Giáo án powerpoint hóa học 7 kết nối tri thức

CHƯƠNG II: PHÂN TỬ. LIÊN KẾT HÓA HỌC

BÀI 5: PHÂN TỬ - ĐƠN CHẤT - HỢP CHẤT

KHỞI ĐỘNG

Hàng chục triệu chất hóa học đã biết được phân loại như thế nào để dễ nghiên cứu và sử dụng?

NỘI DUNG

1. Đơn chất và hợp chất

Phân loại chất

Quan sát các mô hình trong Hình 5.1, dựa vào thành phần nguyên tố, hãy phân loại các chất trên thành hai loại:

+ Chất được tạo nên từ một nguyên tố hóa học

+ Chất được tạo nên từ hai nguyên tố hóa học

=> Chất được tạo nên từ một nguyên tố hóa học là:

• Đồng
• Oxygen
• Helium

Chất được tạo nên từ hai nguyên tố hóa học là:

• Carbon đioxit
• Muối ăn

Quan sát Hình 5.2 - Ứng dụng của một số đơn chất SGK trang 33 và lấy ví dụ về các chất được tạo nên từ một nguyên tố hóa học:

Ví dụ: Đồng, Than chì, khí hydrogen

Đơn chất là gì?

Đơn chất là những chất được cấu tạo nên từ một nguyên tố hóa học.

Đơn chất được phân thành kim loại, phi kim, khí hiếm tương ứng. Ở điều kiện thường:

Các kim loại như đồng, sắt, nhôm,…) tồn tại ở thể rắn (trừ thủy ngân tồn tại ở thể lỏng).

Các phi kim có thể tồn tại ở thể rắn, thể khí và thể lỏng.

Các khí hiếm đều tồn tại ở thể khí.

Một số lưu ý:

Tuy nhiên, một số nguyên tố có thể tạo nên các dạng đơn chất khác nhau.=> Carbon tạo nên các đơn chất như than chì, than gỗ, kim cương.

Một nguyên tố thường chỉ tạo nên một dạng đơn chất.

Tên của đơn chất thường trùng với tên của nguyên tố, trừ một số trường hợp

Ví dụ: Ozon được tạo thành từ oxygen

Em hãy kể tên các ứng dụng khác của đồng, hydrogen và carbon mà em biết (ngoài ứng dụng như hình 5.2)

Ứng dụng của đồng, hydrogen và carbon:

Đồng: làm khung chất bán dẫn, làm thành phần cho các máy điều khiển bằng điện, bảng điều khiển....; sử dụng cho các sản phẩm tiêu dùng hàng ngày và hàng tiêu dùng gia đình (bóng đèn, ống rút chân không, ...)

Hydrogen: duy trì sự cháy, làm nguyên liệu cho quá trình phóng tên lửa.

Carbon:

Được thêm vào quặng sắt để sản xuất gang và thép.

Carbon dưới dạng than chì được sử dụng như là các thanh điều tiết neutron trong các lò phản ứng hạt nhân.

Graphit carbon trong dạng bột, bánh được sử dụng như là than để đun nấu, bột màu trong mỹ thuật.

Chảo thép carbon

Thép carbon

Than dùng để đun nấu

Bột than đen dùng trong mĩ thuật

2. Hợp chất

Đọc thông tin mục 2 SGK trang 34 và trả lời câu hỏi: Hợp chất là gì?

Hợp chất là chất được tạo nên từ hai  hay nhiều nguyên tố hóa học. Hiện nay, có hàng chục triệu hợp chất khác nhau.

Ví dụ về hợp chất

Hợp chất hai nguyên tố

Nước chứa H và O, carbon dioxide chứa C và O cần thiết cho quá trình quang hợp của cây xanh.

Muối ăn chứa Na và Cl có vai trò giữ cân bằng nước trong cơ thể.

Hợp chất ba nguyên tố

Calcium carbonate chứa Ca, C và O là thành phần chính của đá vôi, được sử dụng trong nhiều công trình xây dựng, nông nghiệp.

Các loại đường chứa C, H, O như glucose, đường ăn,…cung cấp  nhiều năng lượng cho cơ thể người.

Các hợp chất phức tạp: protein có vai trò cấu tạo, duy trì, phát triển cơ thể, chứa các nguyên tố C, H, O, N.

Thành phần chính của đá vôi là

Đường glucose có nhiều trong quả nho

Có Powerpoint sinh động

• Giáo án Powerpoint hóa học 7 kì 1 kết nối tri thức
• Giáo án Powerpoint hóa học 7 kì 2 kết nối tri thức

Hợp chất

+ Hợp chất vô cơ : Gồm các hợp chất như nước, carbon dioxide, muối ăn,…

+ Hợp chất hữu cơ: Gồm các hợp chất như đường ăn, protein...

