Giáo án điện tử chuyên đề Công nghệ trồng trọt 10 kết nối Bài 1: Bài mở đầu

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BUỔI HỌC NGÀY HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Xem video và trả lời câu hỏi: Trình bày một số hiểu biết, kinh nghiệm của bản thân về vai trò, triển vọng của công nghệ sinh học trong trồng trọt. 

CHUYÊN ĐỀ 1: CÔNG NGHỆ SINH HỌC TRONG TRỒNG TRỌT

BÀI 1: BÀI MỞ ĐẦU

NỘI DUNG BÀI HỌC

Công nghệ sinh học và công nghệ sinh học trong trồng trọt

Vai trò và thành tựu của công nghệ sinh học trong trồng trọt

Triển vọng của công nghệ sinh học trong trồng trọt

Một số lưu ý về an toàn lao động và cây trồng biến đổi gene

I. CÔNG NGHỆ SINH HỌC VÀ CÔNG NGHỆ SINH HỌC TRONG TRỒNG TRỌT

Thảo luận nhóm đôi

Đọc thông tin mục I SGK tr.5 và cho biết: 

• Thế nào là công nghệ sinh học?
• Nêu phạm vi ứng dụng của công nghệ sinh học.
• Khái niệm công nghệ sinh học trong trồng trọt. 

Công nghệ sinh học: 

• Là một lĩnh vực công nghệ cao dựa trên nền tảng khoa học về sự sống.
• Kết hợp với quy trình và thiết bị kĩ thuật nhằm tạo ra các công nghệ khai thác các hoạt động sống của vi sinh vật, thực vật và động vật để sản xuất các sản phẩm sinh học có chất lượng cao ở quy mô công nghiệp.
• Phục vụ phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ môi trường.

• Phạm vi ứng dụng của công nghệ sinh học:

Nông nghiệp

Y dược

Môi trường

Năng lượng

Bảo quan và chế biến thực phẩm

Công nghệ sinh học trong trồng trọt: là việc ứng dụng công nghệ sinh học nhằm nâng cao năng suất, chất lượng cây trồng, tạo ra nhiều sản phẩm trồng trọt có giá trị, tiết kiệm chi phí cho người sản xuất, góp phần đem lại sự ổn định và phát triển bền vững của ngành trồng trọt. 

• Một số ứng dụng nổi bật của công nghệ sinh học trong trồng trọt: 

Công nghệ gene

Công nghệ nuôi cấy mô tế bào thực vật

Công nghệ nuôi cấy mô tế bào thực vật

II. VAI TRÒ VÀ THÀNH TỰU CỦA CÔNG NGHỆ SINH HỌC TRONG TRỒNG TRỌT

1. Vai trò và thành tựu của công nghệ sinh học trong chọn tạo giống cây trồng

Công nghệ sinh học có vai trò gì trong chọn tạo giống cây trồng ?

Tạo ra bước đột phá trong công tác chọn tạo giống cây trồng. 

Rút ngắn đáng kể thời gian chọn tạo giống mới, tạo ra các giống mới có nhiều ưu điểm vượt trội về năng suất, chất lượng và khả năng chống chịu.

Nêu một số thành tựu của công nghệ sinh học trong chọn tạo giống cây trồng. 

Tạo ra được các giống ngô, giống bông chuyển gene có khả năng kháng sâu và kháng thuốc diệt cỏ, giống lúa gạo vàng (Golden rice) có hàm lượng vitamin A cao.

Giống cà chua đen có nhóm hợp chất có khả năng chống béo phì, tiểu đường, ung thư.

Các giống đậu tương có năng suất cao, chịu hạn, kháng thuốc diệt cỏ,...

a) Giống ngô NK66 BT/GT cho năng suất trung bình 9,4 tấn/ha, có khả năng kháng sâu và kháng thuốc diệt cỏ

b) Giống cà chua đen có nhiều anthocyanin - nhóm hợp chất chống oxy hóa mạnh. Có khả năng chống béo phì, tiểu đường, ung thư

c) Giống đậu tương Roundup Ready cho năng suất cao, chống chịu tốt được tạo ra nhờ ứng dụng công nghệ sinh học 

Hình 1.1. Một số giống cây trồng mới được tạo ra nhờ ứng dụng công nghệ sinh học

2. Vai trò và thành tựu của công nghệ sinh học trong nhân giống cây trồng

Nghiên cứu nội dung mục I2 và quan sát Hình 1.2 trong SGK tr6, 7 và trả lời câu hỏi:

• Công nghệ sinh học có vai trò gì trong nhân giống cây trồng?
• Nêu một số thành tựu của công nghệ sinh học trong nhân giống cây trồng. 

