Đề thi giữa kì 1 ngữ văn 10 kết nối tri thức (Đề số 14)

MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ I

Năm học: 2025-2026

Môn: Ngữ văn 10

KHUNG BẢNG ĐẶC TẢ ĐỀ KIỂM TRA GIỮA KÌ I

MÔN HỌC: NGỮ VĂN, LỚP 10

ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ I

NGỮ VĂN 10 – KẾT NỐI TRI THỨC

NĂM HỌC: 2025 – 2026

Thời gian làm bài: 120 phút (Không kể thời gian phát đề)

1. ĐỌC HIỂU (6,0 ĐIỂM)

Xưa kia, khi nữ thần Hera biết chuyện tình duyên của Zeus với Lêtô thì một mặt nàng ra lệnh cho khắp nơi trên mặt đất không được tiếp đãi, chứa chấp Lêtô, một mặt nàng xin với nữ thần Đất mẹ-Gaia sinh ra một con quái vật thật khủng khiếp để nó truy đuổi Lêtô. Gaia đã sinh ra con mãng xà Pythôn, một con trăn cực kỳ to lớn, đúng hơn phải nói đó là một con nửa rắn, nửa rồng, cực kỳ hung dữ. Pythôn đã đuổi bám theo dấu chân Lêtô khiến cho Lêtô lúc nào cũng nơm nớp lo âu. 

(Lược một đoạn: Lêtô được thần Poseidon giúp đưa đến một đảo nhỏ. Apôlô – con trai của Lêtô và Zeus đi tìm Pythôn để trừ khử nó.)

          Apôlô cưỡi trên cỗ xe do đàn thiên nga trắng muốt kéo, bay từ xứ sở của những người Hyperboréens về Delphes. Nơi đây dưới chân núi Parnasse, trong một chiếc hang sâu tối đen không một tia nắng nào lọt tới, ẩm ướt, nhớp nháp, con mãng xà Pythôn sống và ngày ngày ra phá hoại hoa màu, săn bắt súc vật của những người dân lành.(…)  Apôlô bay tới Delphes. Từ trên cỗ xe chàng đứng, ánh sáng tỏa ra ngời ngời, ánh sáng từ chiếc mũ vàng của chàng, ánh sáng từ cây cung bạc và những mũi tên vàng. Cỗ xe của chàng lượn một vòng trên bầu trời rồi hạ cánh xuống một ngọn núi, trước hang ổ của Pythôn. Vừa bước tới cửa hang Apôlô đã cảm thấy khó chịu vì khí lạnh từ lòng hang bốc ra. Chàng lần bước đi vào lòng hang sâu hun hút, tối đen mịt mùng. Đi chưa được bao xa, chàng bỗng nghe thấy tiếng chuyển động ầm ầm và từ đáy hang sâu thẳm bốc lên một mùi tanh kinh tởm hết chỗ nói, tưởng có thể làm đảo lộn cả ruột gan. Apôlô biết ngay là Pythôn đang bò ra khỏi hang để tìm kiếm thức ăn. Chàng lập tức thoát ra khỏi hang, tìm một chỗ thuận lợi để nấp mình, đón quái vật đi tới. Pythôn ra khỏi hang và trườn tới thung lũng phía trước. Thân hình khổng lồ của nó với những vẩy cứng, băng qua những tảng đá lởm chởm làm đá vỡ ra hoặc bị xô đẩy lăn đi ầm ầm. Một làn gió cuốn theo cát bụi mù mịt, thổi ào ạt vào cây cối như trời đang nổi cơn giông. Pythôn quăng mình vào chỗ nào là chỗ đó cây cối gãy răng rắc, nhà cửa đổ, đất bằng lún xuống thành hồ ao. Chim chóc, thú vật sợ hãi nháo nhác gọi nhau chạy trốn. Ngay đến các tiên nữ Nymphe, những tiên nữ của rừng xanh, đồng nội, núi non sông suối, con của thần Zeus, cũng phải bỏ chạy.

