Đáp án Ngữ văn 10 cánh diều Bài 1: Văn bản Ra - ma buộc tội

VĂN BẢN. RA-MA BUỘC TỘI

ĐỌC HIỂU

Câu 1: Hình dung về bối cảnh Ra-ma và Xi-ta gặp lại nhau.

Trả lời:

Bối cảnh Ra-ma và Xi-ta gặp lại nhau dưới bầu không khí nặng nề, trang trọng như một phiên tòa phán xử.

Câu 2: Lời nói và tình cảm của Ra-ma có gì mâu thuẫn?

Trả lời:

Thần đã dùng đầu đội trời lên, tay đào đất, đá, đắp thành một cái cột vừa to, vừa cao để chống trời; thần cứ một mình cầy cục đắp, cột đá càng cao chót vót, càng đẩy trời lên mãi.

Câu 3: Tâm trạng của Xi-ta như thế nào?

Trả lời:

Tâm trạng của Xi-ta: Nàng khiêm nhường trước Ra-ma, Xi-ta như muốn giấu mình đi vì xấu hổ, nàng muốn tự chôn vùi hình hài, thể xác của mình, nàng xót xa, tủi hẹn; Nỗi đau của Xi-ta là nỗi đau đánh mất danh dự của con người trước cộng đồng => Xi-ta thay đổi cách xưng hô từ thân mật tới xa cách: chàng – thiếp, Đức vua, Người- ta, Xi ta bước vào ngọn lửa cầu xin thần lửa bảo vệ và chứng minh cho tấm lòng trong sạch của nàng.

Câu 4: Thái độ của Xi-ta khi bước lên giàn lửa có gì đặc biệt?

Trả lời:

Xi-ta bước lên giàn lửa với thái độ bình thản và gửi một lời cầu nguyện đến thần lửa A-nhi (vị thần tượng trưng cho sự quang minh chính đại). 

TRẢ LỜI CÂU HỎI

Câu 1: Văn bản Ra-ma buộc tội kể về sự kiện gì? Bối cảnh diễn ra sự kiện ấy như thế nào?

Trả lời:

• Văn bản Ra-ma buộc tội kể về sự kiện: Hoàng tử Ra-ma sau khi chiến thắng quỷ vương Ra-va-na giành lại được người vợ yêu quý là nàng Xi-ta xinh đẹp, kiều diễm. Vợ chồng gặp lại nhau, Xi-ta vui mừng khôn xiết. Nhưng hoàng tử Ra-ma vì nghi ngờ vợ mình không giữ được trọn vẹn danh tiết và phẩm hạnh trong thời gian bị quỷ Ra-va-na bắt cóc nên đã tuyên bố từ bỏ nàng. Xi-ta ra sức thanh minh nhưng không làm lay chuyển Ra-ma, nàng đành bước lên giàn hỏa thiêu, nhờ thần lửa A-nhi chứng giám cho đức hạnh trung trinh của mình.
• Bối cảnh diễn ra sự kiện ấy: Vợ chồng Ra-ma và Xi-ta gặp nhau trong bầu không khí nặng nề, trang nghiêm như một phiên tòa phán xử.

Câu 2: Nhân vật người anh hùng trong sử thi được miêu tả là đại diện cho cộng đồng, danh dự cộng đồng thường được đặt trên danh dự cá nhân. Điều đó được thể hiện trong đoạn trích Ra-ma buộc tội như thế nào?

Trả lời:

• Hoàn cảnh của cuộc tái hợp với Xi-ta: Xi-ta đứng trước mọi người trong cộng đồng như một bị cáo; Ra-ma ngự trên ngôi như một vị thủ lĩnh, một quan tòa có quyền kết án.
• Lời nói của Ra-ma:
• Khi đứng trước cộng đồng: rõ rành, rành mạnh, khẳng định chiến thắng và tài nghệ của mình, tuyên dương công trạng những người đã giúp đỡ mình.
• Khi đứng trước Xi-ta: xưng hô ta - phu nhân, cách xưng hô đầy sự xa cách; thể hiện lời nói lạnh lùng, tàn nhẫn khi Bộc lộ nghi ngờ, ghen tuông về trinh tiết của Xi-ta: “nàng đã lưu lại lâu trong nhà kẻ xa lạ, đôi mắt tội lỗi của hắn hau háu nhìn nàng”, lăng nhục Xi-ta, không nhận làm vợ và đuổi nàng đi: “ta không ưng nàng nữa, ta không cần đến nàng nữa”.

Câu 3:  Qua hai nhân vật Ra-ma, Xi-ta, em hiểu như thế nào về quan niệm của người Ấn Độ cổ đại với mẫu người anh hùng lí tưởng và mẫu người phụ nữ lí tưởng? Theo em, quan niệm đó còn phù hợp với ngày nay không? Tại sao?

Trả lời:

• Hình tượng người phụ nữ với những vẻ đẹp về hình thức, phẩm chất nhân cách bên trong như đức hạnh, tình yêu thương bao la đối với con người và cảnh vật, sự chung thủy, sự chịu đựng đáng trân trọng của người phụ nữ trong mối quan hệ với các vấn đề xã hội.
• Hình tượng người anh hùng lí tưởng: được xây dựng trên cảm quan và tư duy tôn giáo. Nhân vật anh hùng về ngoại hình phần lớn thường có tầm vóc đẹp, có kích thước lớn lao. Chú trọng đời sống tâm linh, nên hình dáng không chỉ là cái bên ngoài mà còn là hình dáng được cảm nhận từ bên trong. Nhân vật anh hùng trong bộ sử thi Ramayana, có vẻ bề ngoài thánh thiện. Nhân vật anh hùng sử thi còn sáng ngời vẻ đẹp của đức hạnh, trí tuệ, tài năng và lòng dũng cảm. 
• Theo em, quan niệm đó không còn phù hợp với ngày nay. Tại vì, ngày nay người ta không còn đặt nặng về các chuẩn mực ấy nữa.

Câu 4: Từ đoạn trích Ra-ma buộc tội, hãy liên hệ với đoạn trích Hê-ra-clét đi tìm táo vàng để chỉ ra điểm khác biệt của nhân vật anh hùng trong sử thi và thần thoại.

Trả lời:

• Nhân vật anh hùng trong thần thoại: anh hùng kiệt xuất, thông minh, giỏi chiến đấu và lập được nhiều chiến công, có hình dạng và hành động phi thường, có khả năng biến hóa khôn lường.
• Nhân vật anh hùng trong sử thi: anh hùng chiến trận có sức mạnh, tài năng, phẩm chất và đẹp phi thường, dũng cảm xả thân vì cộng đồng trong chiến đấu chống kẻ thù và chinh phục tự nhiên.