phục hưng chứng kiến sự trở lại mạnh mẽ của tinh thần cổ điển Hy – La, thúc đẩy sự phát triển vượt bậc về khoa học, nghệ thuật và tư tưởng.
Câu 3: Hãy sưu tầm tư liệu (qua sách, báo, internet,...) và giới thiệu về một thành tựu tiêu biểu của nền văn minh Hy Lạp - La Mã thời cổ đại hoặc văn minh thời Phục hưng.
Trả lời:
Thành tựu trong triết học – Aristotle: Một trong những thành tựu tiêu biểu và có ảnh hưởng sâu rộng nhất của nền văn minh Hy Lạp cổ đại chính là triết học, mà đại diện xuất sắc là Aristotle – nhà triết học vĩ đại sống vào thế kỷ IV TCN. Aristotle là học trò của Plato và là thầy giáo của Alexander Đại đế. Ông không chỉ là triết gia mà còn là nhà khoa học đầu tiên hệ thống hóa tri thức của con người trong nhiều lĩnh vực như logic học, sinh học, vật lý, chính trị và đạo đức. Ông được xem là người đặt nền móng cho tư duy khoa học và phương pháp nghiên cứu có hệ thống – tiền đề cho khoa học hiện đại sau này. Thành tựu về triết học của Aristotle và các triết gia Hy Lạp cổ đại không chỉ góp phần làm rạng danh nền văn minh Hy Lạp mà còn trở thành di sản tinh thần quý báu của nhân loại.