Giáo án và PPT Hoạt động trải nghiệm 11 chân trời bản 1 Chủ đề 5: Xây dựng và thực hiện kế hoạch chi tiêu phù hợp

HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC THEO CHỦ ĐỀ

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

• Thông thường, để tiết kiệm tài chính, em/gia đình em thường sử dụng những phương thức nào?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu kế hoạch chi tiêu của cá nhân và gia đình

GV đặt câu hỏi yêu cầu HS trả lời:  

• Thực trạng chi tiêu của gia đình trong năm qua như thế nào?

• Bạn đã đóng góp những gì vào việc thực hiện kế hoạch chi tiêu của gia đình trong năm qua?

• Kết quả chi tiêu cá nhân của em trong năm qua như thế nào?

Sản phẩm dự kiến:

a. Tìm hiểu thực trạng chi tiêu của gia đình trong năm qua 

- Có rất nhiều khoản phải chi tiêu liên quan đến nhu cầu thiết yếu trong cuộc sống và những khoản chi tiêu linh hoạt.

- Tuy nhiên, hầu như các gia đình đã bắt đầu có ý thức hơn về việc tiết kiệm để phòng trừ những trường hợp rủi ro xảy ra, đặc biệt là khi cuộc sống có nhiều biến động như dịch bệnh, thiên tai,... có thể xảy ra đến bất cứ lúc nào.

b. Những đóng góp của em vào việc thực hiện kế hoạch chi tiêu của gia đình trong năm qua

- Hạn chế khoản chi không cần thiết.

- Tham gia lao động để góp phần chi trả cho sinh hoạt cá nhân.

- So sánh giá trước khi mua hàng 

c. Kết quả thực hiện kế hoạch chi tiêu cá nhân của em trong năm qua

- Kế hoạch chi tiêu cá nhân và gia đình càn phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh của gia đình, người thân.

- Kế hoạch chi tiêu cá nhân góp phần tích cực trong việc thực hiện kế hoạch chi tiêu gia đình nói chung.

Hoạt động 2. Xây dựng kế hoạch chi tiêu của gia đình phù hợp với thu nhập của các thành viên

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

• Có những lưu ý gì khi xác định các nguồn thu và chi thường xuyên trong gia đình?

• Làm thế nào để lập kế hoạch chi tiêu phù hợp với thu nhập của các thành viên?

Sản phẩm dự kiến:

a. Xác định các nguồn thu và chi thường xuyên trong gia đình

- Mỗi gia đình thường xuyên có những nguồn thu cố định, không cố định.

- Ngoài những khoản chi thiết yếu, linh hoạt, cần có những khoản chi cho tiết kiệm để phòng trừ rủi ro, chuẩn bị cho tương lai.

- Có rất nhiều nguồn thu, khoản chi trong cuộc sống nhưng cần chú ý những khoản chi tiêu phù hợp với thu nhập của gia đình.

b. Lập kế hoạch chi tiêu của gia đình phù hợp với thu nhập của các thành viên và chia sẻ với các bạn

- Tỉ lệ khoản chi trên tổng thu nhập của gia đình chỉ nên chiếm khoảng 50% tổng thu nhập tất cả gia đình.

- Chi tiêu trong gia đình cần phù hợp với thu nhập.

- Mỗi gia đình có thu nhập khác nhau nên khoản chi tiêu cũng khác nhau, không nên so sánh giữa các gia đình.

Hoạt động 3. Thực hiện mục tiêu tiết kiệm tài chính trong gia đình

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

• Theo em, xác định mục tiêu tiết kiệm tài chính có ý nghĩa như thế nào đối với cuộc sống gia đình?

• Em hãy lựa chọn mục tiêu, cách tiết kiệm tài chính phù hợp với bản thân.

• Bản thân em và gia đình đã thực hiện tiết kiệm chi tiêu như thế nào?

Sản phẩm dự kiến:

a. Xác định mục tiêu tiết kiệm tài chính trong gia đình vào năm mới

- Trong cuộc sống, ngoài những công việc hằng ngày bắt buộc phải làm để có nguồn thu nhập và phải có kế hoạch chi tiêu hợp lí, thì việc xác định mục tiêu tiết kiệm tài chính là vô cùng quan trọng để có thể có những giờ phút nghỉ ngơi bên gia đình và đảm bảo chất lượng cuộc sống.

- Dù thu nhập ở mức độ khác nhau nhưng việc đặt ra mục tiêu tiết kiệm tài chính là cần thiết đối với mọi người.

b. Lựa chọn mục tiêu, cách tiết kiệm tài chính phù hợp với bản thân 

Gợi ý:

- Mục tiêu: Tự sắm cây hoa ngày tết cho gia đình với số tiền khoảng 500.000 VNĐ.

- Cách tiết kiệm: Giảm tiền ăn sáng, giảm tiền tiêu vặt, giảm các khoản chi tiêu không thiết yếu.

c. Thực hiện tiết kiệm chi tiêu của gia đình và chia sẻ với các bạn về cách mà bản thân và gia đình em đã tiết kiệm

- Mỗi thành viên trong gia đình đều cần có ý thức tiết kiệm chi tiêu.

- Việc tiết kiệm chi tiêu phù hợp sẽ góp phần thực hiện mục tiêu chi tiêu cho gia đình.

- Có nhiều cách tiết kiệm cho tiêu mà mỗi người có thể lựa chọn thực hiện cho phù hợp với hoàn cảnh.

Hoạt động 4. Tham gia các hoạt động trong gia đình

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

• Biểu hiện của sự tự giác và trách nhiệm tham gia các hoạt động lao động trong gia đình là gì?

