Giáo án và PPT Địa lí 11 cánh diều Bài 2: Toàn cầu hoá, khu vực hoá kinh tế

BÀI 2: TOÀN CẦU HÓA, KHU VỰC HÓA KINH TẾ

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Em biết gì về xu thế toàn cầu hóa, khu vực hóa trên thế giới hiện nay. Hãy nêu những biểu hiện mà em biết về xu thế này.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. TOÀN CẦU HÓA KINH TẾ

Hoạt động 1: Các biểu hiện của toàn cầu hóa kinh tế

HS thảo luận trả lời câu hỏi: 

• Em hãy trình bày biểu hiện của toàn cầu hoá kinh tế.
• Ví dụ về toàn cầu hoá kinh tế.

Sản phẩm dự kiến:

- Biểu hiện:

+ Các hợp tác song phương và đa phương đã trở nên phổ biến, nhiều hiệp định được kí kết,....

+Các công ty xuyên quốc gia ngày càng mở rộng phạm vi hoạt động

+Mạng lưới tài chính toàn cầu phát triển nhanh, việc di chuyển các luồng vốn quốc tế, tự do tham gia dịch vụ tài chính trên toàn thế giới thuận lợi hơn, góp phần thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế.

+ Nhiều tổ chức kinh tế thế giới được hình thành, ngày càng mở rộng, có vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế – xã hội của các quốc gia và thế giới. 

+ Các hiệp ước, nghị định, hiệp định và tiêu chuẩn toàn cầu trong sản xuất kinh doanh được nhiều nước tham gia, áp dụng rộng rãi.

- Ví dụ cụ thể về toàn cầu hóa kinh tế: Nhiều công ty lớn, chẳng hạn như Apple, sử dụng chuỗi cung ứng toàn cầu để sản xuất sản phẩm của họ. Một chiếc iPhone, ví dụ, có thể bao gồm linh kiện được sản xuất tại nhiều quốc gia khác nhau, như màn hình từ Nhật Bản, vi xử lý từ Hàn Quốc, và các bộ phận khác từ Trung Quốc và Mỹ.

Hoạt động 2: Hệ quả của toàn cầu hóa kinh tế

Gv yêu cầu HS trao đổi theo nhóm: 

• Hệ quả tích cực của toàn cầu hóa kinh tế là gì? 
• Hệ quả tiêu cực của toàn cầu hóa kinh tế là gì? 

Sản phẩm dự kiến:

- Hệ quả tích cực của toàn cầu hóa kinh tế:  

+ Toàn cầu hoá thúc đẩy chuyên môn hoá, hợp tác hoá, tăng trưởng nhanh kinh tế, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, phát triển chuỗi liên kết toàn cầu

+ Toàn cầu hoá làm gia tăng mối liên hệ, ảnh hưởng lẫn nhau giữa các quốc gia, khu vực; mở ra nhiều cơ hội để giao lưu, trao đổi, những thành tựu của khoa học kĩ thuật tiên tiến và công nghệ hiện đại.

Toàn cầu hoá làm xuất hiện và nhân rộng các mạng lưới liên kết

- Hệ quả tiêu cực của toàn cầu hóa kinh tế: Toàn cầu hoá cũng làm gia tăng nhanh chóng khoảng cách giàu nghèo và đặt ra nhiều vấn đề cần giải quyết.

Hoạt động 3: Ảnh hưởng của toàn cầu hoá

Gv yêu cầu HS trao đổi theo nhóm: 

• Ảnh hưởng tích cực của toàn cầu hóa kinh tế là gì? 
• Ảnh hưởng tiêu cực của toàn cầu hóa kinh tế là gì? 

Sản phẩm dự kiến:

- Tích cực:

+ Toàn cầu hoá mang lại nhiều cơ hội để các nước tiếp cận những nguồn lực cần thiết cho quá trình sản xuất kinh doanh

+ Tạo khả năng để các nước nâng cao năng suất và hiệu quả trong sản xuất kinh doanh, mở rộng thị trường quốc tế... góp phần cải thiện mức sống cho người dân và giải quyết việc làm cho người lao động.

+ Thúc đẩy các nước thay đổi chính sách để tiếp cận thị trường, cải cách kinh tế xây dựng cơ cấu kinh tế phù hợp.

- Tiêu cực: làm gia tăng sự bất bình đẳng, phụ thuộc lẫn nhau giữa các nước, gia tăng khoảng cách giàu nghèo.

II. KHU VỰC HÓA KINH TẾ

Hoạt động 1: Biểu hiện của khu vực hóa kinh tế

Gv yêu cầu HS trao đổi theo nhóm: 

• Biểu hiện của khu vực hóa kinh tế là gì? 
• MERCOSUR là tên viết tắt của tổ chức nào? Nêu ảnh hưởng của tổ chức đó với thế giới? 

Sản phẩm dự kiến:

- Biểu hiện: 

+Nhiều tổ chức khu vực trên thế giới được hình thành và quy mô ngày càng lớn như: (NAFTA), (EU), (ASEAN), (APEC), (MERCOSUR),....

+ Các hợp tác trong khu vực ngày càng đa dạng và liên kết trong khối có nhiều hình thức khác nhau.

