Giáo án chuyên đề Vật lí 10 cánh diều CĐ 3 Bài 1: Sự cần thiết phải bảo vệ môi trường (P2)

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu về sự ô nhiễm ánh sáng

- GV hướng dẫn HS thảo luận rút ra khái niệm hiệu ứng nhà kính và sự nóng lên toàn cầu.

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi, quan sát, tìm hiểu bức tranh dưới đây để mô tả và giải thích sơ lược tác động của hiệu ứng nhà kính đến sự nóng lên toàn cầu.

- GV đặt câu hỏi:

+ Kể tên các loại khí nhà kính có trong bầu khí quyển? (hơi nước, carbon, dioxide, methane, nitrous oxide, các hợp chất halocacbon, ozone)

+ Nếu không có các khí nhà kính trong khí quyển thì Trái Đất sẽ như thế nào? Vai trò của các khí nhà kính.   

- HS trả lời Câu hỏi 4:

Câu hỏi 4: Hiệu ứng nhà kính gây tác hại như thế nào?

- GV cho HS tìm hiểu các mục Bạn có biết và trả lời các câu hỏi:

+ Hiện tượng hiệu ứng nhà kính có cùng bản chất với hiện tượng nào? (hiện tượng khí quyển nóng lên)

+ Giải pháp sử dụng tốt của hiệu ứng nhà kính? (trồng rau trong nhà kính tại những vùng có nhiệt độ thấp quanh năm)

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

- HS theo dõi SGK, chú ý nghe, tiếp nhận kiến thức, suy nghĩ trả lời câu hỏi, hoàn thành các yêu cầu.

- GV: quan sát và trợ giúp HS.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận:

- HS giơ tay phát biểu, lên bảng trình bày

- Một số HS khác nhận xét, bổ sung cho bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định: GV tổng quát lưu ý lại kiến thức trọng tâm và yêu cầu HS ghi chép đầy đủ vào vở.

II. Hiệu ứng nhà kính và sự nóng lên toàn cầu

- Hiệu ứng nhà kính là hiện tượng năng lượng bức xạ của Mặt Trời được hấp thụ trong khí quyển, chuyển hoá thành năng lượng nhiệt.

- Sự nóng lên toàn cầu là do tăng hiệu ứng nhà kính.

- Các tia bức xạ sóng ngắn của mặt trời xuyên qua bầu khí quyển đến mặt đất. Bề mặt Trái Đất nóng lên và phát ra bức xạ nhiệt sóng dài vào khí quyển. Các loại khí nhà kính có trong bầu khí quyển hấp thụ những bức xạ nhiệt này và thông qua đó giữ lại nhiệt trong bầu khí quyển.

- Nếu không có các khí nhà kính trong khí quyển thì nhiệt độ trung bình trên bề mặt Trái Đất khoảng -18^oC và sông, hồ sẽ bị đóng băng.

 Nhờ có các khí nhà kính, nhiệt độ trung bình trên bề mặt Trái Đất tăng lên và giữ ổn định ở 15^oC, nhờ đó sinh vật tồn tại và phát triển được như ngày nay. Đây được gọi là hiệu ứng nhà kính tự nhiên.

TL Câu hỏi 4:

Tác hại của hiệu ứng nhà kính:

- Nhiệt độ trung bình của khí quyển tăng lên ở mọi nơi, gây ra các hiện tượng thời tiết bất thường như sự thay đổi lượng mưa và nhiệt độ,...

- Trái Đất nóng lên gây tan băng ở các cực, nước biển dâng cao, có thể dẫn đến lũ lụt, xâm lấn nhiều thành phố (ở vùng ven biển), bến cảng và phá vỡ các hệ sinh thái tự nhiên.

Đặc điểm

Nguyên nhân

Tác hại

Ô nhiễm ánh sáng

Ô nhiễm tiếng ồn

Tăng hiệu ứng nhà kính

Đặc điểm

Nguyên nhân

Tác hại

Ô nhiễm ánh sáng

Ánh sáng được sử dụng quá mức cần thiết hoặc chiếu sáng không đúng, gây hiện tượng chói loá, sáng bầu trời đêm

- Lắp đặt thiết bị chiếu sáng chưa đúng, hợp lý

- Bật các thiết bị chiếu sáng khi không sử dụng

- Sử dụng nhiều nguồn sáng trong cùng một khu vực

- Sử dụng nhiều năng lượng quá mức cần thiết, gây lãng phí

- Tác động tiêu cực của quá trình đô thị hoá, gây ảnh hưởng đến sức khoẻ của con người (rối loạn nhịp sinh học, căng thẳng,…), phá vỡ hệ sinh thái

Ô nhiễm tiếng ồn

Tiếng ồn trong môi trường sinh sống và làm việc vượt quá mức độ cho phép, gây cảm giác khó chịu cho con người khi nghe những âm thanh ấy trong khoảng thời gian nhất định

- Giao thông, những phương tiện đi lại như máy bay, xe máy, tiếng còi xe,…

- Các hoạt động sản xuất như máy móc trong xây dựng, khu công nghiệp,…

- Các hoạt động sinh hoạt như nghe nhạc, karaoke, nói lớn tiếng,...

- Các hoạt động tập thể: lễ hội, biểu tình,…

- Đối với con người: Cản trở các hoạt động bình thường của con người như trò chuyện, nghỉ ngơi, gây rối loạn và giảm chất lượng cuộc sống.

- Đối với động vật hoang dã: Thay đổi cân bằng sinh học, ảnh hưởng đến di truyền, tiến hoá của các loại động vật. 

Tăng hiệu ứng nhà kính

Bề mặt Trái Đất nóng lên và phát ra bức xạ nhiệt sóng dài vào khí quyển

- Các hoạt động sinh hoạt, khai thác và phát triển của con người cùng với các hoạt động chặt phá rừng bừa bãi khiến khí CO₂ ngày càng tăng

- Ngoài CO₂ ra, các khí CH₄, CFC, SO₂, metan, ozôn, các halogen và hơi nước cũng là nguyên nhân gây hiệu ứng nhà kính

- Hiện tượng biến đổi khí hậu và các hệ luỵ từ biến đổi khí hậu như sự thiếu hụt nước uống, nước cho các ngành công nghiệp (tưới tiêu, nuôi thuỷ hải sản,…), lâm nghiệp (nạn cháy rừng…); điều kiện sống bình thường của các sinh vật bị thay đổi, môi trường sống bị thu hẹp, băng tan,…