Giáo án và PPT Địa lí 9 kết nối bài 20: Vùng Đồng bằng sông Cửu Long

BÀI 20: VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV tổ chức cho HS chơi trò chơi Nhìn hình đoán địa danh.

- GV phổ biến luật chơi cho HS:

+ HS quan sát hình ảnh về đặc sản một số tỉnh/thành phố thuộc vùng Đông Nam Bộ, sau đó đoán tên tỉnh thông qua những hình ảnh đặc trưng của địa phương.

+ HS trả lời nhanh nhất và đoán đúng qua hình ảnh sẽ được điểm cộng.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Vùng đồng bằng sông Cửu Long gồm những tỉnh nào? Vùng đồng bằng sông Cửu Long tiếp giáp với các vùng nào, tiếp giáp với nước nào? Ý nghĩa vị trí địa lí của vùng đồng bằng sông Cửu Long.

Sản phẩm dự kiến:

- Đồng bằng sông Cửu Long bao gồm các tỉnh, thành phố: Cần Thơ, Long An, Tiền Giang, Bến Tre, Trà Vinh, Vĩnh Long, Đồng Tháp, An Giang, Kiên Giang, Hậu Giang, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau.

– Đồng bằng sông Cửu Long nằm ở phía tây nam của Tổ quốc, liền kề vùng Đông Nam Bộ, giáp với Cam-pu-chia; phía tây và phía đông nam có một vùng biển rộng. 

– Vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ tạo điều kiện thuận lợi để vùng Đồng bằng sông Cửu Long phát triển kinh tế trên đất liền cũng như trên biển, mở rộng mối quan hệ hợp tác với các nước trong lưu vực sông Mê Công.

Hoạt động 2. Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên

GV đưa ra câu hỏi: Em hãy trình bày thế mạnh và hạn chế về điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên của vùng đồng bằng sông Cửu Long.

Sản phẩm dự kiến:

a) Thế mạnh

– Địa hình và đất:

+ Địa hình thấp và bằng phẳng, thuận lợi cho cư trú và sản xuất.

+ Đất chủ yếu là nhóm đất phù sa với 3 loại chính: Đất phù sa sông phân bố thành một dải dọc sông Tiền và sông Hậu, đây là loại đất tốt, độ phì cao, thích hợp cho sản xuất nông nghiệp. Đất phèn tập trung ở Đồng Tháp Mười, Tứ giác Long Xuyên, vùng trũng bán đảo Cà Mau; đất mặn phân bố ở ven biển. Đất phèn và đất mặn có thể trồng lúa, cây ăn quả,...

- Khí hậu: cận xích đạo, nền nhiệt cao và ổn định, lượng mưa dồi dào, thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp.

- Nguồn nước: Mạng lưới sông ngòi, kênh rạch dày đặc, tạo thuận lợi cho giao thông đường thuỷ, sản xuất và sinh hoạt; là nơi đánh bắt và nuôi trồng thuỷ sản. 

- Tài nguyên sinh vật phong phú và đa dạng. Thảm thực vật điển hình là rừng ngập mặn rừng tràm; trong vùng có nhiều thuỷ sản, các loài chim,...

- Tài nguyên biển phong phú: nhiều cá tôm, bãi tắm đẹp; vùng thềm lục địa có tiềm năng về khai thác dầu mỏ và khí tự nhiên; ven biển có tiềm năng xây dựng cảng biển và phát triển điện gió,...

b) Hạn chế

- Đất nhiễm phèn và nhiễm mặn có diện tích lớn.

- Mùa khô kéo dài.

- Chịu tác động mạnh của biến đổi khí hậu.

- Trên đất liền nghèo khoáng sản.

………………………………………….

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Thuận lợi lớn nhất về vị trí của Đồng bằng Sông Cửu Long là gì?

A. Toàn bộ diện tích là đồng bằng.

B. Ba mặt giáp biển.

C. Nằm ở cực Nam tổ quốc.

D. Rộng lớn nhất cả nước.

Câu 2: Khoáng sản chủ yếu ở Đồng bằng sông Cửu Long hiện đang được khai thác là:

A. đá vôi, than bùn.

B. đá vôi, dầu khí.

C. dầu khí, than bùn.

D. dầu khí, ti tan.

Câu 3: Mùa khô ở Đồng bằng Cửu Long kéo dài từ:

A. tháng 12 đến tháng 5 năm sau.

B. tháng 12 đến tháng 4 năm sau.

C. tháng 10 đến tháng 5 năm sau.

D. tháng 11 đến tháng 6 năm sau.

Câu 4: Phát biểu nào sau đây không đúng với đặc điểm khí hậu của Đồng bằng sông Cửu Long?

A. Lượng mưa lớn, tập trung từ tháng 3 đến tháng 9.

B. Chế độ nhiệt cao, ổn định, biên độ nhiệt năm nhỏ.

C. Khí hậu biểu hiện rõ tính chất cận xích đạo.

D. Tổng số giờ nắng cao, từ 2200 - 2700 giờ/năm.

Câu 5: Ngành khai thác thuỷ sản phát triển mạnh ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long vì có:

A. nhiều vùng trũng ngập nước.

B. ba mặt giáp biển, ngư trường lớn.

C. nhiều bãi triều và rừng ngập mặn.

D. mạng lưới sông ngòi, kênh rạch dày đặc.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập sau:

Câu 1: Vì sao thành phố Cần Thơ trở thành trung tâm kinh tế lớn nhất ở Đồng bằng sông Cửu Long?

Câu 2: Phát triển mạnh công nghiệp chế biến lương thực, thực phẩm có ý nghĩa như thế nào đối với sản xuất nông nghiệp ở Đồng bằng sông Cửu Long.