BÀI 16: QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN TRONG HIẾN PHÁP

(10 câu)

1. Nhận biết (4 câu)

Câu 1: Hiến pháp năm 2013 đã quy định quyền con người như thế nào?

Trả lời:

Hiến pháp năm 2013 quy định rõ quyền con người như sau:

- Mọi người đều bình đẳng trước pháp luật, không ai bị phân biệt đối xử trong đời sống chính trị, dân sự, kinh tế, văn hoá, xã hội (Điều 16)

- Mọi người đều có quyền sống (Điều 19)

- Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm; Mọi người có quyền hiến mô, bộ phận cơ thể người và hiến xác theo quy định của luật (Điều 20)

- Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình; Mọi người có quyền bảo vệ danh dự, uy tin của mình; Mọi người có quyền bị mật thư tin, điện thoại, điện tin và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác (Điều 21).....

Câu 2: Hiến pháp năm 2013 đã quy định công dân có các quyền về chính trị, dân sự như thế nào?

Trả lời:

Hiến pháp năm 2013 quy định công dân có các quyền về chính trị, dân sự như:

- Quyền có nơi ở hợp pháp (Điều 22)

- Quyền tự do đi lại và cư trú ở trong nước, có quyền ra nước ngoài và từ nước ngoài về nước theo luật định (Điều 23)

- Quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin, hội họp, lập hội, biểu tinh theo luật định (Điều 25)

- Quyền bầu cử khi đủ mười tám tuổi trở lên và quyền ứng cử vào Quốc hội, Hội đồng nhân dân khi đủ hai mươi mốt tuổi trở lên (Điều 27)

- Quyền tham gia quản lí nhà nước và xã hội, tham gia thảo luận và kiến nghị với cơ quan nhà nước về các vấn đề của cơ sở, địa phương và cả nước (Điều 28)

- Quyền biểu quyết khi Nhà nước tổ chức trưng cầu ý dân khi đủ mười tám tuổi trở lên (Điều 29).....

Câu 3: Hiến pháp năm 2013 đã quy định công dân có các quyền về kinh tế, văn hóa, xã hội như thế nào?

Trả lời:

Hiến pháp năm 2013 quy định công dân có các quyền về kinh tế, văn hoá, xã hội như: công dân nam nữ bình đàng về mọi mặt (Điều 26), quyền được bảo đảm an sinh xã hội (Điều 34); quyền làm việc, lựa chọn nghề nghiệp, việc làm và nơi làm việc (Điều 35); quyền học tập (Điều 39); quyền xác định dân tộc của mình, sử dụng ngôn ngữ mẹ đẻ, lựa chọn ngôn ngữ giao tiếp (Điều 42);...

Câu 4: Nêu các nghĩa vụ cơ bản của công dân đã được quy định trong Hiến pháp 2013?

Trả lời:

Hiến pháp năm 2013 quy định công dân có các nghĩa vụ cơ bản như: nghĩa vụ học tập (Điều 39), nghĩa vụ bảo vệ môi trường (Điều 43), nghĩa vụ trung thành với Tổ quốc (Điều 44); nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc, nghĩa vụ quân sự và tham gia xây dựng nền quốc phòng toàn dân (Điều 45); nghĩa vụ tuân theo Hiến pháp và pháp luật, tham gia bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội và chấp hành những quy tắc sinh hoạt công cộng (Điều 46); nghĩa vụ nộp thuế theo luật định (Điều 47).

2. Thông hiểu (2 câu)

Câu 1: Trình bày về các chỉ đạo ban hành nhiều cơ chế, chính sách ưu tiên đầu tư phát triển giáo dục và đào tạo các dân tộc thiểu số?

Trả lời:

- Những năm qua, Chính phủ đã chỉ đạo xây dựng và ban hành nhiều cơ chế, chính sách ưu tiên đầu tư phát triển giáo dục và đào tạo vùng dân tộc thiểu số nhằm bảo đảm quyền học tập cho con em đồng bào các dân tộc thiểu số và bảo đảm sự công bằng xã hội trong giáo dục. Học sinh trường phổ thông dân tộc nội trú, trường dự bị đại học được Nhà nước bảo đảm chi phí ăn, ở, học tập. Ví dụ, theo Nghị định số 116/2016.

