Giáo án powerpoint ngữ văn 7 kết nối tri thức

TIẾT: VỪA NHẮM MẮT VỪA MỞ CỬA SỔ

_Nguyễn Ngọc Thuần_

KHỞI ĐỘNG

Hãy kể tên một số loài hoa mà em biết?

Nhan đề “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ” gợi cho em điều gì thú vị?

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. TÌM HIỂU CHUNG
2. Tác giả Nguyễn Ngọc Thuần

• Nguyễn Ngọc Thuần (1972) quê ở Hàm Tân, Bình Thuận, là một nhà văn trẻ đầy triển vọng ở dòng văn xuôi đương đại, là thành viên của Hội nhà văn Việt Nam.
• Tác phẩm của Nguyễn Ngọc Thuần mang một vẻ đến một thế giới trong trẻo, tươi mới, ấm áp, đầy chất thơ.
• Một số sáng tác của ông được độc giả yêu mến như: Một thiên nằm mộng (2001), Trên đồi cao chăn bầy thiên sứ (2003), Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ (2004),..

2. Tác phẩm

• Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ giành giải thưởng Pi-tơ-pen của Ủy ban Quốc tế về sách dành cho thiếu nhi tại Thụy Điển (2008) và được dịch ra nhiều thứ tiếng.
• Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ là câu chuyện được kể bằng lời của nhân vật Dũng – một cậu bé mười tuổi có tâm hồn trong sáng, tinh tế. Cậu bé kể về những trải nghiệm, những vui buồn trong cuộc sống hằng ngày.

Bố cục: 2 phần

• Phần 1: Từ đầu … cháu có con mắt thần: Bố dạy nhân vật tôi cách nhắm mắt đoán hoa trong vườn
• Phần 2: Còn lại: Bố dạy nhân vật tôi cách đón nhận tình cảm, trân trọng thế giới xung quanh

1. KHÁM PHÁ VĂN BẢN
2. Nhân vật người bố

THẢO LUẬN NHÓM

Chia lớp thành 4 nhóm, thảo luận và hoàn thành phiếu học tập sau:

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

1. Nhân vật người bố

Nhân vật người bố chủ yếu được miêu ta qua lời kể của nhân vật nào? Việc lựa chọn người kể chuyện như vậy có tác dụng gì?

• Nhân vật người bố chủ yếu được miêu tả qua lời kể nhân vật “tôi”.

ð Tác dụng:  miêu tả tính cách nhân vật người bố, vừa thể hiện được tình cảm của nhân vật “tôi”.

CH: Nêu cảm nhận của em về tính cách của người bố. Em cảm nhận thế nào về tình cha con trong văn bản?

Tính cách nhân vật người bố:

• Kiên nhẫn dậy con; gần gũi, chia sẻ nhiều cảm xúc, suy nghĩ với con; coi con là món quà quý giá nhất của cuộc đời.
• Yêu thương Tí, trân trọng món quà đơn sơ của Tí.
• Thích trồng hoa, biết lắng nghe tiếng nói của khu vườn, nhịp sống của thiên nhiên.

Người bố rất yêu thương con, luôn quan tâm và gần gũi với con, có tâm hồn phong phú, sâu sắc, trái tim nhân hậu.

2. Nhân vật “tôi”

THẢO LUẬN CẶP ĐÔI

HS bắt cặp với nhau, thảo luận và trả lời câu hỏi:

• Vì sao nhân vật “tôi” có thể biết chính xác tiếng kêu cứu của bạn Tí vang lên từ đâu?
• Liệt kê những chi tiết tiêu biểu miêu tả cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật tôi về bố và bạn Tí. Những chi tiết đó cho thấy đặc điểm tính cách nào của nhân vật tôi?
• Nhân vật “tôi” có thể biết chính xác tiếng kêu cứu của bạn Tí vang lên từ đâu vì em đã tập nhắm mắt để lắng nghe và cảm nhận thế giới xung quanh. Nhờ luyện tập, em có thể lắng nghe âm thanh và đoán được nó vang lên từ đâu, ở khoảng cách như thế nào.

