Giáo án điện tử chuyên đề Hoá học 10 kết nối Bài 6: Điểm chớp cháy. Nhiệt độ ngọn lửa. Nhiệt độ tự bốc cháy

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI!

KHỞI ĐỘNG

Tại các trạm bán xăng dầu, yêu cầu về an toàn cháy nổ được đặt lên hàng đầu. Khi vào đổ xăng, chúng ta phải tuân thủ các biển báo cấm lửa, cấm hút thuốc vì xăng là chất lỏng dễ bay hơi và bắt lửa ngay ở nhiệt độ thường. Vậy, những loại nhiệt độ giới hạn nào được sử dụng để cảnh báo nguy cơ cháy, nổ của một chất lỏng cháy dễ bay hơi?

BÀI 6

NỘI DUNG BÀI HỌC

I. Điểm chớp cháy

III. Nhiệt độ tự bốc cháy

II. Nhiệt độ ngọn lửa

I. ĐIỂM CHẤP CHÁY

1. Khái niệm

Thế nào là điểm chớp cháy?

Điểm chớp cháy của chất cháy là nhiệt độ thấp nhất ở áp suất khí quyển mà chất cháy bị đốt nóng tới mức tạo ra lượng hơi đủ lớn để bốc cháy trong không khí khi gặp nguồn lửa.

Bảng 6.1 (SGK – tr34)

2. Đặc điểm

Nêu đặc điểm của điểm chớp cháy. Cho ví dụ.

Điểm chớp cháy là yếu tố đánh giá nguy cơ về hỏa hoạn của vật liệu.

Điểm chớp cháy được sử dụng để phân biệt chất lỏng dễ cháy với chất lỏng có thể gây cháy.

Điểm chớp cháy giúp nhận biết sự có mặt của các vật liệu dễ bay hơi và dễ bốc cháy có lẫn trong các loại vật liệu ít bay hơi hoặc không dễ bắt cháy.

Chất lỏng có điểm chớp cháy nhỏ hơn 37,8oC gọi là chất lỏng dễ cháy.

Chất lỏng có điểm chớp cháy lớn hơn 37,8oC gọi là chất lỏng có thể gây cháy.

Câu hỏi 1 ý b (SGK – tr35): Tại sao không phải tất cả các chất lỏng đều có điểm chớp cháy?

Trả lời:

Bảng phân loại cảnh báo chất lỏng dễ cháy và chất lỏng có thể gây cháy.

II. NHIỆT ĐỘ NGỌN LỬA

1. Khái niệm

Nêu khái niệm nhiệt độ ngọn lửa.

Nhiệt độ ngọn lửa là nhiệt độ cao nhất tạo ra bởi phản ứng đốt cháy ở áp suất khí quyển.

2. Đặc điểm

Nêu đặc điểm của nhiệt độ ngọn lửa

• Nhiệt độ ngọn lửa phản ánh mức độ tỏa nhiệt của phản ứng đốt cháy.
• Nhiệt độ ngọn lửa đốt cháy nhiên liệu trong oxygen tinh khiết cao hơn khi đốt cháy trong không khí.

Trình bày một số ví dụ về nhiệt độ ngọn lửa của một số chất cháy thông dụng.

Bảng 6.2 (SGK – tr36): Nhiệt độ ngọn lửa của một số nhiên liệu trong không khí ở áp suất 1 atm

Hình ảnh hậu quả một vụ cháy liên quan đến nhiệt độ:

Em có biết (SGK -tr36).

Câu hỏi 4 ý a (SGK – tr36): Tại sao nhiệt độ ngọn lửa khi đốt cháy một cất trong oxygen tinh khiết cao hơn khi đốt cháy tron không khí?

• Nhiên liệu là các chất có năng suất toả nhiệt lớn, tạo ra được nhiều nhiệt ở vùng cháy, dẫn tới nhiệt độ ngọn lửa cao.
• Trong đời sống, sản xuất, nhiệt độ ngọn lửa cao sẽ làm tăng tốc độ và hiệu suất các quá trình theo mục đích của con người.

Trả lời:

II. NHIỆT ĐỘ TỰ BỐC CHÁY

1. Khái niệm

Nêu khái niệm nhiệt độ tự bốc cháy? Cho ví dụ.

Nhiệt độ tự bốc cháy là nhiệt độ thấp nhất ở áp suất khí quyển, tại đó chất cháy tự cháy trong không khí mà không cần tiếp xúc với nguồn lửa.

Bảng 6. 3: Nhiệt độ tự bốc cháy của một số chất

2. Đặc điểm

Nêu đặc điểm của nhiệt độ tự bốc cháy.