- MERCOSUR: MERCOSUR là tên viết tắt của Thị trường chung Nam Mỹ (Mercado Común del Sur)

Ảnh hưởng của MERCOSUR với thế giới

+ Tăng cường Thương mại Khu vực

+ Các công ty từ các nước thành viên MERCOSUR có cơ hội mở rộng thị trường và tăng cường khả năng cạnh tranh bằng cách tiếp cận một thị trường rộng lớn hơn với ước tính khoảng 300 triệu người tiêu dùng.

+ MERCOSUR đã ký kết các hiệp định thương mại với các đối tác quốc tế như Liên minh châu Âu (EU) và các quốc gia khác. Hiệp định thương mại giữa MERCOSUR và EU, nếu được thực thi, sẽ tạo ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp hai bên, đồng thời ảnh hưởng đến các mối quan hệ thương mại toàn cầu.

+ MERCOSUR không chỉ có ảnh hưởng kinh tế mà còn có tác động đến chính trị khu vực. Liên minh này thúc đẩy sự hợp tác và ổn định chính trị ở Nam Mỹ.

+…

Hoạt động 2: Hệ quả của khu vực hóa kinh tế

Gv yêu cầu HS trao đổi theo nhóm: 

• Hệ quả của khu vực hóa kinh tế là gì? 
• Khu vực hoá làm xuất hiện các vấn đề cần quan tâm đối với mỗi quốc gia như thế nào? 

Sản phẩm dự kiến:

- Hệ quả: 

+ Khu vực hoá tạo điều kiện và cơ hội thuận lợi để tạo sự gắn kết, xây dựng một mối trường phát triển ổn định và hợp tác. 

+Khu vực hoá tạo khả năng để khai thác hiệu quả và bổ sung nguồn lực phát triển kinh tế của mỗi quốc gia, góp phần đẩy nhanh sự phát triển kinh tế, xã hội. 

+Khu vực hoá góp phần làm giảm sức ép và sự phụ thuộc từ các nước ngoài khu vực, tạo vị thế của khu vực trên trường quốc tế.

+Khu vực hoá làm xuất hiện các vấn đề cần quan tâm đối với mỗi quốc gia.

- Khu vực hoá làm xuất hiện các vấn đề cần quan tâm đối với mỗi quốc gia:

+ Tăng cường rủi ro phụ thuộc

+ Khi một quốc gia chủ yếu giao thương với các đối tác trong khu vực, họ có thể bỏ lỡ cơ hội mở rộng sang các thị trường toàn cầu khác.

+ Các quốc gia thành viên trong các liên minh khu vực thường phải điều chỉnh chính sách và quy định của mình để phù hợp với các tiêu chuẩn chung, điều này có thể gây ra áp lực chính trị và xã hội.

+ Các ngành công nghiệp trong nước có thể gặp khó khăn khi phải cạnh tranh với các doanh nghiệp từ các quốc gia thành viên khác, đặc biệt là nếu các quốc gia đó có lợi thế cạnh tranh hơn.

+ Các quốc gia có thể cảm thấy rằng việc tham gia vào các tổ chức khu vực có thể làm giảm quyền tự quyết của họ, đặc biệt khi các quyết định liên kết khu vực ảnh hưởng đến các chính sách nội bộ.

Hoạt động 3: Ý nghĩa

Gv yêu cầu HS trao đổi theo nhóm: 

• Ý nghĩa của toàn cầu hóa kinh tế là gì? 
• Cho ví dụ về ý nghĩa của toàn cầu hóa kinh tế.

Sản phẩm dự kiến:

- Ý nghĩa: 

+ Việc tham gia các tổ chức khu vực làm cho mỗi nước có điều kiện thuận lợi để thu hút được nguồn vốn bên ngoài, hợp tác phát triển; đẩy nhanh quá trình toàn cầu hoá. 

+ Thông qua các tổ chức khu vực, mỗi quốc gia thành viên đều có điều kiện mở rộng quan hệ kinh tế, xây dựng một khu vực phát triển hài hoà, ổn định bền vững, giải quyết các vấn đề chung của khu vực

- Ví dụ: Chuỗi cung ứng toàn cầu trong ngành công nghiệp điện thoại thông minh.

 HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Toàn cầu hóa và khu vực hóa là xu hướng tất yếu, dẫn dến:

A. Sự phụ thuộc lẫn nhau giữa các nền kinh tế.

B. Sự liên kết giữa các nước phát triển với nhau.

C. Các nước đang phát triển gặp nhiều khó khăn.

D. Ít phụ thuộc lẫn nhau hơn giữa các nền kinh tế.

Câu 2: Toàn cầu hóa kinh tế, bên cạnh những mặt thuận lợi, còn có những mặt trái, đặc biệt là:

A. Cạnh tranh quyết liệt giữa các quốc gia.

B. Gia tăng nhanh chóng khoảng cách giàu nghèo.

C. Các nước phải phụ thuộc lẫn nhau.

D. Nguy cơ thất nghiệp, mất việc làm ngày càng tăng.

Câu 3: Toàn cầu hóa không dẫn đến hệ quả

A. Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế toàn cầu

B. Đẩy mạnh đầu tư và tăng cường hợp tác quốc tế

C. Thu hẹp khoảng cách giàu nghèo giữa các nước

D. Làm gia tăng khoảng cách giàu nghèo giữa các nước 

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: A

Câu 2: B

Câu 3: C

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Lập sơ đồ thể hiện các biểu hiện của toàn cầu hóa kinh tế.

Câu 2: Lấy một số ví dụ về biểu hiện của khu vực hoá kinh tế.