ðVì vậy, chi tiết này có liên quan đến chi tiết trước đó – Nhân vật “tôi” chỉ cần lắng nghe tiếng bước chân mà vẫn cảm nhận được chính xác bố đang cách tôi bao nhiêu mét.

• Những chi tiết tiêu biểu miêu tả cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật “tôi” về bố: Yêu quý, gần gũi với bố, đón nhận từng cử chỉ chăm sóc của bố với lòng biết ơn: bố làm cho tôi chiếc bình tươi xinh xắn, dạy tôi cách cảm nhận về khu vườn, bố là món quà bự nhất của tôi,…
• Những chi tiết tiêu biểu miêu tả cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật “tôi” về Tí:
  • Coi Tí là người bạn thân nhất.
  • Sẵn sàng chia sẻ với bạn bí mật ngọt ngào, hạnh phúc của hai bố con.
  • Thấy tên bạn Tí đẹp và hay hơn mọi âm thanh, thích gọi bạn để được nghe cái tên ấy vang lên.
• Vậy bí mật ngọt ngào, hạnh phúc khi vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ mà nhân vật “tôi” đã phát hiện được là gì?
• Bí mật ngọt ngào:
  • Tiếng bước chân.
  • Mùi hương của những loài hoa đang nở trong khu vườn.
  • Không chỉ thấy những bông hoa thơm mà còn nhìn thấy cả bông hông ngay trong đêm tối.

=> Những bí mật đó đã mang lại niềm vui, hạnh phúc cho cuộc sống hằng ngày và làm giàu có tâm hồn của nhân vật  “tôi”.

III. VIẾT KẾT NỐI VÀ ĐỌC

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2

Viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) về một món quà em đặc biệt yêu thích.

Gợi ý:

• Đó là món quà của ai?
• Em được nhận khi nào?
• Điều gì khiến em đặc biệt yêu thích món quà đó?
• Món quà đó có ý nghĩa như thế nào với em?

1. TỔNG KẾT

Ý NGHĨA VĂN BẢN

• Cần trân trọng, biết ơn tình cảm, tấm lòng của người khác dành cho mình.
• Hãy cảm nhận thế giới xung quanh ta bằng cả tâm hồn và tình yêu thương

NGHỆ THUẬT

Ngôi kể thứ nhất

Tự sự kết hợp miêu tả, biểu cảm

Ngôn ngữ kể chuyện tự nhiên, gần gũi, giàu cảm xúc

LUYỆN TẬP

Em đánh giá như thế nào về cách cảm nhận thế giới tự nhiên của nhân vật tôi trong câu chuyện? Theo em, cách cảm nhận ấy đem lại ý nghĩa gì cho cuộc sống của chúng ta?

Cách cảm nhận của nhân vật tôi trong câu chuyện có sự thay đổi:

không thể đoán được tên loài hoa

thuộc tên

nhắm mắt lại, ngửi mùi hoa cũng có thể đoán đúng tên

=> Đó là cách cảm nhận sâu sắc, không hời hợt. Khi ta cảm nhận bằng cả tâm hồn và tình yêu thương ta sẽ phát hiện được những vẻ đẹp, những giá trị từ những điều bình dị nhất.

VẬN DỤNG

Thông điệp mà tác giả muốn gửi đến chúng ta qua câu văn “những bông hoa chính là người đưa đường” là gì? Từ đó, em có nhận xét gì về thái độ của tác giả đối với thế giới tự nhiên?

• “Thế giới” chính là những điều thân thuộc, gần gũi với chính mình. Khi nhắm mắt lại và cảm nhận bằng mọi thứ bằng mọi giác quan, bạn sẽ thấy con đường đi của riêng mình.
• Tác giả đã thể hiện thái độ trân trọng, yêu thương thế giới tự nhiên.

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

• Hoàn thành phiếu bài tập số 2
• Chuẩn bị bài mới