BÀI 5: DÂN CƯ VÀ HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT Ở VÙNG TRUNG DU VÀ MIỀN NÚI BẮC BỘ

KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Em hãy sắp xếp các chữ cái dưới đây thành một từ chỉ một hoạt động kinh tế và trả lời câu hỏi dưới đây

- Hoạt động kinh tế đó tên là gì?

- Hoạt động kinh tế đó tiêu biểu ở khu vực địa hình nào? Vì sao?

Trả lời:

• Hoạt động kinh tế đó là: Thủy Điện
• Hoạt động Thủy Điện tiêu biểu ở khu vực vùng núi có độ dốc cao và có những con sông lớn

KHÁM PHÁ

1. Dân cư

Câu hỏi: Quan sát các hình 1, 2, 3 và đọc thông tin, em hãy:

- Kể tên một số dân tộc của vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.

- Xác định trên lược đồ những khu vực có mật độ dân số dưới 100 người/km², trên 200 người/km².

- Nêu nhận xét về sự phân bố dân cư ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.

Trả lời:

• Một số dân tộc:Kinh, Mông, Dao, Tày, Thái, Mường, Nùng,...
• Khu vực có mật độ dân số dưới 100 người/km²:Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Cao Bằng, Bắc Kạn, Lạng Sơn
• Khu vực có mật độ dân số trên 200 người/km²:Phú Thọ, Thái Nguyên, Bắc Giang, Quảng Ninh
• Nhận xét về sự phân bố dân cư:Dân cư vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ phân bố không đều. Nơi có địa hình thấp dân cư tập trung đông đúc, ở các vùng núi cao dân cư thưa thớt.

2. Cách thức khai thác tự nhiên

Câu hỏi: Quan sát các hình 4, 5, 6 và đọc thông tin, em hãy kể tên một số cách thức khai thác tự nhiên ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ

Trả lời:

Một số cách thức khai thác tự nhiên:

• Làm ruộng bậc thang
• Xây dựng các công trình thủy điện
• Khai thác khoáng sản

LUYỆN TẬP

Câu 1: Tại sao vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ có nhiều nhà máy thủy điện lớn?

Trả lời:

Nhà máy thủy điện là những nhà máy được vận hành dựa trên năng lượng nước. Đa số năng lượng thủy điện có được từ thế năng của nước được tích tại các đập nước làm quay một tuốc bin nước và máy phát điện. Vì thế với địa hình cao, bị cắt xẻ mạnh cùng với nhiều sông lớn là điều kiện thuận lợi để xây dựng các đập chứa nước. Vì thế, ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ có nhiều nhà máy thủy điện lớn như Hòa Bình, Sơn La,....

Câu 2: Em hãy chọn thông tin ở cột A cho phù hợp với thông tin ở cột B về mối quan hệ giữa điều kiện tự nhiên và hoạt động sản xuất ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.

Trả lời:

VẬN DỤNG

Câu 1: Tìm hiểu và giới thiệu về một dân tộc ở vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.

Trả lời:

Người Tày có mặt ở Việt Nam từ rất sớm, có thể từ nửa cuối thiên niên kỷ thứ nhất trước Công nguyên. Người Tày là cư dân nông nghiệp có truyền thống làm ruộng nước, từ lâu đời đã biết thâm canh và áp dụng rộng rãi các biện pháp thuỷ lợi như đào mương, bắc máng, đắp phai, làm cọn lấy nước tưới ruộng. Họ có tập quán đập lúa ở ngoài đồng trên những máng gỗ mà họ gọi là loỏng rồi mới dùng dậu gánh thóc về nhà. Ngoài lúa nước người Tày còn trồng lúa khô, hoa màu, cây ăn quả... Chăn nuôi phát triển với nhiều loại gia súc, gia cầm nhưng cách nuôi thả rông cho đến nay vẫn còn khá phổ biến. Các nghề thủ công gia đình được chú ý. Nổi tiếng nhất là nghề dệt thổ cẩm với nhiều loại hoa văn đẹp và độc đáo. Chợ là một hoạt động kinh tế quan trọng.

Câu 2: Vẽ một bức tranh về ruộng bậc thang

Trả lời:

Học sinh tham khảo bức tranh dưới đây: