Giáo án và PPT Địa lí 9 kết nối bài 16: Thực hành Phân tích ảnh hưởng của hạn hán và sa mạc hóa đối với phát triển kinh tế - xã hội ở vùng khô hạn Ninh Thuận – Bình Thuận

BÀI 16: THỰC HÀNH: PHÂN TÍCH ẢNH HƯỞNG CỦA HẠN HÁN VÀ SA MẠC HÓA ĐỐI VỚI PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI Ở VÙNG KHÔ HẠN NINH THUẬN – BÌNH THUẬN

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV cho HS xem video về hạn hán và sa mạc hóa ở Ninh Thuận – Bình Thuận 

https://www.youtube.com/watch?v=mfXGo49GIwc

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Em hãy cho biết nội dung của video.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

- GV chia lớp thành các các cặp đôi. 

- GV sử dụng kĩ thuật “Think – Pair – Share”, các nhóm HS vận dụng kiến thức của bản thân, thảo luận và viết câu trả lời của nhóm mình vào tờ giấy A4 trong 10 phút. 

- GV giao nhiệm vụ cho HS: Dựa vào sách, báo cáo, internet… và sơ đồ tư duy trong bài và tìm hiểu về: 

+ Phân tích ảnh hưởng của nạn hạn hán và sa mạc hóa đối với sự phát triển kinh tế - xã hội ở vùng khô hạn Ninh Thuận – Bình Thuận. 

+ Đề xuất giải pháp khắc phục ảnh hưởng của nạn hạn hán và sa mạc hóa đối với phát triển kinh tế - xã hội ở vùng khô hạn Ninh Thuận – Bình Thuận.

- GV hướng dẫn HS triển khai nhiệm vụ: 

+ Mỗi HS tự “Think” (suy nghĩ: tự độc lập suy nghĩ và nêu ý tưởng của mình), 

+ Pair (bắt cặp: thảo luận với bạn cùng nhóm về ý tưởng của mình), 

+ Share (chia sẻ: các nhóm đôi khác cùng nhau chia sẻ, thảo luận ý tưởng của nhóm mình với nhóm bạn). 

- GV cung cấp cho HS một số tư liệu về hạn hán và sa mạc hóa tại vùng Ninh Thuận – Bình Thuận (Đính kèm phía dưới Hoạt động thực hành).

Sản phẩm dự kiến:

1. Nội dung

- Phân tích ảnh hưởng của hạn hán và sa mạc hóa đối với  sự phát triển kinh tế - xã hội ở vùng khô hạn Ninh Thuận – Bình Thuận.

- Đề xuất một số giải pháp để phòng chống hạn hán và sa mạc hóa.

2. Gợi ý phân tích

- Hạn là một hiện tượng tự nhiên được coi là thiên tai, tạo thành bởi sự thiếu hụt nghiêm trọng lượng mưa trong thời gian kéo dài, làm giảm hàm lượng ẩm trong không khí và hàm lượng nước trong đất, làm suy kiệt dòng chảy sông suối, hạ thấp mực nước ao hồ, mực nước trong các tầng chứa nước dưới đất gây ảnh hưởng xấu đến sự sinh trưởng của cây trồng, làm môi trường suy thoái gây đói nghèo dịch bệnh.

- Sa mạc hoá có nghĩa là sự suy thoái của đất đai tại các vùng khô hạn, bán khô hạn, vùng ẩm nửa khô hạn, do các nguyên nhân khác nhau như thay đổi khí hậu, kể cả hoạt động của con người gây ra (theo Điều 1 Công ước Chống sa mạc hoá của Liên hợp quốc năm 1994).

– Một số biện pháp phòng, chống:

+ Sử dụng hợp lí tài nguyên nước trong sản xuất và sinh hoạt.

+ Quy hoạch tưới tiêu hợp lí, xây dựng hồ chứa nước, các công trình thuỷ lợi.

+ Xây dựng đồng ruộng có khả năng tăng cường giữ nước trong đất.

+ Nghiên cứu đưa vào nuôi trồng những giống cây con có nhiều khả năng chịu hạn.

+ Trồng rừng và bảo vệ rừng.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Thế nào là sa mạc hóa?

A. Sự suy thoái đất đai tại các vùng khô hạn, bán khô hạn, vùng ấm nửa khô hạn, do các nguyên nhân khác nhau gây ra.

B. Thiếu nước nghiêm trọng xảy ra trong thời gian dài do không có mưa và cạn kiệt nguồn nước.

C. Hiện tượng một luồng không khí xoáy tròn mở rộng ra từ một đám mây dông xuống tới mặt đất.

D. Hiện tượng mưa dưới dạng hạt hoặc cục băng có hình dáng và kích thước khác nhau do đối lưu cực mạnh từ các đám mây dông gây ra.

Câu 2: Hạn hán gây ảnh hưởng gì cho phát triển ngành dịch vụ ở Ninh Thuận – Bình Thuận?

A. Thiếu nước cho sinh hoạt.

B. Giảm năng suất cây trồng, vật nuôi.

C. Ảnh hưởng hoạt động các ngành dịch vụ như du lịch, giao thông.

D. Tăng nguy cơ cháy rừng.

Câu 3: Ý nào dưới đây là ảnh hưởng của sa mạc hóa tới xã hội vùng Ninh Thuận - Bình Thuận?

A. Thiệt hại công trình, cơ sở hạ tầng.

B. Sức khỏe giảm sút, dịch bệnh xuất hiện.

C. Thiếu nước sản xuất.

D. Đói nghèo, thiếu lương thực vì năng suất sản xuất thấp.

Câu 4: Ý nào dưới đây không phải là ảnh hưởng của sa mạc hóa tới kinh tế của vùng Ninh Thuận - Bình Thuận?

A. Nâng cao các công trình, cơ sở hạ tầng.

B. Thiếu nước sản xuất.

C. Đất bị thoái hóa làm giảm diện tích canh tác nông nghiệp.

D. Hư hỏng các công trình, cơ sở hạ tầng.

Câu 5: Đâu là giải pháp bền vững để ứng phó sa mạc hóa ở Ninh Thuận - Bình thuận?

A. Đầu tư hạ tầng thủy lợi.

B. Bảo vệ, khôi phục và phát triển rừng.

C. Ứng dụng khoa học kĩ thuật vào sản xuất.

D. Chuyển đổi cơ cấu cây trồng.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập sau:

Câu 1: Em hãy đề xuất những biện pháp để ứng phó với sa mạc hóa ở Ninh Thuận - Bình Thuận.

Câu 2: Sa mạc hóa đã gây ảnh hưởng như thế nào tới kinh tế vùng Ninh Thuận - Bình Thuận?