Giáo án dạy thêm ngữ văn 7 chân trời sáng tạo

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

NV1: Tổng quan về tác giả, tác phẩm.

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ     

- GV chia lớp thành các nhóm, cho HS đọc thầm lại văn bản và đặt câu hỏi:

+ Tác giả của văn bản “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ” là ai? Hãy nêu một số nét về tác giả?

+ Văn bản thuộc thể loại gì? Bố cục chia làm mấy phần, đó là những phần nào?

+ Hãy tóm tắt lại văn bản Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

+ HS hình thành nhóm, phân công nhiệm vụ cho các thành viên.

+ HS hoạt động thảo luận, đưa ra ý kiến thống nhất đáp án cuối cùng.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- Đại diện nhóm trình bày kết quả.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

- GV đưa ra nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

NV2: Nhắc lại kiến thức trọng tâm của VB

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV giữ nguyên nhóm, giao nhiệm vụ cho các nhóm thảo luận:

+ Nhóm 1: Nêu những trò chơi của bố dành cho người con. Từ đó rút ra nhận xét về người bố.

+ Nhóm 2: Chỉ ra những chi tiết tiêu biểu miêu tả cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật tôi về bố và bạn Tí.

+ Nhóm 3: Nêu bí mật ngọt ngào, hạnh phúc khi vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ mà nhân vật  “tôi” đã phát hiện và ý nghĩa của bí mật đó trong cuộc sống hằng ngày.

+ Nhóm 4: Nghệ thuật và nội dung của bài học.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS tiếp nhận nhiệm vụ, thảo luận nhóm.

Bước 3: Báo cáo kết quả

- Đại diện các nhóm trình bày kết quả và trao đổi.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

I. TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BẢN.

1. Tác giả

- Tác giả Nguyễn Ngọc Thuần sinh năm 1972 ở Bình Thuận.

- Là cây bút chuyên sáng tác cho trẻ em. Tác phẩm của Nguyễn Ngọc Thuần mang một vẻ đến một thế giới trong trẻo, tươi mới, ấm áp, đầy chất thơ.

- Một số sáng tác của ông được độc giả yêu mến như: Một thiên nằm mộng (2001), Trên đồi cao chăn bầy thiên sứ (2003), Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ (2004),.. 

2. Tác phẩm

a. Xuất xứ:

- Đoạn trích rút từ tập truyện “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ”, đạt giải thưởng Pi-tơ-pen của Ủy ban Quốc tế về sách dành cho thiếu nhi tại Thụy Điển (2008).

b. Bố cục: 2 phần

- Phần 1: Những trò chơi của người bố

- Phần 2: Những điều chiêm nghiệm được ở người con.

c. Tóm tắt:

- Truyện kể về một cậu bé được bố dạy cho những bài học quý giá. Đầu tiên, cậu phải nhắm mắt lại, rồi chạm vào những bông hoa và đoán. Trò chơi này không chỉ diễn ra trong vườn mà còn trong nhà.

- Nhân vật tôi còn đoán được các đồ vật trong gia đình và đoán được bố đang đứng cách mình bao xa. Ngay cả việc chỉ cần ngửi đã biết được đó là loại hoa gì và không bao giờ nhầm lẫn. Điều này làm nhân vật tôi rất vui và mãn nguyễn vì nhớ những điều đó mình có thể cảm nhận được cả vườn hoa theo cách rất riêng.

- Cậu nhận ra những bông hoa là người đưa đường, dẫn lối cho cậu trong khu vườn.

II. ÔN TẬP VĂN BẢN “VỪA NHẮM MẮT VỪA MỞ CỬA SỔ”

1. Những trò chơi của người bố

- Đoán tên các loài hoa: “Tôi có thể chạm bất cứ loài cây nào và nói đúng tên của nó”.

- Nhắm mắt để tìm kiếm một vật: “Bố hay giấu cục kẹo đâu đó rồi đố tôi và lần nào tôi cũng tìm thấy. Bố còn đố khi tôi nhắm mắt, bố đứng cách tôi bao xa”.

- Cách trân trọng những món quà trong cuộc sống: “Một món quà bao giờ cũng đẹp. Khi ta nhận hay cho một món quà, ta cũng đẹp lây vì món quà đó”.

- Trò chơi ngửi và gọi tên các loài hoa: “Thay vì chạm vào hoa, bây giờ tôi chỉ ngửi rồi gọi tên nó….nhận diện được tất cả mùi hương của các loài hoa”.

à Nhân vật người bố rất yêu thương con, luôn quan tâm và gần gũi với con, có tâm hồn phong phú, sâu sắc, trái tim nhân hậu.

2. Những cảm nhận và suy nghĩ của nhân vật “tôi”

- Những chi tiết tiêu biểu miêu tả cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật “tôi”  về bố:

+ Yêu quý, gần gũi với bố.

+ Đón nhận từng cử chỉ chăm sóc của bố với lòng biết ơn: bố làm cho tôi chiếc bình tươi xinh xắn, dạy tôi cách cảm nhận về khu vườn, bố là món quà bự nhất của tôi,..

