Giáo án mĩ thuật 7 cánh diều bài 11: In tranh tĩnh vật với vật liệu có sẵn (2 tiết)

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV giao HS nhiệm vụ quan sát hình ảnh các bức tranh ở trang 49 SGK và cho biết:

+ Chủ đề của các bức tranh.

+ Bức tranh được sáng tác bằng kĩ thuật nào (vẽ hay in)?

+ Bức tranh có sử dụng cùng một kĩ thuật in không? Em hãy chỉ ra kĩ thuật in của mỗi bức tranh.

+ Em hãy mô tả kết cấu bề mặt, của các mảng trên mỗi bức tranh.

+ Bức tranh có màu sắc và đậm nhạt như thế nào? Chi tiết nào nổi bật trong mỗi bức tranh?

- Lưu ý: Có thể giao nhiệm vụ cho cá nhân/nhóm HS tìm hiểu.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thực hiện nhiệm vụ quan sát và trả lời câu hỏi của GV.

- GV quan sát, điều hành hướng dẫn, gợi ý HS quan sát và trả lời câu hỏi.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV tổ chức báo cáo: chọn từ 2 – 3 HS hoặc từ 1 – 2 nhóm HS trả lời câu hỏi, các HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV kết luận: Tranh in tĩnh vật là thể loại tranh in hình các vật thể ở trạng thái tĩnh. Ví dụ: chai, lọ, bình đựng nước, cốc, chén, hoa, lá... Vật liệu để in tranh được sưu tầm, lựa chọn các vật liệu có kết cấu bề mặt phong phú. Có nhiều kĩ thuật in tranh như: tranh in từ các bản khắc gỗ (tranh Đông Hồ), tranh in từ bản khắc thạch cao...

1. Khám phá

Một số gợi ý phân tích các bức tranh minh hoạ.

* Hoa dạ hương – Tranh khắc thạch cao của hoạ sĩ Đường Ngọc Cảnh.

- Thông tin tác giả: Hoạ sĩ Đường Ngọc Cảnh (1925 – 2001). Ông sinh ra và lớn lên ở Quảng Ngãi.

- Nội dung phân tích tác phẩm:

+ Thể loại tranh: Tranh khắc.

+ Chủ đề: Tranh tĩnh vật, biểu hiện cụ thể qua hình ảnh cái ấm và chén/cốc uống trà đặt trên mặt bàn, trong không gian của một căn phòng.

+ Nội dung nghệ thuật: Bức tranh mô tả cái ấm và chén/cốc quen thuộc dùng trong sinh hoạt ở mỗi gia đình. Ấm trà được đặt trên bàn hình tròn cùng với một nhánh hoa màu trắng, phía sau cành hoa lớn hơn từ cửa sổ ló vào. Cảnh vật trong tranh gợi cảm giác thư giãn và đó cũng là nét sinh hoạt thường ngày con người trong cuộc sống thông qua cách nhìn của hoạ sĩ.

+Hình thức thể hiện: Bức tranh thể hiện bằng chất liệu khắc thạch cao in trên giấy. Đây là một trong hai chất liệu hoạ sĩ thể hiện trong sáng tác của mình (khắc gỗ và khắc thạch cao). Trọng tâm của bức tranh và cũng là nội dung chủ đề của bức tranh tập trung vào bộ ấm trà. Hình ảnh rất quen thuộc được tác giả tạo hình giản lược hơn thực tế. Chiếc bàn hình tròn với đường cong mềm mại kết hợp với những đường thẳng chắc khoẻ ở song cửa, sự kết hợp hài hoà tạo nên tính cân bằng trong bố cục của bức tranh. Hoà sắc nóng ở mảng chính nổi bật trên màu đen và hoà sắc lạnh của bầu trời. Tác giả sử dụng mảng phẳng kết hợp với nét màu đen thô mộc tạo yếu tố trang trí cao.

+ Bức tranh không chỉ mô tả lại các đồ vật quen thuộc mà còn hàm chứa thể hiện nếp sống thư thái, bình an của con người trong cuộc sống.

* Tĩnh vật –  Tranh in của học sinh Phạm Đình Quang

- Chủ đề: Tranh tĩnh vật.

- Nội dung bức tranh: Gợi tả những hình ảnh quen thuộc trong đời sống sinh hoạt, biểu hiện qua hình ảnh ấm và cốc/chén uống trà của mỗi gia đình. Hình ảnh đó gợi lên tình cảm gắn gó của gia đình, đồng thời nhận ra được vẻ đẹp về tạo hình và sự nỗ lực của những người công nhân đã tạo ra sản phẩm phục vụ cho con người. Từ đó nhắc nhở chúng ta luôn biết ơn và trân trọng, giữ gìn những tài sản của cá nhân và tập thể.

+ Hình thức thể hiện: Bức tranh thuộc thể loại tranh in tĩnh vật. Bố cục gồm ba mảng chính, nổi bật trong tranh là chiếc ấm trà, mảng lớn với màu đen được in từ kết cấu bề mặt của cái mũ nan. Tạo hình được mô phỏng từ cái ấm trà của gia đình. Mảng nhỏ là hình ảnh cốc/chén và cái âu sứ tạo nên sự thống nhất về chủ đề, đồng thời góp phần cho bố cục của bức tranh. Hoà sắc lạnh là tông màu chủ đạo của bức tranh tạo nên cảm giác mát mẻ.

+Kết luận: Bức tranh in tĩnh vật gồm những đồ vật thân thiện trong gia đình, được làm từ các vật liệu sẵn có. Bức tranh miêu tả vẻ đẹp của những đồ vật trong đời sống sinh hoạt đồng thời là bài học giáo dục sự trân trọng, giữ gìn tài sản, phát huy lối sống giản dị đối với thế hệ trẻ.