Giáo án điện tử Tiếng Việt 4 cánh diều Bài 3 Luyện từ và câu 1: Nhân hoá

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC HÔM NAY

NỘI DUNG BÀI HỌC

NHẬN XÉT

RÚT RA BÀI HỌC

LUYỆN TẬP

BÀI 3: NHƯ MĂNG MỌC THẲNG

LUYỆN TỪ VÀ CÂU: NHÂN HÓA

HOẠT ĐỘNG 1: NHẬN XÉT

Em hãy đọc bài thơ Ông trời bật lửa.

Chị mây vừa kéo đến

Trăng sao trốn cả rồi

Đất nóng lòng chờ đợi

Xuống đi nào, mưa ơi!

Mưa ! Mưa xuống thật rồi!

Đất hả hê uống nước

Ông sấm vỗ tay cười

Làm bé bừng tỉnh giấc.

Chớp bỗng loè chói mắt

Soi sáng khắp ruộng vườn

Ơ! Ông trời bật lửa

Xem lúa vừa trổ bông.

THẢO LUẬN NHÓM ĐÔI

Dựa vào bài thơ Ông trời bật lửa và trả lời những câu hỏi sau:

1. Các sự vật “trời”, “mây”, “sấm” được gọi bằng những từ ngữ nào?
2. Các sự vật trên và “trăng”, “sao”, “đất” được tả bằng những từ ngữ nào?
3. Câu thơ nào cho thấy tác giả nói với “mưa” thân mật như nói với con người?

TRẢ LỜI

Câu 1

• Các sự vật này được gọi bằng những từ ngữ chỉ người: ông trời, chị mây, ông sấm..

Câu 2

• Các sự vật này được tả bằng những từ ngữ thường dùng để tả con người:
  • Ông trời bật lửa.
  • Chị mây kéo đến.
  • Ông sấm vỗ tay cười.
  • Trăng sao trốn cả rồi.
  • Đất nóng lòng chờ đợi.

Câu 3

• Câu thơ cho thấy tác giả nói với “mưa” thân mật như nói với con người: Xuống đi nào, mưa ơi!

HOẠT ĐỘNG 2: RÚT RA BÀI HỌC

Em hãy cho biết:

• Nhân hóa là gì?
• Có mấy kiểu nhân hóa?

Nhân hóa là dùng từ chỉ người hoặc chỉ đặc điểm, hoạt động của người để gọi hoặc tả đồ vật, cây cối, con vật một cách sinh động, gần gũi.

Gọi sự vật bằng từ ngữ dùng để gọi người

> Bác gà trống, chị thỏ nâu, em cún, chị tre, nàng mây,…

Tả sự vật bằng từ ngữ dùng để tả người

> Cái na đã tỉnh giấc rồi/ Đàn chuối đứng vỗ tay cười, vui sao!/ Chị tre chải tóc bên ao/ Nàng mây áo trắng ghé vào soi gương…

Nói với sự vật như nói với người

> Trâu ơi ta bảo trâu này,…

HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP

THẢO LUẬN NHÓM ĐÔI

Bài 1: Tìm biện pháp nhân hóa trong hai khổ thơ sau:

Đứng đâu là cao đấy 

Mà chẳng che lấp ai

Dáng khiêm nhường, mảnh khảnh

Da bạc thếch tháng ngày

...

Mà tấm lòng thơm thảo 

Đỏ môi ngoại nhai trầu

Thương yêu đàn em lắm

Cho cưỡi ngựa tàu cau.

Bài 2: Biện pháp nhân hóa trong hai khổ thơ trên có tác dụng gì?

TRẢ LỜI

Đứng đâu là cao đấy 

Mà chẳng che lấp ai

Dáng khiêm nhường, mảnh khảnh

Da bạc thếch tháng ngày

...

Mà tấm lòng thơm thảo 

Đỏ môi ngoại nhai trầu

Thương yêu đàn em lắm

Cho cưỡi ngựa tàu cau.

Trong hai khổ thơ, tác giả đã dùng các từ ngữ tả con người để tả cây cau.

Tác dụng: Biện pháp nhân hóa trong hai khổ thơ khiến cho hình ảnh cây cau trở nên sống động và thân mật, gần gũi với con người.

Viết 1 – 2 câu tả đồ vật hoặc con vật, cây cối có hình ảnh nhân hóa.

Gợi ý:

• Lũy tre duyên dáng nghiêng đầu, soi tóc.
• Ông mặt trời tỏa ánh nắng ấm áp xuống ngôi làng.

CỦNG CỐ - DẶN DÒ

Ôn lại kiến thức đã học về nhân hóa.

Viết thêm 1 – 2 câu bất kì có sử dụng biện pháp nhân hóa.

XIN CHÀO TẠM BIỆT VÀ HẸN GẶP LẠI