- Những chi tiết tiêu biểu miêu tả cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật “tôi”  về Tí:

+ Coi Tí là người bạn thân nhất.

+ Sẵn sàng chia sẻ với bạn bí mật ngọt ngào, hạnh phúc của hai bố con.

+ Thấy tên bạn Tí đẹp và hay hơn mọi âm thanh, thích gọi bạn để được nghe cái tên ấy vang lên.

- Bí mật ngọt ngào, hạnh phúc: mùi hương của những loài hoa đang nở trong khu vườn.

à Mang lại niềm vui, hạnh phúc cho cuộc sống hằng ngày và làm giàu có tâm hồn của nhân vật  “tôi”.

III. TỔNG KẾT

*Nội dung

- Cần trân trọng, biết ơn tình cảm, tấm lòng người khác dành cho mình.

- Hãy cảm nhận thế giới xung quanh ta bằng tâm hồn và tình yêu thương, ta sẽ phát hiện được những vẻ đẹp, những giá trị từ những điều bình dị nhất trong cuộc sống.

*Nghệ thuật:

- Kết hợp các phương thức biểu đạt: tự sự, biểu cảm và miêu tả.

- Ngôn ngữ kể chuyện tự nhiên, gần gũi, giàu cảm xúc.

ĐỀ LUYỆN TẬP SỐ 1

Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:

     Bạn hãy tưởng tượng, một buổi sáng mờ sương. Bạn vừa nhắm vừa mở cửa sổ, và bạn chợt hiểu khu vườn nói gì. Bạn hiểu bây giờ là mùa gì và bông hoa nào đang nở, tên gì. Từng tiếng bước chân trong vườn, bạn biết chính xác người có bước chân đó cách xa bạn bao nhiêu mét. Bạn còn biết tiếng chân đó là của ai, bố hay mẹ.

...

Đó chính là một điều bí mật mà tôi muốn chia sẻ với bạn. Bạn hãy thử đi rồi sẽ thấy, khu vườn sẽ lớn lên rất nhiều. Những bông hoa thơm hơn và khi nhắm mắt, bạn vẫn nhìn thấy nó. Không chỉ vậy, bạn còn thấy nguyên cả khu vườn. Bạn có thể nhìn thấy bông hồng ngay trong đêm tối. Đêm bạn nằm, đắp chăn kín người nhưng bạn vẫn có thể đi dạo. Bạn sẽ không bao giờ lạc trong bất cứ một khu vườn nào, bởi vì, những bông hoa sẽ chỉ lối cho bạn, một lối đi an toàn và thơm ngát.

    Và lúc đó, bạn sẽ tiếc lắm nếu thế giới này vắng đi những bông hoa. Bạn sẽ tự hỏi, tại sao trong khu vườn không có người dẫn lối? Người ta ngạc nhiên hỏi lại, người dẫn lối nào? Bạn sẽ từ từ nói, đó là NHỮNG BÔNG HOA...

   Những bông hoa chính là người đưa đường!

(Sách Ngữ văn 7, tập 1 – Kết nối tri thức với cuộc sống)

1.     Đoạn văn trên được trích trong văn bản nào? Nêu thể loại của văn bản đó.

2.     Xác định phương thức biểu đạt chính trong đoạn trích trên.

3.     Khi “vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ”, nhân vật “tôi” đã phát hiện được những “bí mật” nào ? Theo em, những “bí mật” ấy mang lại điều gì cho cuộc sống hằng ngày của nhân vật?

4.     Thông điệp mà tác giả muốn gửi đến chúng ta qua câu văn “những bông hoa chính là người đưa đường” là gì?

ĐỀ LUYỆN TẬP SỐ 2

Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:

[...] Thằng Tí hay đem cho bố tôi những trái ổi. Nó trèo cây giỏi lắm, nhà nó có một vườn ổi. Những trái ổi to được nó lựa để dành cho bố đều có bịch ni lông bọc lại đàng hoàng. Những trái ổi như thế bao giờ cũng vừa to vừa mềm, cắn vào rất đã. Bố tôi ít khi nào ăn ổi, nhưng vì nó, bố ăn.

Tôi nói:

-         Sao bố kính trọng nó quá vậy?

Bố cười xòa:

-         Không phải đâu, bố không cưỡng lại được trước món quà. Một món quà bao giờ cũng đẹp. Khi ta nhận hay cho một món quà, ta cũng đẹp lây vì món quà đó – Bố còn nói thêm. – Một nụ hôn cũng là một món quà sang trọng. Một giấc ngủ trưa cũng chính là một món quà, cả con người tôi đều là món quà của bố.

1.     Nhân vật Tí trong đoạn trích trên có quan hệ như thế nào với nhân vật “tôi”?

2.     Em hiểu thế nào về câu nói của nhân vật bố: “Một món quà bao giờ cũng đẹp. Khi ta nhận hay cho một món quà, ta cũng đẹp lây vì món quà đó”?

3.     Em có đồng tình với thái độ của người bố khi nhận món quà của Tí không? Vì sao?

4.     Qua đoạn trích, em rút ra được bài học gì về cách ứng xử trong cuộc sống?