Giáo án và PPT Lịch sử 8 kết nối Bài 9: Tình hình kinh tế, văn hoá, tôn giáo trong các thế kỉ XVI – XVIII

BÀI 9: TÌNH HÌNH KINH TẾ, VĂN HÓA, TÔN GIÁO

TRONG CÁC THẾ KỈ XVI – XVIII

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Ở các thế kỉ XVI - XVIII, trong đân gian phổ biến những câu sau:

Ước gì anh lấy được nàng,

Để anh mua gạch: Bát Trầng về xây;

Thứ nhất Kinh Kì,

Thứ nhì Phố Hiến.

Những câu trên nhắc đến các địa đanh nào và phản ánh nội dung gì? Từ đó, hãy chia sẻ thêm những hiểu biết của em về tình hình kinh tế, văn hoá Đại Việt trong các thế kỉ XVI - XVIII.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

HOẠT ĐỘNG1. TÌNH HÌNH KINH TẾ TRONG CÁC THẾ KỈ XVI – XVIII

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Em hãy giới thiệu nét chính về tình hình nông nghiệp, công nghiệp và thương nghiệp ở Đàng Ngoài và Đàng Trong trong các thế kỉ XVI – XVIII?

Sản phẩm dự kiến:

a. Nông nghiệp

b. Thủ công nghiệp

- Duy trì hoạt động của quan xưởng để phục vụ nhu cầu của vua quan, binh lính.

- Nghề thủ công trong nhân dân: phát triển mạnh mẽ với nhiều làng nghề nổi tiếng khắp Đàng Trong, Đàng Ngoài.

c. Thương nghiệp

- Buôn bán trong nước mở rộng qua hệ thống các chợ.

- Buôn bán với nước ngoài phát triển. 

- Các đô thị hưng thịnh, trở thành trung tâm buôn bán lớn, nơi giao thương với thương nhân nước ngoài: Thăng Long, Phố Hiến, Thành Hà, Hội An, Gia Định. 

- Nửa sau thế kỉ XVIII, thành thị dần suy tàn.

HOẠT ĐỘNG 2. TÌNH HÌNH VĂN HÓA TRONG CÁC THẾ KỈ XVI – XVIII

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Em hãy trình bày những nét chính về sự chuyển biến văn hóa, tôn giáo ở Đại Việt trong các thế kỉ XVI-XVIII? Hãy nêu nhận xét về sự chuyển biến đó trong các thế kỉ XVI-XVIII?

Sản phẩm dự kiến:

- Nhận xét:

+ Trong các thế kỉ XVI - XVIII, nhân dân Đại Việt đã đạt được nhiều thành tựu lớn trên các lĩnh vực văn hóa, tôn giáo. 

+ Những thành tựu này là minh chứng cho tài năng, tư duy sáng tạo và sự lao động miệt mài của người dân. Nhiều thành tựu văn hóa ở thời kì này vẫn được bảo tồn, gìn giữ và sử dụng cho đến ngày nay.

+ Đã diễn ra sự tiếp xúc và giao lưu giữa văn minh Đại Việt với văn minh phương Tây, đưa đến nhiều chuyển biến mới trong đời sống văn hóa, tinh thần của nhân dân Đại Việt.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Tình hình nông nghiệp ở Đàng Ngoài trong các thế kỉ XVI - XVIII như thế nào?

1. Sản xuất nông nghiệp bị sa sút nghiêm trọng do những cuộc xung đột kéo dài.
2. Tình trạng biến ruộng công thành ruộng tư ngày càng phổ biến.
3. Đời sống nông dân khổ cực, bị bần cùng hóa
4. Cả ba đáp án trên đều đúng

Câu 2: Tình hình nông nghiệp ở Đàng Trong trong các thế kỉ XVI - XVIII như thế nào?

1. Sản xuất nông nghiệp phát triển rõ rệt nhất là ở vùng đồng bằng sông Cửu Long.
2. Sự phát triển của nông nghiệp dẫn đưa đến sự hình thành tầng lớp địa chủ lớn.
3. Đất khai hoang vẫn còn nhiều, tình trạng nông dân thiếu ruộng không trầm trọng.
4. Cả ba đáp án trên đều đúng

Câu 3: Sự phát triển của thủ công nghiệp Đại Việt được thể hiện qua?

1. Các chính quyền vẫn duy trì hoạt động của các quan xưởng để sản xuất vũ khí cho quân đội, may trang phục, làm đồ trang sức cho quan lại và đúc tiền,....
2. Các nghề thủ công trong nhân dân phát triển mạnh mẽ hơn, như: dệt vải lụa, đồ gốm, rèn sắt, đúc đồng, làm giấy,…
3. Nhiều làng nghề thủ công nổi tiếng như: làng gốm Thổ Hà (Bắc Giang), Bát Tràng (Hà Nội); làng dệt La Khê (Hà Nội); các làng rèn sắt ở Nho Lâm (Nghệ An), Hiền Lương, Phú Bài (Huế); làng làm đường mía ở Quảng Nam;...
4. Cả ba đáp án trên đều đúng

Câu 4: Tình hình nội thương Đại Việt trong các thế kỉ XVI-XVIII là?

1. Hoạt động buôn bán trong dân đã trở nên phổ biến
2. Mạng lưới chợ được hình thành ở cả vùng đồng bằng và ven biển
3. Cả hai đáp án trên đều đúng
4. Đáp án khác

Câu 5: Ngoại thương Đại Việt trong các thế kỉ XVI-XVIII phát triển mạnh như thế nào?

1. Chính quyền Đàng Trong và Đàng Ngoài có quan hệ giao thương với thương nhân nhiều nước trên thế giới, như: Bồ Đào Nha, Hà Lan, Nhật Bản,…
2. Trong quá trình giao thương: người Việt bán các sản phẩm: tơ lụa, đường trắng, đồ gốm, lâm sản,... và mua về các mặt hàng như: len dạ, bạc, đồng, vũ khí...
3. Thương nhân nhiều nước đã xin lập phố xá, thương điếm để buôn bán lâu dài.
4. Cả ba đáp án trên đều đúng

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

• Hãy lập bảng tóm tắt nét chính về tình hình kinh tế, văn hoá, tôn giáo ở Đại Việt trong các thế kỉ XVI - XVIII theo các tiêu chí sau: lĩnh vực, sự chuyển biến?

• Tìm hiểu thông tin từ sách, báo và internet, em hãy cho biết: Làng thủ công nào ở Việt Nam được hình thành từ các thế kỉ XVI - XVIII và vẫn tồn tại, phát triển đến ngày nay? Hãy đề xuất ít nhất một giải pháp để bảo tồn các làng nghề đó?

• Em biết những con đường, ngôi trường,... nào mang tên những danh nhân tiêu biểu của Đại Việt trong các thế kỉ XVI - XVIII?