- NĐ-CP của Chính phủ thì học sinh trường phổ thông dân tộc bán trú được hỗ trợ gạo 9 tháng/năm. Học sinh tiều học, trung học cơ sở, trung học phổ thông là người dân tộc thiểu số đáp ứng được các điều kiện thụ hưởng chính sách được hỗ trợ tiền ăn mỗi tháng bằng 40% mức lương cơ sở, hưởng 9 tháng/năm, được hỗ trợ tiền nhà ở. Đối với học sinh phải tự túc chỗ ở do nhà trường không thể bố trí ở bán trú trong trường, mỗi tháng được hỗ trợ 10% mức lương cơ sở, 9 tháng/năm.

- Dịch bệnh COVID - 19 đã gây nên những hậu quả nghiêm trọng cho đời sống nhân dân Việt Nam, cuộc sống của một bộ phận người lao động trở nên vô cùng khốn khó. Trước tình hình đó, Đảng và Nhà nước ta đã tích cực đầy mạnh các chính sách nhằm bảo đảm an sinh xã hội cho người dân, giúp người dân giải quyết phần nào khó khăn trước mắt.

Câu 2: Trình bày quy định một số quyền con người trong Hiến pháp năm 2013?

Trả lời:

Với tinh thần nhân văn sâu sắc, từ khi thành lập đến nay, nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã tham gia và cam kết thực hiện các công ước quốc tế và nghị định thư quan trọng về quyền con người, đồng thời ban hành nhiều văn bản pháp luật quan trọng quy định các nội dung liên quan đến vấn đề quyền con người, trong đó có Hiến pháp. Theo Hiến pháp năm 2013, nội dung về quyền con người được quy định như sau: "Mọi người có quyền sống. Tính mạng con người được pháp luật bảo hộ. Không ai bị tước đoạt tinh mạng trái luật; Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về sức khỏe, danh dự và nhân phẩm.

3. Vận dụng (2 câu)

Câu 1: Tại sao công dân phải thực hiện tốt các nghĩa vụ của mình?

Trả lời:

Mỗi công dân Việt Nam đều được hưởng các quyền công dân mà pháp luật ViệtNam qui định.Vì vậy phải thực hiện tốt quyền và nghĩa vụ công dân đối với nhànước,có như vậy quyền công dân mới được bảo đảm.

Câu 2: Theo em, quyền và nghĩa vụ của học sinh có thuộc nội dung quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân không?

Trả lời:

Theo em, quyền và nghĩa vụ của học sinh có thuộc nội dung quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân. Vì nó được quy định trong Quyền và trách nhiệm của trẻ em, Hiến pháp Việt Nam.

4. Vận dụng cao (2 câu)

Câu 1: Liệt kê các quyền và nghĩa vụ của học sinh mà em biết?

Trả lời:

Một số quyền cơ bản của học sinh:

+ Quyền sống còn: quyền cố hữu được sống, đăng kí khai sinh ngay sau khi sinh...

+ Quyền được bảo vệ: bảo vệ sức khoẻ, bảo vệ phẩm giá, giúp đỡ đặc biệt

+ Quyền phát triển: được học hành, tham gia các hoạt động xã hội...

+ Quyền tham gia: trẻ em có quyền tự do bày tỏ ý kiến...

Câu 2: Theo em, học sinh có những nghĩa vụ gì?

Trả lời:

Nghĩa vụ của học sinh:

+ Lễ phép, quan tâm, biết ơn cha mẹ, thầy giáo, cô giáo, những người đã chăm sóc, dạy dỗ, giúp đỡ mình.

+ Cố gắng học tập, nâng cao kiến thức, rèn luyện phẩm chất đạo đức để trở thành công dân có ích cho đất nước.