Nhiệt độ tự bốc cháy càng thấp thì khả năng gây cháy, nổ càng cao.

Câu hỏi 5 ý a (SGK -tr37): Một số vụ nổ xe bồn chở xăng, dầu xảy ra khi thợ sửa chữa đang hàn xì nắp bồn.

a) Hãy chỉ ra 3 yếu tố gây nổ dù bồn đã được thảo hết nhiên liệu lỏng.

Mặc dù xe bồn đã tháo hết xăng và việc hàn xì ở ngoài vỏ bình, nắp bình đậy kín thì vẫn có nguy cơ gây nổ vì 3 yếu tố gây cháy nổ:

• trong bồn vẫn còn nhiều hơi xăng,
• trong bồn có không khí,
• hàn xì tạo ra nguồn nhiệt.

Trả lời:

LUYỆN TẬP

Câu 2 (tr-35): Tại sao nghiêm cấm nguồn lửa tại các trạm xăng, biết điểm chớp cháy của octane, chất có nhiều trong xăng là 14oC

Trả lời:

Do vậy, việc tạo nguồn lửa tại các trạm bán xăng dầu bị nghiêm cấm vì bất kì nguồn lửa nào xuất hiện ở trạm xăng dầu đều có nguy cơ gây hoả hoạn.

Câu 3 (tr-35): Khi sử dụng cồn để đốt, nếu không cẩn thận có thể bị bỏng cồn.

• Những đặc điểm nào sau đây tiềm ẩn nguy cơ gây bỏng cồn: cồn dễ bay hơi, hơi cồn dễ bắt lửa, phản ứng tỏa nhiệt mạnh, nhiệt độ ngọn lửa cao?
• Nêu các biện pháp đảm bảo an toàn khi dùng cồn để đốt.

• Tất cả các đặc điểm trên đều tiềm ẩn nguy cơ gây bỏng cồn:
  • cồn dễ bay hơi
  • hơi cồn dễ bắt lửa
  • phản ứng toả nhiệt mạnh
  • nhiệt độ ngọn lửa cao.

Trả lời:

b) Không sử dụng nhiều cồn một lúc, không đồ cồn trực tiếp vào lửa, sử dụng ở nơi thoáng gió, xung quanh không có các vật dụng dễ cháy,....

Câu hỏi: Hãy phân biệt hai khái niệm điểm chớp cháy và nhiệt độ tự bốc cháy.

Trả lời:

Điểm chớp cháy là nhiệt độ thấp nhất ở áp suất của khí quyển mà một chất lỏng hoặc vật liệu dễ bay hơi tạo thành lượng hơi đủ để bốc cháy trong không khí khi tiếp xúc nguồn lửa.

Nhiệt độ tự bốc cháy là nhiệt độ thấp nhất mà tại đó, chất cháy tự cháy mà không cần tiếp xúc với nguồn lửa ở điều kiện áp suất khí quyển.

VẬN DỤNG

Câu 4 (sgk-tr36):

b) Tại sao nhiệt độ ngọn lửa khi đốt cháy một chất trong oxygen tinh khiết cao hơn khi đốt cháy trong không khí?

b) Khi đốt cháy trong oxygen tinh khiết, toàn bộ nhiệt lượng toả ra chỉ dùng đốt nóng sản phẩm cháy.

Khi đốt cháy trong không khí, nhiệt lượng toả ra vừa dùng đốt nóng sản phẩm cháy, vừa dùng đốt nóng nitrogen, lượng nitrogen này cao gấp gần 4 lần lượng oxygen ban đầu.

Trả lời:

Câu 5 (sgk-tr37): Một số vụ nổ xe bồn chở xăng, dầu xảy ra khi thợ sửa chữa đang hàn xì nắp bồn.

b) Nếu trong quá trình hàn xì, nắp bồn vẫn đóng thì vụ nổ gây ra bởi hỗn hợp hơi trong bồn đã đạt điểm chớp cháy hay đã đạt nhiệt độ tự bốc cháy?

b)

• Khi hàn xì, nhiệt từ ngoài vỏ bồn bằng kim loại được truyền vào trong, gây tăng nhiệt mạnh ở nơi hàn xì.
• Khi đạt tới nhiệt độ tự bốc cháy, hỗn hợp hơi xăng trong bình sẽ tự bốc cháy, phản ứng lan truyền rất nhanh, toả nhiệt lớn và gây nổ rất mạnh, phá vỡ vỏ bồn.

Trả lời:

--------------- Còn tiếp ---------------