Giáo án và PPT Địa lí 6 chân trời Bài 6: Chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất và hệ quả

BÀI 6. CHUYỂN ĐỘNG TỰ QUAY QUANH TRỤC CỦA TRÁI ĐẤT VÀ HỆ QUẢ

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Tại sao trên Trái Đất xuất hiện hiện tượng có nơi đang là ngày, có nơi lại là đêm?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. CHUYỂN ĐỘNG TỰ QUAY QUANH TRỤC

Hoạt động 1.

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:  

Em hãy cho biết hướng tự quay quanh trục của Trái Đất.

Sản phẩm dự kiến:

- Hướng tự quay quanh trục của Trái Đất: từ tây sang đông (ngược chiều kim đồng hồi).

- Góc nghiêng của trục Trái Đất khi tự quay: không đổi, nghiêng so với mặt phẳng quỹ đạo một góc 66°33’.

- Thời gian Trái Đất tự quay quanh trục hết một vòng: 24 giờ (1 ngày đêm).

2. HỆ QUẢ CHUYỂN ĐỘNG TỰ QUAY QUANH TRỤC CỦA TRÁI ĐẤT

Hoạt động 2.

GV đưa ra câu hỏi:

Tại sao khắp mọi nơi trên Trái Đất đều lần lượt có ngày và đêm luân phiên nhau?

Sản phẩm dự kiến:

a. Sự luân phiên ngày đêm

- Vị trí điểm A không phải luôn là ban ngày, điểm B luôn là ban đêm vì: Trái đất có dạng hình cầu nên Mặt trời chỉ chiếu sáng được một nửa.

- Hiện tượng ngày đêm luân phiên nhau trên Trái đất: Tại một thời điểm xác định, trên Trái đất có nơi đang là ngày, có nơi lại là đêm. Nguyên nhân là do Trái đất có dạng hình cầu nên Mặt trời chỉ chiếu sáng được một nửa, nửa được chiếu sáng là ngày, nửa không được chiếu sáng là đêm. Do Trái Đất tự quay quanh trục từ tây sang đông nên ở mọi nơi trên bề mặt Trái đất đều lần lượt có ngày và đêm. Đây là hiện tượng ngày, đêm luân phiên nhau.

b. Giờ trên Trái đất

- Nhóm 1: 

+ Giờ địa phương (giờ Mặt trời): Các địa điểm nằm trên cùng một kinh tuyến có cùng một giờ.

+ Giờ khu vực: Để tiện cho việc tính giờ và giao dịch quốc tế, người ta quy định giờ thống nhất cho từng khu vực. 

+ Bề mặt Trái đất được chia ra làm 24 khu vực giờ khác nhau. Mỗi khu vực giờ là một múi giờ, tương ứng với 15° kinh tuyến.

- Nhóm 2: 

+ Giờ GMT: giờ được tính theo múi giờ gốc làm giờ giao dịch chung trên thế giới.

+ Múi giờ nước ta là GMT+7, sớm hơn so với giờ GMT. 

- Nhóm 3: Múi giờ của các thành phố:

+ Hà Nội: GMT +7

+ Oa-sinh-tơn: GMT -7

+ Mát-xco-va: GMT +3

+ To-ky-o: GMT GMT +9.

c. Sự lệch hướng chuyển động của các vật thể tự di chuyển trên bề mặt Trái đất

- Trái Đất tự quay đã sinh ra một lực làm cho các vật đang chuyển động trên Trái Đất đều bị lệch so với hướng ban đầu. Lực làm lệch hướng này được gọi là lực Cô-ri-ô-lít.

- Ở bán cầu Bắc, vật chuyển động theo hướng từ A đến B và từ C đền D bị lệch về phía bên phải so với hướng ban đầu.

- Ở bán cầu Nam, vật chuyển động theo hướng từ E đến F và từ O đến P bị lệch về phía bên trái so với hướng ban đầu.

- Rút ra kết luận: 

+ Ở bán cầu Bắc: vật thể chuyển động bị lệch về bên phải so với hướng chuyển động ban đầu.

+ Ở bán cầu Nam: vật thể chuyển động bị lệch về bên trái so với hướng chuyển động ban đầu.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài

Câu 1: Em hãy trình bày hệ quả chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất.

Câu 2: Trong các hệ quả của chuyển động tự quay quanh trục, hệ quả nào có ý nghĩa quan trọng nhất đối với sự sống?

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Đường biểu hiện trục Trái Đất (BN) và đường phân chia sáng tối (ST) làm thành một góc

A. 23⁰27’.

B. 27⁰23’.

C. 66⁰33’.

D. 33⁰66’.

Câu 2: Bề mặt Trái Đất được chia thành 24 khu vực giờ, mỗi khu vực giờ rộng bao nhiêu kinh tuyến:

A. 20      

B. 30

C. 25      

D. 15

Câu 3: Sự chuyển động của Trái Đất quay quanh trục không tạo ra hiện tượng nào sau đây?

A. Giờ giấc mỗi nơi mỗi khác.

B. Hiện tượng mùa trong năm.

C. Ngày đêm nối tiếp nhau.

D. Sự lệch hướng chuyển động.