• Những hoạt động lao động nào góp phần giảm chi phí sinh hoạt, gia tăng thu nhập cho gia đình?

Sản phẩm dự kiến:

a. Thể hiện sự tự giác và trách nhiệm tham gia các hoạt động lao động trong gia đình

- Tự giác sắp xếp thời gian để tham gia các hoạt động trong gia đình như chuẩn bị cơm, dọn dẹp vệ sinh nhà cửa,... theo ngày, tuần,...

- Chủ động hỗ trợ các thành viên trong gia đình hoàn thành việc nhà như bảo dưỡng, sửa chữa một số đồ dùng trong gia đình,...

- Phụ thêm công việc số thu nhập cho gia đình như trồng rau, nuôi gà,...

b. Tham gia hoạt động lao động phù hợp góp phần giảm chi phí sinh hoạt, gia tăng thu nhập cho gia đình

- Làm đổ thủ công để bán.

- Chăn nuôi gia cầm, gia súc.

- Trồng hoa, rau củ theo mùa.

- Tự sửa chữa một số đồ dùng trong nhà.

Hoạt động 5. Thực hiện kế hoạch tài chính cá nhân hợp lí

GV yêu cầu HS trả lời:

• Để thực hiện kế hoạch tài chính cá nhân hợp lý, em cần làm gì?

Sản phẩm dự kiến:

- Luôn luôn ghi chép lại chính xác, rõ ràng, cụ thể các khoản chi vào sổ theo dõi.

- Bám sát kế hoạch tài chính cá nhân, kiểm soát các khoản chi đảm bảo chi cho các khoản cần chi, không chi cho các khoản muốn chi.

- Điều chỉnh kịp thời nếu nhận thấy có sự bất hợp lí trong các khoản thu chi, có sự khác biệt đáng kể giữa thực tiễn và kế hoạch dự kiến.

- ...

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài

Câu 1: Theo bạn, việc sử dụng các công cụ hỗ trợ quản lý chi tiêu (như ứng dụng di động, bảng tính) có hiệu quả không? Vì sao?

Câu 2: Làm thế nào để phân biệt giữa nhu cầu và mong muốn trong việc chi tiêu hàng ngày?

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: Việc sử dụng các công cụ hỗ trợ quản lý chi tiêu, như ứng dụng di động hay bảng tính, thường rất hiệu quả. Bởi vì:

+ Các công cụ này cho phép người dùng ghi lại các khoản chi tiêu hàng ngày một cách chi tiết, giúp họ dễ dàng theo dõi và kiểm soát tài chính cá nhân.

+ Các ứng dụng và bảng tính thường cung cấp chức năng phân loại chi tiêu theo danh mục, cung cấp biểu đồ và báo cáo để người dùng có cái nhìn tổng quan về tình hình tài chính của mình.

+ Sử dụng công cụ kỹ thuật số giúp tự động hóa quá trình tính toán và ghi chép, từ đó tiết kiệm thời gian so với việc làm thủ công.

+ Những công cụ này thường có chức năng lập ngân sách, nhắc nhở người dùng về các khoản chi tiêu dự kiến hoặc cần tránh để đạt được mục tiêu tài chính.

+ Các ứng dụng di động luôn có sẵn trên điện thoại, giúp người dùng có thể theo dõi chi tiêu mọi lúc mọi nơi.

Câu 2: Phân biệt giữa nhu cầu và mong muốn trong việc chi tiêu hàng ngày là một kỹ năng quan trọng để quản lý tài chính cá nhân hiệu quả. Dưới đây là cách phân biệt hai khái niệm này:

+ Nhu cầu là những thứ cần thiết để duy trì cuộc sống cơ bản và sức khỏe. Đây là các khoản chi tiêu không thể bỏ qua vì chúng ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống hàng ngày.

Ví dụ: Thực phẩm, nước uống, chỗ ở, điện, nước, quần áo cơ bản, y tế, và phương tiện đi lại cần thiết.

+ Mong muốn là những thứ không cần thiết nhưng lại làm cuộc sống thoải mái hơn hoặc mang lại niềm vui và sự hài lòng. Đây là các khoản chi tiêu có thể trì hoãn hoặc loại bỏ nếu cần tiết kiệm.

Ví dụ: Ăn ngoài nhà hàng, mua sắm quần áo thời trang, đồ công nghệ cao cấp, giải trí, và các tiện ích không thiết yếu.

Cách phân biệt:

• Xem xét mức độ cần thiết: Nếu việc không có nó ảnh hưởng đến cuộc sống cơ bản của bạn, đó là nhu cầu. Nếu không có nó nhưng cuộc sống vẫn diễn ra bình thường, đó là mong muốn.
• Đánh giá ảnh hưởng dài hạn: Nhu cầu thường liên quan đến các nhu cầu dài hạn hoặc thiết yếu, trong khi mong muốn thường mang tính chất tạm thời và có thể thay đổi.
• Kiểm tra tình huống khẩn cấp: Trong tình huống tài chính khó khăn, nhu cầu vẫn cần được đáp ứng, còn mong muốn có thể được cắt giảm hoặc hoãn lại.

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Gia đình V sống bằng những đồng lương ít ỏi của bố. Mấy hôm nữa là đến sinh nhật V, nhóm bạn thân trong lớp gợi ý V tổ chức sinh nhật ở nhà hàng cho sang trọng. Nếu là V em sẽ làm gì?

Câu 2: Theo bạn, việc giáo dục về quản lý tài chính cá nhân có cần thiết không? Vì sao?

Câu 3: Hãy đề xuất một kế hoạch chi tiêu tiết kiệm và hợp lý cho gia đình bạn dựa trên thu nhập hiện tại.