Giáo án và PPT Địa lí 11 kết nối Bài 24: Kinh tế Nhật Bản

BÀI 24: KINH TẾ NHẬT BẢN

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Quan sát video giới thiệu về nền kinh tế của Nhật Bản sau chiến tranh thế giới thứ hai và trình bày những hiểu biết của mình về nền kinh tế Nhật Bản.

https://www.youtube.com/watch?v=ADvKHC0ybO0 

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tình hình phát triển kinh tế

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:

- Quá trình phát triển kinh tế Nhật Bản trải qua các giai đoạn: Nêu quá trình phát triển kinh tế Nhật Bản qua các giai đoạn: 1955 – 1972; 1973 – 1992; 1922 đến nay?

- Cơ cấu kinh tế: 

+ Kể tên ngành dịch vụ có tỉ trọng cao nhất, ngành nông nghiệp chiếm tỉ trọng thấp nhất?

+ Nhận xét trình độ nền kinh tế; khoa học – công nghệ Nhật Bản?

- Các thách thức: Nêu các thách thức ảnh hưởng đến kinh tế Nhật bản?

Sản phẩm dự kiến:

- Quá trình phát triển kinh tế Nhật Bản trải qua các giai đoạn:

+ Giai đoạn 1955 – 1972: Công cuộc tái thiết và phát triển kinh tế → Nhật Bản trở thành một nước phát triển. 

+ Giai đoạn 1973 – 1992: Kinh tế trì trệ kéo dài do ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng năng lượng và “thời kì bong bóng kinh tế”. 

+ Giai đoạn 1922 đến nay: Sau giai đoạn tăng trưởng kinh tế cao giai đoạn 2002 – 2006, cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, thiên tai, dịch bệnh… khiến GDP của Nhật Bản xuống thấp. 

- Cơ cấu kinh tế: 

+ Ngành dịch vụ có tỉ trọng cao nhất, ngành nông nghiệp chiếm tỉ trọng thấp nhất. 

+ Nền kinh tế có trình độ cao, ứng dụng nhiều thành tựu khoa học – công nghệ. 

- Các thách thức: Dân số già, mức nợ công cao, phụ thuộc vào tài nguyên nhiên liệu từ bên ngoài, sự cạnh tranh gay gắt của các nước, thiên tai…

Hoạt động 2. Một số ngành kinh tế

Nhiệm vụ 1. Trình bày sự phát triển và phân bố sản phẩm nông nghiệp Nhật Bản

GV đưa ra câu hỏi: 

- Sự phát triển:

+ Trình bày quy mô sản xuất và các ứng dụng của công nghệ của Nhật Bản vào nông nghiệp? Nêu thành tựu đạt được?

+ Nhận xét về trồng trọt trong nền nông nghiệp Nhật Bản?

+ Nhận xét về chăn nuôi trong nền nông nghiệp Nhật Bản?

- Phân bố:

+ Kể tên các vùng trồng trọt chính của Nhật Bản?

+ Nhận xét các vùng trồng trọt chính của Nhật Bản?

Sản phẩm dự kiến:

- Sự phát triển:

+ Sản xuất theo hướng thâm canh với quy mô nhỏ, áo dụng công nghệ tiên tiến, năng suất cao chất lượng hàng đầu thế giới. 

+ Trồng trọt có vị trí quan trọng, chiếm hơn 60% tổng giá trị sản xuất nông nghiệp. 

+ Chăn nuôi tương đối phát triển, có xu hướng tăng. Chăn nuôi bò sữa được coi là một thành tựu Nhật Bản. 

- Phân bố:

+ Các vùng trồng trọt chính: đảo Hô – cai – đô, tỉnh Cu – ma – mô – tô (đảo Kiu – xiu), tỉnh Ca – ga – oa (đảo Xi – cô – cư), tỉnh A – ki – ta (đảo Hôn – su)…

+ Chủ yếu tập trung ở Hô – cai – đô, nơi có những đồng cỏ ruộng lớn. 

Nhiệm vụ 2. Trình bày sự phát triển và phân bố sản phẩm lâm nghiệp Nhật Bản

HS cùng thảo luận và trả lời câu hỏi:

Trình bày sự phát triển và phân bố sản phẩm lâm nghiệp Nhật Bản.

Sản phẩm dự kiến:

- Sự phát triển:

+ Được chú trọng phát triển,

+  Tỉ lệ che phủ rừng lớn. 

+ Rừng rồng chiếm khoảng 40% tổng diện tích rừng. 

- Phân bố: vùng đồi núi.

….

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Ngành công nghiệp nào sau đây chiếm phần lớn giá trị hàng công nghiệp xuất khẩu của Nhật Bản?

A. Công nghiệp điện tử.

B. Công nghiệp chế tạo.

C. Công nghiệp luyện kim.

D. Công nghiệp hóa chất.

Câu 2: Hai ngành nào sau đây có vai trò hết sức to lớn trong ngành dịch vụ của Nhật Bản?

A. Thương mại và tài chính.

B. Thương mại và giao thông.

C. Tài chính và du lịch.

D. Du lịch và giao thông.

Câu 3: Nguyên nhân quan trọng nhất làm cho diện tích trồng lúa gạo của Nhật Bản giảm?

A. Ảnh hưởng từ thiên tai khắc nghiệt.

B. Biến đổi khí hậu và nước biển dâng.

C. Chuyển sang trồng các loại cây khác.

D. Phát triển nông nghiệp quảng canh.

Câu 4: Nhận định nào sau đây không đúng về kinh tế Nhật Bản?

A. Nhật Bản là quốc gia lớn nhập siêu lớn nhất thế giới.

B. Đứng đầu thế giới về đầu tư trực tiếp ra nước ngoài (FDI).

C. Đứng đầu thế giới về viện trợ phát triển trí thức (ODA).

D. Đứng đầu thế giới về sản xuất và sử dụng rô-bôt.

Câu 5: Việc duy trì cơ cấu kinh tế hai tầng có vai trò quan trọng nào sau đây đối với sự phát triển kinh tế Nhật Bản?

A. Giải quyết được các nguồn nguyên liệu dư thừa của ngành nông nghiệp.

B. Giải quyết được việc làm cho lao động ở nông thôn, tạo thêm thu nhập.

C. Phát huy được tất cả các tiềm lực kinh tế phù hợp với điều kiện đất nước.

D. Các xí nghiệp nhỏ sẽ hỗ trợ các xí nghiệp lớn về nguyên liệu, sản phẩm.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập sau:

Câu 1: Dựa vào bảng 24.1, hãy nhận xét sự thay đổi GDP và tốc độ tăng GDP của Nhật Bản giai đoạn 1961 – 2020?

Câu 2: Tại sao các trung tâm công nghiệp của Nhật Bản tập trung chủ yếu ở ven biển?