Thảo luận cặp đôi

Hãy trình bày sự khác biệt giữa đơn chất oxygen và hợp chất carbon dioxide về thành phần nguyên tố và vai trò của chúng đối với sự sống và sự cháy.

Hãy dự đoán số lượng của các đơn chất nhiều hơn hay ít hơn số lượng của các hợp chất. Giải thích.

• Số lượng của các hợp chất nhiều hơn số lượng của các đơn chất.
• Vì từ hai đơn chất có thể tạo được rất nhiều hợp chất.

1. Phân tử

Quan sát Hình 5.3, đọc thông tin mục II.1 SGK tranh 34, 35 và trả lời câu hỏi:

• Phân tử là gì?
• Phân tử được chia thành những loại nào, lấy ví dụ cụ thể.

Phân tử là hạt đại diện cho chất, gồm một số nguyên tử liên kết với nhau và thể hiện đầy đủ tính chất hóa học của chất.

Phân tử

Phân tử đơn chất: được tạo nên bởi các nguyên tử có cùng một nguyên tố hóa học.

Phân tử hợp chất: được tạo nên bởi các nguyên tử có nguyên tố hóa học khác nhau.

2. Khối lượng phân tử

• Khối lượng phân tử của một chất bằng tổng khối lượng của các nguyên tử trong phân tử chất đó.
• Khối lượng của một phân tử được tính theo đơn vị amu.

Ví dụ:

Quan sát Hình 5.3c, khối lượng phân tử của nước là:

2. 1 + 16 = 18 (amu)

Sử dụng giá trị khối lượng nguyên tử của một số nguyên tố trong bảng tuần hoàn để tính khối lượng phân tử của các chất được biểu diễn trong Hình 5.3 và Hình 5.3b.

Giải

Khối lượng phân tử của nitrogen là:

2. 14 = 28 (amu)

Khối lượng phân tử của Methane là:

12 + 4. 1 = 16 (amu)

Bảng giá trị khối lượng nguyên tử của một số nguyên tố

TỔNG KẾT

Đơn chất được tạo nên từ một nguyên tố hóa học.

Hợp chất được cấu cấu tạo nên từ hai nguyên tố hóa học trở lên.

• Phân tử là hạt đại diện cho chất, gồm một số nguyên tử liên kết với nhau và thể hiện đầy đủ tính chất hóa học của chất.
• Khối lượng phân tử được tính theo đơn vị amu, bằng tổng khối lượng của các nguyên tử có trong phân tử.

TRÒ CHƠI VÒNG QUAY MAY MẮN

Câu 1: Một phân tử nước chứa hai nguyên tử hydrogen và một nguyên tử oxygen. Nước là:

1. Một hợp chất
2. Một đơn chất
3. Một hỗn hợp
4. Một nguyên tố hóa học

Đáp án A

Câu 2: Chọn đáp án sai. Ở điều kiện thường:

1. Đồng tồn tại ở thể rắn
2. Thủy ngân tồn tại ở thế khí
3. Hydrogen tồn tại ở thể khí
4. Nitrogen tồn tại ở thể khí

Đáp án B

Câu 3: Trong phân tử nước, cứ 16,0 g oxygen có tương ứng 2,0 g hydrogen. Một giọt nước chứa 0,1 g hydrogen thì khối lượng của oxygen có trong giọt nước đó là:

1. 0,8 g
2. 0,9 g
3. 1,6 g
4. 1,2 g

Đáp án A

Câu 4: Hình ảnh dưới đây một phần tử chứa carbon, hydrogen và oxygen. Số nguyên tử của mỗi nguyên tố carbon, hydrogen và oxygen có trong một phân tử chất này lần lượt là:?

1. 1, 6, 2
2. 2, 5, 1
3. 2, 6, 1
4. 6, 2, 1

Đáp án C

Câu 5: Đèn Neon chứa?

1. Các phân tử chứa khí
2. Các nguyên tử Ne riêng rẽ không liên kết với nhau
3. Một đại phân tử khổng lồ chứa rất nhiều nguyên tử Ne.
4. Một nguyên tử Ne

Đáp án B

Được hỗ trợ thêm phần trắc nghiệm hóa học 7 kết nối tri thức + 1 số đề thi để hỗ trợ tốt giảng dạy

VẬN DỤNG

Câu 1: Hãy tìm hiểu và cho biết vì sao buckminsterfullerene và carbon nanotube đều là đơn chất carbon.

=> Vì buckminsterfullerene và carbon nanotube chỉ chứa một loại nguyên tử carbon

Câu 2: Đánh dấu (x) vào ô thích hợp để hoàn thiện bảng sau về sự phân loại một số chất:

HƯỚNG DẪN VÊ NHÀ

Ôn tập kiến thức đã học

Hoàn thành bài tập trong SBT

Đọc trước bài sau - Bài 6: Giới thiệu về liên kết hóa học