          Nhưng có một người con của Zeus không bỏ chạy mà lại tiến đến đương đầu với Pythôn. Đó là vị thần Apôlô vĩ đại, uy nghiêm. Nhìn thấy Apôlô, Pythôn vươn chiếc cổ dài ngoẵng ra, mắt quắc lên xanh lè, mồm há hốc với những hàm răng sắc nhọn để phóng ra chiếc lưỡi dài đỏ như lửa, hòng vơ liếm ngay được đối thủ vào trong mồm. Nhưng không may cho con mãng xà kinh tởm này, Apôlô đứng ngoài tầm phóng của chiếc lưỡi lửa của nó. Và khi nó vừa thu lưỡi về chưa kịp lấy đà phóng tiếp một đòn nữa thì dây cung bạc đã bật lên một tiếng khô gọn, một mũi tên vàng rít lên trong gió cắm phập vào đầu Pythôn. Rồi tiếp những mũi tên thứ hai, thứ ba... liên tiếp cắm vào thân hình đầy vẩy cứng của con quái vật. Pythôn đau đớn trườn mình, quay đầu bỏ chạy. Apôlô đuổi theo cho đến tận ngôi đền thờ nữ thần Đất mẹ-Gaia để kết liễu được con quái vật, trừ khử được một tai họa cho dân lành, trả thù cho người mẹ kính yêu là nữ thần Lêtô.

( Trích Thần Ánh sáng Apôlô – Thần thoại Hy Lạp, Nguyễn Văn Khỏa biên dịch

NXB Văn học 2014, tr 67-68)

Câu 1. Sự kiện chính được kể trong văn bản là gì?

A. Apôlô lập ra đền tiên tri ở thành Delphes.

B. Apôlô bay từ Hyperboréens về Delphes.

C. Apôlô giết con mãng xà Pythôn.

D. Apôlô được giao sứ mệnh giúp loài người.

Câu 2. Con mãng xà Pythôn do ai sinh ra?

A. Gaia sinh ra.

C. Hêra sinh ra.

B. Lêtô sinh ra.

D. Zeus sinh ra.

Câu 3. Con mãng xà Pythôn thường gây họa gì cho con người?

A. Gây ra lũ lụt, mất mùa.

C. Bắt dân thành Delphes phải hiến tế người

B. Phá hoại hoa màu, săn bắt gia súc.

D. Gây thảm họa động đất, sóng thần.

Câu 4. Apôlô đã hạ được con mãng xà Pythôn bằng cách nào?

A. Bay trên cỗ xe do đàn thiên nga kéo.

C. Dùng những mũi tên vàng bắn vào đầu, vào mình Pythôn.

B. Nhờ sự giúp sức của các tiên nữ Nymphe.

D. Dùng chính đôi bàn tay của mình bóp chết Pythôn.

Câu 5. .............................................

.............................................

.............................................
 

Câu 7. Chiến thắng của Apôlô có ý nghĩa gì?

A. Ca ngợi sức mạnh và vai trò của các vị thần.

B. Ca ngợi sự đoàn kết của dân thành Delphes.

C. Phản ánh nhận thức, cách lí giải của người xưa về các hiện tượng tự nhiên.

D. Phản ánh những xung đột xã hội căng thẳng ở thành Delphes.

Trả lời câu hỏi/ Thực hiện các yêu cầu:

Câu 8. Theo bạn, có thể lược bỏ chi tiết miêu tả con mãng xà Pythôn: “Thân hình khổng lồ của nó với những vẩy cứng, băng qua những tảng đá lởm chởm làm đá vỡ ra hoặc bị xô đẩy lăn đi ầm ầm. Một làn gió cuốn theo cát bụi mù mịt, thổi ào ạt vào cây cối như trời đang nổi cơn giông. Pythôn quăng mình vào chỗ nào là chỗ đó cây cối gãy răng rắc, nhà cửa đổ, đất bằng lún xuống thành hồ ao. Chim chóc, thú vật sợ hãi nháo nhác gọi nhau chạy trốn” trong văn bản không? Vì sao?

Câu 9. Qua văn bản, bạn rút ra bài học gì? 

Câu 10. Apôlô đuổi theo cho đến tận ngôi đền thờ nữ thần Đất mẹ-Gaia để kết liễu được con quái vật, trừ khử được một tai họa cho dân lành, trả thù cho người mẹ kính yêu là nữ thần Lêtô. Từ chi tiết này, bạn có suy nghĩ như thế nào về mối quan hệ giữa lợi ích cá nhân và lợi ích cộng đồng? (trả lời trong khoảng 4 – 5 câu)

II. Phần Viết (4,0 điểm)

Viết một bài luận (khoảng 500 chữ) trình bày suy nghĩ về lòng dũng cảm .

---------------------- HẾT ---------------------- 

- Thí sinh không được sử dụng tài liệu; 

- Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm.

HƯỚNG DẪN CHẤM VÀ ĐÁP ÁN

.............................................

.............................................

.............................................