Giáo án điện tử chuyên đề Hoá học 10 kết nối Bài 2: Phản ứng hạt nhân

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI GIẢNG HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Loại phản ứng nào liên quan đến phóng xạ được sử dụng để chẩn đoán và điều trị bệnh trong y học, sản xuất điện năng và xác định niên đại trong khảo cổ,...?

hình ảnh: ứng dụng của đồng vị phóng xạ trong điều trị bệnh).

(hình ảnh nhà máy điện hạt nhân)

BÀI 2:

PHẢN ỨNG HẠT NHÂN

I.

Phản ứng hạt nhân

NỘI DUNG BÀI HỌC

II.

Phóng xạ tự nhiên

III.

Phóng xạ nhân tạo

IV.

Ứng dụng của đồng vị phóng xạ và phản ứng hạt nhân

I. PHẢN ỨNG HẠT NHÂN

Phản ứng hạt nhân là gì?

1. Khái niệm

Phản ứng hạt nhân là sự biến đổi hạt nhân nguyên tử cả một nguyên tố hóa học này thành hạt nhân nguyên tử của một nguyên tố hóa học khác.

Ví dụ:

So sánh giữa phản ứng hóa học và phản ứng hạt nhân?

Sự khác biệt quan trọng là sự biến đổi năng lượng trong các phản ứng hạt nhân lớn hơn nhiều so với các phản ứng hóa học.

Phản ứng hóa học:

chỉ có lớp vỏ electron trong nguyên tử bị thay đổi, hạt nhân nguyên tử không thay đổi.

Phản ứng hạt nhân:

thành phần của hạt nhân nguyên tử bị thay đổi.

HS tìm hiểu về định luật bảo toàn số khối và bảo toàn điện tích, trả lời câu hỏi:

2. Định luật bảo toàn số khối và bảo toàn điện tích

Nêu nội dụng định luật?

Trong phản ứng hạt nhân, cả số khối và điện tích đều được bảo toàn.

Ví dụ:

HS hoàn thành các phương trình hạt nhân sau:

II. PHÓNG XẠ TỰ NHIÊN

HS tìm hiểu nội dung SGK, trao đổi, trả lời câu hỏi:

1. Tính phóng xạ tự nhiên

Nêu khái niệm phóng xạ tự nhiên

Tính phóng xạ tự nhiên là khả năng tự phân rã của hạt nhân nguyên tử, tạo thành hạt nhân nguyên tử của nguyên tố khác, đồng thời phát ra bức xạ không nhìn thấy.

Khái niệm

HS tìm hiểu nội dung SGK, trao đổi, trả lời câu hỏi:

2. Thành phần của tia phóng xạ

Nêu các kiểu phóng xạ, khả năng đâm xuyên và ion hóa của các tia phóng xạ.

Phóng xạ kiểu α là sự phân rã hạt nhân phóng ra hạt α.

Phóng xạ kiểu β là sự phân rã hạt nhân phóng ra hạt β.

Phóng xạ kiểu γ: Sự phân ra hạt nhân theo kiểu phóng xạ α,β thường kèm theo các hạt γ.

HS tìm hiểu nội dung SGK, trao đổi, trả lời câu hỏi:

3. Độ bền của đồng vị phóng xạ và chu kì bán rã

Nêu mối liên hệ giữa chu kì bán rã và độ bền của các đồng vị phóng xạ.

Tốc độ bán rã của một đồng vị phóng xạ thường được biểu diễn bằng chu kì bán rã.

Chu kì bán rã của một đồng vị phóng xạ là thời gian để phân rã một nửa số nguyên tử ban đầu.

Mối liên hệ giữa chu kì bán rã và độ bền của các đồng vị phóng xạ.

Chu kì bán rã của một đồng vị phóng xạ là thước đo độ bền tương đối của đồng vị đó.

Câu 1 (tr-15): Hoàn thành các phương trình hạt nhân sau đấy:

Câu 2 (tr-15): Viết phương trình biểu diễn sự phóng xạ của các đồng vị:

III. PHÓNG XẠ NHÂN TẠO

1. Tính phóng xạ nhân tạo

Khi bắn phá hạt nhân nguyên tử bằng các hạt cơ bản (hoặc các hạt nhân khác) được gia tốc, có thể gây ra phản ứng hạt nhân làm biến đổi nguyên tố này thành nguyên tố khác kèm theo các tia phóng xạ. Đó là sự phóng xạ nhân tạo.

• Tìm hiểu về nhà khoa học đã điều chế nhân tạo ra các đồng vị của các nguyên tốt như thế nào?
• Nêu một vài trường hợp.

Hiện tượng phóng xạ nhân tạo được Irène Curie và chồng là Joliot Curie (con gái và con rể bà Marie Curie) tìm ra khi bắn phá boron, aluminium hoặc magnesium bằng tia α phát ra từ radium hoặc polonium.

2. Sự phân chia hạt nhân và sự tổng hợp hạt nhân

Thảo luận tìm hiểu về sự phân chia và tổng hợp hạt nhân, tìm hiểu các ý sau:

• Khái niệm, tên gọi khác.
• Ví dụ: cách hình thành phản ứng, đồng vị có khả năng phản ứng, năng lượng tỏa ra của phản ứng.

Phản ứng phân hạch hạt nhân:

Sự phân chia hạt nhân (phân hạch hạt nhân) là phản ứng phân chia hạt nhân nặng thành hai hay nhiều mảnh có khối lượng nhẹ hơn.

Có hai trường hợp xảy ra phản ứng phân hạch dây chuyền:

Điều khiển được hay có thể dừng (trong lò phản ứng hạt nhân của tàu phá băng hoặc nhà máy điện nguyên tử).

Không điều khiển được (bom nổ).

Phản ứng nhiệt hạch (tổng hợp hạt nhân)

Câu 5 (tr-16): Hoàn thành các phản ứng hạt nhân sau:

IV. ỨNG DỤNG CỦA ĐỒNG VỊ PHÓNG XẠ VÀ PHẢN ỨNG HẠT NHÂN

Video ứng dụng của phóng xạ hạt nhân

Ứng dụng của phóng xạ hạt nhân

1. Trong y học

HS thảo luận nhóm

• Nêu các ứng dụng của đồng vị phóng xạ
• Phản ứng hạt nhân.

• Cấu trúc DNA bên trong gene của các động, thực vật có thể thay đổi khi bị chiếu xạ.

2. Trong nông nghiệp

3. Xác định niên đại cổ vật bằng hàm lượng đồng vị phóng xạ.

4. Sử dụng năng lượng nguyên tử phục vụ cho lợi ích nhân loại

--------------- Còn tiếp ---------------