Nội dung chính Ngữ văn 7 cánh diều: Ôn tập và tự đánh giá cuối học kì II

Loại

Thể loại hoặc kiểu VB

Tên VB đã học

Nội dung chính

VB văn học

Truyện ngụ ngôn

Đẽo cày giữa đường

Câu chuyện về một anh thợ mộc mang hết vốn liếng ra mua gỗ để đẽo cày. Tuy nhiên cứ ai bảo làm to lại đẽo to, ai bảo đẽo nhỏ lại đẽo nhỏ. Kết quả là anh đã đẽo hết số gỗ mà chẳng bán được chiếc nào cả. 

Ếch ngồi đáy giếng

Một con ếch do quen thói huênh hoang, coi trời bằng vung nên bị một con trâu giẫm bẹp.

Bụng và Răng, Miệng, Tay, Chân

Tay, Miệng, Răng bị so bì với Bụng nên bàn nhau không làm gì để anh Bụng phải lao động. Nhưng mấy ngày sau cả thảy đều mệt mỏi rã rời. Mọi người hiểu ra, đến xin lỗi anh Bụng và hòa thuận trở lại.

Tục ngữ

Tục ngữ về thiên nhiên, lao động và con người, xã hội (1), (2).

Các câu tục ngữ nhằm giải thích hiện tượng tự nhiên, các kinh nghiệm trong lao động sản xuất, con người và xã hội.

Thơ

Những cánh buồm

Bài thơ nói về ước mơ của cha và con qua hình ảnh cánh buồm

Mây và sóng

Thông qua cuộc trò chuyện của em bé với mẹ, bài thơ Mây và sóng của Ta-go ngợi ca tình mẫu tử thiêng liêng, sâu sắc.

Mẹ và quả

Công ơn người mẹ được lí giải qua những liên tưởng gần gũi mà sinh động

Tùy bút và tản văn

Cây tre Việt Nam

Cây tre là người bạn thân thiết, lâu đời của người nông dân và nhân dân Việt Nam. Cây tre có vẻ đẹp bình dị và nhiều phẩm chất quý báu. Cây tre trở thành một biểu tượng của đất nước Việt Nam, dân tộc Việt Nam.

Người ngồi đợi trước hiên nhà

Bài tản văn kể về số phận bất hạnh của dì Bảy chờ chồng suốt 20 năm trời. Ngay cả khi biết chồng mình đã bỏ mạng ở chiến trường, dì vẫn một lòng chung thủy không hề rung động trước bất kì ai.

Trưa tha hương

Nỗi nhớ quê hương da diết của một người con đang tha hương nơi xứ người khi bắt gặp âm thanh quen thuộc

VB nghị luận

Nghị luận xã hội

Tinh thần yêu nước của nhân dân ta

Bài văn đã làm sáng tỏ một chân lí: “Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta”

Đức tính giản dị của Bác Hồ

Giản dị là đức tính nổi bật của Bác Hồ: giản dị trong đời sống, trong quan hệ với mọi người, trong cả lời nói và bài viết, hòa hợp với đời sống tinh thần phong phú, với tư tưởng và tình cảm cao đẹp.

Tượng đài vĩ đại nhất

Văn bản đề cập đến truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam, tinh thần yêu nước, sẵn sàng chiến đấu hi sinh vì đất nước, vì độc lập dân tộc. 

VB thông tin

Văn bản thông tin

Ghe xuồng Nam Bộ

Các loại ghe xuồng Nam Bộ và những giá trị và kinh tế, văn hóa của ghe xuồng với người dân nơi đây. 

Tổng kiểm soát phương tiện giao thông

Số liệu thống kê về việc xử lí các phương tiện giao thông, người điều khiển phương tiện vi phạm

Phương tiện vận chuyển của các dân tộc thiểu số Việt Nam ngày xưa

Các phương tiện vận chuyển của các dân tộc thiểu số Việt Nam ngày xưa

Thể loại

Điểm cần chú ý về cách đọc

Thơ

- Xác định được thể thơ, vần và nhịp điệu.

- Xác định đề tài của bài thơ.

- Hiểu nội dung, thông điệp mà tác giả muốn truyền tải

Truyện ngụ ngôn

- Xác định đề tài của truyện

- Hiểu được bài học triết lí nhân sinh được rút ra từ truyện

Kí

- Xác định thể loại (tản văn hay tùy bút)

- Xác định đối tượng được nhắc đến, tình huống diễn ra

- Xác định ý nghĩa của văn bản đó

VB nghị luận

- Xác định vấn đề cần nghị luận, lí lẽ, bằng chứng

- Cách triển khai ý của văn bản

- Thông điệp rút ra từ văn bản

VB thông tin

- Nhận biết được cách triển khai các ý tưởng và thông tin; ý nghĩa của cước chú và tài liệu tham khảo trong văn bản. 

- Chủ đề chính của văn bản. 

Thể loại

Tập một

Tập hai

Truyện

Truyện ngắn, tiểu thuyết, truyện khoa học viễn tưởng

Truyện ngụ ngôn

Thơ 

Thơ bốn chữ, năm chữ

Thơ tự do

Kí

Tản văn, tùy bút

Loại VB

Tập một

Tập hai

VB nghị luận

- Để tài tập trung vào vẻ đẹp của các VB đọc hiểu đã học

- Nghị luận văn học

- Đề tài tập trung vào lòng yêu nước, tự hào dân tộc.

- Nghị luận xã hội

VB thông tin

Để tài tập trung vào các nét đẹp văn hóa truyền thống dân tộc

Để tài tập trung vào các vấn đề thiết thực trong xã hội. 

Tên kiểu VB

Yêu cầu cụ thể

Nghị luận

Viết được bài văn nghị luận về một vấn đề trong đời sống

Phân tích

Viết được bài văn phân tích đặc điểm nhân vật

Biểu cảm

Viết được đoạn văn ghi lại cảm xúc sau khi đọc một bài thơ

Viết được bài văn biểu cảm về một con người hoặc sự việc

Tường trình

Viết được bản tường trình

Tự sự

Viết được một văn bản tóm tắt theo yêu cầu độ dài khác nhau