Giáo án điện tử Lịch sử 8 kết nối Bài 9: Tình hình kinh tế, văn hoá, tôn giáo trong các thế kỉ XVI - XVIII

CHÀO MỪNG CÁC EM HỌC SINH ĐẾN VỚI TIẾT HỌC MỚI!

KHỞI ĐỘNG

THẢO LUẬN CẶP ĐÔI

• Nội dung của những câu thơ phản ánh điều gì?
• Nêu một số hiểu biết của em về địa danh Kinh Kì, Phố Hiến? Đó là những địa danh nào hiện nay?

4 câu thơ nhắc đến các địa danh:

• Kinh Kỳ: kinh đô của Đại Việt, mảnh đất Thăng Long từ thời Lê - Trịnh sang thời Tây Sơn và nhà Nguyễn.
• Phố Hiến: Là một địa danh lịch sử ở thành phố Hưng Yên. Vào các thế kỷ XVII – XVIII, đây là một thương cảng cổ nổi tiếng của Việt Nam. Phố Hiến là một đô thị trải dài theo bờ tả ngạn sông Hồng. Ngoài kinh đô Thăng Long - Kẻ Chợ là thủ đô phồn vinh nhất nước, Phố Hiến đã là một đô thị nổi bật đứng ở vị trí thứ hai.

BÀI 9: TÌNH HÌNH KINH TẾ,  VĂN HÓA, TÔN GIÁO TRONG CÁC THẾ KỈ XVI – XVIII

NỘI DUNG BÀI HỌC

01 TÌNH HÌNH KINH TẾ TRONG CÁC THẾ KỈ XVI – XVIII

1. a) Nông nghiệp

Các em hãy đọc thông tin mục 1a SGK tr.40 và hoàn thành Phiếu học tập số 1: Hãy giới thiệu những nét chính về tình hình nông nghiệp ở Đàng Ngoài và Đàng Trong trong các thế kỉ XVI – XVIII.

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

1. a) Nông nghiệp

Đàng Ngoài

Nông nghiệp sa sút nghiêm trọng.

Tình trạng biến ruộng công thành ruộng tư ngày càng phổ biến.

Nông dân mất ruộng đất, nộp tô, thuế cho nhà nước và thực hiện nhiều nghĩa vụ khác.

Tình trạng thiên tai, mất mùa, đói kém, khiến nông dân phải đi phiêu tán.

Đàng Trong

Phát triển rõ rệt, nhất là vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Nông dân tích cực khai hoang.

Tình trạng nông dân mất ruộng chưa nghiêm trọng.

Điều kiện tự nhiên thuận lợi.

TỔNG KẾT PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

So sánh sự phát triển giữa hai Đàng. Vì sao có sự khác nhau đó?

Nguyên nhân

Ở Đàng Ngoài

• Trong suốt hơn 50 năm của TK XVI, Đàng Ngoài chịu ảnh hưởng trực tiếp qua 2 lần xung đột:
• Bắc triều chịu sự hạch sách của nhà Minh, sự chống phá của dòng họ Vũ (Vũ Văn Uyên, Vũ Văn Mật,…).
• Nhà Mạc quản lí đất canh tác ít hơn rất nhiều so với thời Lê sơ, quân đội duy trì ở mức độ cao.
• Sau thời Mạc Đăng Doanh, thiên tai thường xuyên xảy ra.

Ở Đàng Trong

• Đất đai rộng lớn, màu mỡ, dân cư còn thưa thớt, nằm xa các trung tâm xung đột.

1. b) Thủ công nghiệp

THẢO LUẬN NHÓM ĐÔI

Các em hãy quan sát Hình 9.1 SGK tr.41 và trả lời câu hỏi: Em có nhận xét gì về kĩ thuật sản xuất gốm nói riêng và sản xuất thủ công nghiệp của Đại Việt nói chung trong các thế kỉ XVI – XVIII?

• Dòng gốm men lam xám đại diện cho phong cách gốm thời nhà Mạc, tiêu biểu là cây đèn gốm. Cây đèn có chiều cao 73,5 cm, đường kính miệng rộng 16,5 cm, đường kính đáy 22 cm, trọng lượng 12 kg; gồm 2 phần rời được khớp lại với nhau. Phần dưới cây đèn giống như một chiếc mai bình, phần trên như bông sen nở.
• Cây đèn được trang trí hoa văn với các đề tài: rồng yên ngựa, rồng trong lá đề, răng cưa, vạch đứng song song, bông hoa tròn hình ngôi sao 8 cánh nhọn. Trên đèn có khắc thời gian tạo tác là 1852 – đời vua Mạc Mậu Hợp.
• Hiện vật là bảo vật quốc gia.

Em hãy đọc thông tin mục 1b - SGK tr.41 và trả lời câu hỏi: Nêu dẫn chứng thể hiện sự phát triển của thủ công nghiệp Đại Việt trong các thế kỉ XVI – XVIII.

1. b) Thủ công nghiệp

• Duy trì hoạt động của quan xưởng để phục vụ nhu cầu của vua quan, binh lính.
• Nghề thủ công trong nhân dân: phát triển mạnh mẽ.
• Các làng nghề nổi tiếng: Làng gốm Thổ Hà (Bắc Giang), Bát Tràng (Hà Nội), dệt La Khê (Hà Nội),…