Giáo án và PPT Địa lí 6 chân trời Bài 20: Sinh vật và sự phân bố các đới thiên nhiên. Rừng nhiệt đới

BÀI 20: SINH VẬT VÀ SỰ PHÂN BỐ

CÁC ĐỚI THIÊN NHIÊN. RỪNG NHIỆT ĐỚI

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV trình chiếu cho HS quan sát một số hình ảnh về các loài động vật (báo, chim cánh cụt, cá heo, chim bồ câu,…) và yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Em hãy cho biết các loài động vật trong hình sống ở những môi trường nào ?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Sự đa dạng của thế giới sinh vật

GV đặt câu hỏi yêu cầu học sinh thảo luận trả lời:

• Sự đa dạng của thế giới sinh vật là do sự khác nhau về khí hậu trên Trái đất. 

• Sự đa dạng của thế giới sinh vật được thể hiện qua sự phân bố của thực vật, động vật và vi sinh vật. 

• Có bao nhiêu loài sinh vật trên Trái đất?

• Khí hậu có vai trò như thế nào trong sự hình thành các thảm thực vật? 

• Trình bày đặc điểm của rừng nhiệt đới và rừng lá kim.

.................

Sản phẩm dự kiến:

- Có gần 300.000 loài thực vật đã được xác định trên thế giới.

- Khí hậu có vai trò chủ yếu trong sự hình thành các thảm thực vật. 

+ Ở vùng khí hậu ôn đới lạnh (thuộc đới ôn hoà), điều kiện nhiệt - ẩm thuận lợi cho rừng lá kim phát triển. 

+ Vùng chí tuyến (thuộc đới nóng) là các hoang mạc và bán hoang mạc do khí hậu khô nóng quanh năm.

+ Từ vùng cực về xích đạo có các thảm thực vật đặc trưng như đài nguyên, rừng lá kim, thảo nguyên, hoang mạc, xavan, rừng nhiệt đới,..

- Đặc điểm của:

+ Rừng nhiệt đới: cây cối rậm rạp, xanh tốt. Thành phần loài phong phú từ cây cỏ, cây thân gỗ lớn. 

+ Rừng lá kim: cây thân gỗ, thành phần loài ít. 

Hoạt động 2. Các đới thiên nhiên trên thế giới 

GV chia lớp thành các nhóm để thảo luận trả lời câu hỏi:

• Nhóm 1: Trình bày về phạm vi, khí hậu, thực vật, động vật của đới nóng.

• Nhóm 2: Trình bày về phạm vi, khí hậu, thực vật, động vật của đới ôn hòa.

• Nhóm 3: Trình bày về phạm vi, khí hậu, thực vật, động vật của đới lạnh. 

Sản phẩm dự kiến:

- Nhóm 1: Đới nóng

+ Phạm vi: trải dài giữa hai chí tuyến thành một vành đai liên tục bao quanh Trái đất, chiếm phần lớn diện tích đất nổi trên Trái đất.

+ Khí hậu: nhiệt độ cao. 

+ Thực vật, động vật: đa dạng, phong phú.

- Nhóm 2: Đới ôn hòa

+ Phạm vi: nằm giữa đới nóng và đới lạnh, khoảng giữa hai chí tuyến đến hai vòng cực.

+ Khí hậu: mang tính chất trung gian giữa đới nóng và đới lạnh, thời tiết thay đổi thất thường.

+ Thực vật, động vật: Thảm thực vật thay đổi từ tây sang đông, động vật ít hơn so với đới nóng.

- Nhóm 3: Đới lạnh

+ Phạm vi: nằm trong khoảng từ vòng cực về phía hai cực.

+ Khí hậu: băng tuyết, nhiệt độ trung bình và lượng mưa rất thấp.

+ Thực vật: kém phút triển bao gồm các cây thấp, lùn xen với rêu, địa y. 
+ Động vật: các loài thú có lông và mỡ dày như gấu trắng, hải cầu, cá voi,...

Hoạt động 3: Rừng nhiệt đới

GV yêu cầu HS đọc nội dung bài học, quan sát hình 20.4 trang 184,185 và trả lời câu hỏi:

• Rừng nhiệt đới là gì?

• Rừng nhiệt đới được phân bố như thế nào? 

• Có những kiểu rừng chính nào ở vùng nhiệt đới?

Sản phẩm dự kiến:

- Rừng nhiệt đới là kiểu hệ sinh thái chuyển tiếp từ xavan cây bụi sang rừng rậm nhiệt đớ ẩm (hay rừng mưa nhiệt đới).

- Rừng nhiệt đới được chia thành nhiều tầng (tầng cỏ quyết, tầng cây bụi, tầng cây gỗ cao trung bình, tầng cây gỗ cao, tầng cây vượt tán) khác nhau với thảm thực vật được cấu tạo thành một chiếu thẳng đứng từ mặt đất đến tán rừng. Mỗi tầng bao gồm các loài động, thực vật khác nhau, thích nghỉ với điều kiện sống ở riêng tầng đó. 

- Rừng nhiệt đới có nhiều loại như rừng nhiệt đới gió mùa, rừng mưa nhiệt đới, rừng xen cây rụng lá,...

....................

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Nhân tố tự nhiên ảnh hưởng đến sự phân bố thực vật, động vật trên Trái Đất, nhân tố ảnh hưởng rõ nhất đối với thực vật là?

A. Địa hình

B. Nguồn nước

C. Khí hậu

D. Đất đai

Câu 2: Sinh vật trên Trái Đất tập trung chủ yếu ở

A. đới ôn hòa và đới lạnh.

B. xích đạo và nhiệt đới.

C. đới nóng và đới ôn hòa.

B. đới lạnh và đới nóng.

Câu 3: Cho biết động vật chịu ảnh hưởng của khí hậu so với thực vật?

A. Nhiều hơn thực vật

B. ít hơn thực vật

C. Tương đương nhau

D. Tùy loài động vật.

Câu 4: Rừng lá kim thường phân bố tương ứng với kiểu khí hậu nào sau đây?

A. Nhiệt đới ẩm gió mùa.

B. Ôn đới lục địa.

C. Ôn đới địa trung hải.

D. Ôn đới hải dương.

Câu 5: Quyển chứa toàn bộ các sinh vật sinh sống của Trái Đất được gọi là?

A. Thạch quyển

B. Động vật quyển

C. Sinh quyển

D. Quyển thực vật

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: C

Câu 2: C

Câu 3: B

Câu 4: D

Câu 5: C

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Câu 1: Em hãy sưu tầm thông tin về một vườn quốc gia mà em biết để chứng minh về sự đa dạng của động vật, thực vật. 

Câu 2: Những khu vực có sự thống trị của các áp cao cận chí tuyến hoặc nằm sâu trong lục địa thường là những khu vực có thảm thực vật nào phát triển mạnh?