Vai trò:

• Giúp bảo tồn các giống cây trồng quý hiếm, nhân nhanh.
• Tạo ra cây giống khoẻ mạnh, đồng đều, sạch bệnh phục vụ cho sản xuất.

Thành tựu:

• Nhân giống các loại cây hoa (hoa lan Hỏ điệp, hoa cúc, hoa đồng tiền,...). 
• Nhân giống các loại cây dược liệu (sâm Ngọc Linh, lan Kim tuyến, cây ba kích....).
• Nhân giống cây lâm nghiệp (bạch đàn, keo,...).
• Nhân giống chuối.

a) Cây lan Hồ điệp được nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào

b) Cây chuối được nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào

c) Cây hoa cúc được nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào

Hình 1.2. Một số giống cây trồng được nhân bằng nuôi cấy mô tế bào 

3. Vai trò và thành tựu của công nghệ sinh học trong sản xuất phân bón

Đọc thông tin mục II.3 SGK tr.7 và trả lời câu hỏi: Em hãy nêu vai trò và thành tựu của công nghệ sinh học trong sản xuất phân bón. 

Tạo ra nhiều loại phân bón hữu cơ vi sinh phục vụ cho trồng trọt, thân thiện với môi trường, an toàn với con người và động vật, cung cấp chất dinh dưỡng cho cây trồng, bảo vệ và cải tạo đất trồng. 

Có vai trò quan trọng trong bảo vệ môi trường.

Nêu tên các loại phân bón hữu cơ vi sinh đang được sử dụng và ý nghĩa mà chúng mang lại.

Phân bón hữu cơ vi sinh cố định đạm

Phân bón hữu cơ vi sinh chuyên hóa lân

Phân bón hữu cơ vi sinh phân giải kali

Phân bón hữu cơ vi sinh phân giải chất hữu cơ

4. Vai trò và thành tựu của công nghệ sinh học trong phòng trừ sâu bệnh hại cây trồng

Trình bày vai trò và thành tựu của công nghệ sinh học trong phòng, trừ sâu bệnh hại cây trồng. 

Tạo ra các chế phẩm phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng từ các loại vi sinh vật và thực vật. 

Thân thiện với môi trường, có hiệu quả lâu dài khi sử dụng, đảm bảo an toàn cho con người, bảo vệ môi trường sinh thái.

Hướng tới nền sản xuất nông nghiệp bền vững.

Thành tựu đạt được: 

• Tạo ra chế phẩm vi khuẩn trừ sâu Bt, chế phẩm virus trừ sâu chứa nhóm virus Nucleo polyhedrosis (NPV),…
• Có khả năng diệt trừ sâu, bệnh hại cây trồng hiệu quả, cải thiện năng suất và chất lượng cây trồng.
• Thân thiện với môi trường, an toàn với con người và hệ sinh thái.

III. TRIỂN VỌNG CỦA CÔNG NGHỆ SINH HỌC TRONG TRỒNG TRỌT

Em hãy nêu những triển vọng của công nghệ sinh học trong trồng trọt.

Tạo ra các giống cây trồng mới có khả năng thích ứng với các điều kiện môi trường không thuận lợi do biến đổi khí hậu gây ra. 

Tạo ra các giống cây trồng mới có những phẩm chất đặc biệt (kháng thuốc diệt cỏ, kháng sâu,...).

Tạo ra những giống cây trồng mới chưa từng có, cây trông nhân tạo có giá trị phục vụ đắc lực cho việc bảo vệ sức khoẻ và nâng cao chất lượng sống của con người.

Nhanh chóng tạo ra lượng lớn cây giống đồng nhất về di truyền, khoẻ mạnh, sạch bệnh để phục vụ cho sản xuất.

Giúp phát triển một nền trồng trọt an toàn, bền vững.

IV. MỘT SỐ LƯU Ý VỀ AN TOÀN LAO ĐỘNG VÀ CÂY TRỒNG BIẾN ĐỔI GENE

--------------- Còn tiếp ---------------