Giáo án và PPT Tin học 4 kết nối Bài 1: Phần cứng và phần mềm máy tính

BÀI 1: PHẦN CỨNG VÀ PHẦN MỀM MÁY TÍNH

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Minh mượn điện thoại của mẹ để dịch một bài hát từ tiếng Anh sang tiếng Việt. Nhưng trên điện thoại của mẹ không có từ điển như trên điện thoại của bố. Tại sao hai chiếc điện thoại trông giống nhau mà khi sử dụng lại khác nhau?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. PHẦN CỨNG VÀ PHẦN MỀM

Hoạt động 1: Phần cứng hay phần mềm?

HS thảo luận trả lời câu hỏi:

• Đặc điểm của thiết bị phần cứng là gì?

• Hãy kể tên các thiết bị phần cứng máy tính mà em biết.

• Các bộ phận nào trên điện thoại thông minh là phần cứng?

• Đặc điểm của phần mềm máy tính là gì?

• Hãy kể tên các phần mềm máy tính mà em biết.

• Các bộ phận nào trên điện thoại thông minh là phần mềm? Có thể bổ sung hoặc xóa bớt phần mềm trên điện thoại không?

Sản phẩm dự kiến:

- Phần cứng:

+ Đặc điểm: có thể nhận ra hình dạng

+ Kể tên: chuột, bàn phím, màn hình, ổ đĩa, máy in, loa, thân máy,…

+ Phần cứng trên điện thoại thông minh: màn hình, ống kính, loa,…

- Phần mềm: 

+ Đặc điểm: không thể nhìn thấy, chỉ thấy kết quả hoạt động thông qua phần cứng.

+ Kể tên: trò chơi, phần mềm trình chiếu, phần mềm soạn thảo,…

+ Phần mềm trên điện thoại thông minh: từ điển, đồng hồ, trò chơi,…

+ Có thể bổ sung hoặc xóa bớt phần mềm trên điện thoại.

2. MỐI QUAN HỆ GIỮA PHẦN CỨNG VÀ PHẦN MỀM

Hoạt động 2: Ống kính điện thoại và phần mềm chụp ảnh

HS thảo luận trả lời câu hỏi:

• Em hãy quan sát Hình 1 và trả lời các câu hỏi sau:

1. Ghép mỗi mục ở cột A với một mục ở cột B cho phù hợp.

2. Nếu thiếu ống kính hoặc ứng dụng chụp ảnh thì chiếc điện thoại có dùng để chụp ảnh được không? Tại sao?

• Từ ví dụ ở Hoạt động 2, em hãy nêu vai trò của phần mềm đối với phần cứng là gì?

• Không có phần cứng thì phần mềm có hoạt động được không? Tại sao?

Sản phẩm dự kiến:

- Quan sát hình 1 và trả lời câu hỏi:

1. Ghép: 1b – 2a.

2. 

+ Nếu thiếu ống kính thì chiếc điện thoại không chụp ảnh được vì không có thiết bị nhận dạng hình ảnh,

+ Nếu thiếu ứng dụng chụp ảnh thì chiếc điện thoại cũng không chụp ảnh được vì không có ứng dụng điều khiển thu nhận hình ảnh.

- Vai trò: điều khiển phần cứng làm việc. 

- Nếu không có phần cứng thì phần mềm không hoạt động được vì phần mềm được lưu trữ trong phần cứng. Không có phần cứng thì không có môi trường để phần mềm hoạt động.

=> Hộp kiến thức:

+ Phần mềm được lưu trữ trong phần cứng và điều khiển hoạt động của phần cứng.

+ Máy tính cần phải có cả phần cứng và phần mềm để làm việc. 

3. SỬ DỤNG MÁY TÍNH ĐÚNG CÁCH

Hoạt động 3: An toàn cho máy tính

HS thảo luận trả lời câu hỏi:

• Bảo đảm an toàn về điện khi sử dụng máy tính để làm gì? 

• Em hãy nêu một số quy tắc khi sử dụng máy tính để đảm bảo an toàn cho phần cứng và phần mềm?

• Lấy một số ví dụ cụ thể về thao tác không đúng gây ra lỗi cho máy tính.

Sản phẩm dự kiến:

- Bảo đảm an toàn về điện để:

+ Giữ an toàn cho bản thân.

+ Bảo vệ phần cứng và phần mềm máy tính.

- Một số quy tắc khi sử dụng máy tính để đảm bảo an toàn cho phần cứng và phần mềm:

+ Thao tác cẩn thận, nhẹ tay và thực hiện quy tắc an toàn về điện như em đã học ở lớp 3.

+ Cần phải tắt máy tính đúng cách để không gây ra hỏng cho cả phần cứng và phần mềm.

+ Không sử dụng tùy tiện Internet hoặc phần mềm chưa được phép để tránh nguy cơ bị nhiễm virus.

- Một số ví dụ:

+ Để đồ ăn, đồ uống gần máy tính.

+ Chạm vào phần kim loại của máy tính.

+ Nối máy tính với máy in khi đang bật nguồn điện.

+ Thao tác tùy tiện, không đọc kĩ hướng dẫn khi sử dụng thiết bị.

+ Lau máy tính bằng khăn ướt khi đang bật nguồn điện.

+ Dùng tay ướt để cắm nguồn điện máy tính.

=> Hộp kiến thức: Việc sử dụng máy tính không đúng cách có thể gây ra lỗi, ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của nó.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Đâu là hành động sử dụng máy tính đúng cách?

A. Sử dụng dao để cạo sạch những vết bẩn trên màn hình máy tính

B. Nháy chuột vào nút Start, chọn nút Power rồi chọn lệnh Shut down để tắt máy tính

C. Sử dụng khăn ướt để vệ sinh máy tính.

D. Cài đặt và sử dụng bất kì trò chơi nào mà mình thích lên máy tính.

Câu 2: Việc nào sau đây là sử dụng máy tính đúng cách?

A. Đặt máy tính ở nơi thoáng mát, khô ráo, sạch sẽ.

B. Để cặp sách hoặc các đồ vật khác lên trên bàn phím.

C. Sử dụng bút bi để viết lên bề mặt màn hình điện thoại thông minh.

D. Truy cập tùy tiện vào bất kì trang thông tin nào trên Internet.

Câu 3: Sự khác biệt giữa phần cứng và phần mềm máy tính là gì?

A. Em có thể tiếp xúc với phần cứng, nhưng không tiếp xúc được với phần mềm mà chỉ thấy kết quả hoạt động của chúng

B. Phần cứng được chế tạo bằng kim loại; còn phần mềm được làm từ chất dẻo

C. Phần cứng luôn luôn tồn tại, còn phần mềm chỉ tạm thời (tồn tại trong thời gian ngắn)

D. Phần cứng hoạt động ổn định còn phần mềm hoạt động không tin cậy

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: B

Câu 2: A

Câu 3: A

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Em hãy nêu một số lỗi liên quan đến ổ cứng và nguyên nhân lỗi mà em biết.

Câu 2: Máy tính của em đã từng bị lỗi phần mềm chưa? Nếu có, em đã khắc phục bằng cách nào?