Giáo án và PPT Hoá học 10 chân trời Bài 10: Liên kết cộng hoá trị

BÀI 10. LIÊN CỘNG HÓA TRỊ

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Trong việc hình thành liên kết hóa học, ngoài việc cho và nhận electron hóa trị bằng liên kết ion, nguyên tử có thể sử dụng chung electron hóa trị để thỏa mãn quy tắc octet.

→ Một loại liên kết hóa học mới được hình thành. Đó là loại liên kết gì?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Sự hình thành liên kết cộng hóa trị

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Em hãy cho biết quy tắc octet đã được áp dụng ra sao khi các nguyên tử tham gia hình thành liên kết?

Sản phẩm dự kiến:

Các nguyên tử trong các phân tử trên đều tuân theo quy tắc octet bằng cách góp chung 1, 2 hoặc 3 electron khi chúng tham gia liên kết. Nhờ đó, phân tử HCl, nguyên tử hydrogen đạt cấu hình bền của khí hiếm helium, nguyên tử chlorine đạt được cấu hình bền của khí hiếm neon; ở phân tử O₂, mỗi nguyên tử oxygen đều đạt cấu hình bền của khí hiếm neon; phân tử N₂, mỗi nguyên tử nitrogen cũng đều đạt cấu hình electron bền của khí hiếm neon. 

Hoạt động 2. Liên kết cho – nhận 

GV đưa ra câu hỏi: Cho biết đặc điểm của nguyên tử “cho” và nguyên tử “nhận” trong phân tử có liên kết cho – nhận?

Sản phẩm dự kiến:

Trong phân tử có liên kết cho – nhận, nguyên tử “cho” phải có cặp electron chưa tham gia liên kết, nguyên tử “nhận” phải có orbital còn trống.

Hoạt động 3. Phân biệt các loại liên kết dựa theo độ âm điện

HS cùng thảo luận và trả lời câu hỏi: Trong các phân tử HCl, NH₃ và CO₂, cặp electron chung lệch về phía nguyên tử nào? Giải thích?

Sản phẩm dự kiến:

+ Trong phân tử HCl, cặp electron chung lệch về phía nguyên tử chlorine, do độ âm điện của chlorine lớn hơn của hydrogen. 

+ Trong phân tử NH₃, các cặp electron chung lệch về phía nguyên tử nitrogen, do độ âm điện của nitrogen lớn hơn của hydrogen. 

+ Trong phân tử CO₂, các cặp electron chung lệch về phía nguyên tử oxygen, do độ âm điện của oxygen lớn hơn của carbon. 

→ Kết luận:

+ Liên kết cộng hóa trị không phân cực là liên kết cộng hóa trị trong đó cặp electron chung không lệch về phía nguyên tử nào. 

+ Liên kết cộng hóa trị phân cực là liên kết cộng hóa trị trong đó cặp electron chung lệch về phía nguyên tử có độ âm điện lớn hơn. 

…

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Dựa vào số cặp electron chung, liên kết cộng hóa trị được chia thành mấy loại?

A. 2 loại: liên kết σ và liên kết π

B. 2 loại: liên kết đơn và liên kết đôi

C. 2 loại: liên kết cộng hóa trị không phân cực và liên kết cộng hóa trị phân cực

D. 3 loại: liên kết đơn, liên kết đôi và liên kết ba

Câu 2: Công thức cấu tạo của CO₂ là

A. O-C-O.

B. O=C-O.

C. O=C=O.

D. C-O-O.

Câu 3: Cho biết năng lượng liên kết của H–F là 565 KJ mol^-1; H–Cl là 431 KJ mol^-1; H–Br là 364 KJ mol^-1; H–I là 297 KJ mol^-1. Trong các liên kết trên, liên kết nào bền nhất?

A. H–Br.

B. H–I.

C. H–Cl.

D. H–F

Câu 4: Hợp chất nào sau đây là hợp chất cộng hóa trị?

A. Na₂O.

B. KCl.

C. NaCl.

D. HCl. 

Câu 5: Phát biểu nào sau đây là sai khi nói về tính chất của các chất có chứa liên kết cộng hóa trị?

A. Tương tác giữa các phân tử có liên kết cộng hóa trị mạnh hơn nhiều so với các phân tử có liên kết ion.

B. Các chất có liên kết cộng hóa trị có thể tồn tại ở các trạng thái rắn lỏng và khí.

C. Các chất có liên kết cộng hóa trị không phân cực không dẫn điện ở mọi trạng thái, còn các chất có liên kết cộng hóa trị phân cực mạnh có thể dẫn điện.

D. Hợp chất cộng hóa trị không có lực hút tĩnh điện mạnh như hợp chất ion nên chúng có nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ sôi thấp. 

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập sau:

Câu 1: Nếu giữa hai nguyên tử chỉ có một cặp electron chung thì cặp electron này được biểu diễn như thế nào?

Câu 2: Cho năng lượng liên kết của liên kết C-H là 418kJ/mol, của liên kết C=C là 612kJ/mol. Tổng năng lượng liên kết trong phân tử C₂H₄ là gì?