Câu hỏi tự luận Lịch sử và Địa lí 5 cánh diều Bài 10: Triều Trần và kháng chiến chống Mông – Nguyên

BÀI 10: TRIỀU TRẦN  VÀ KHÁNG CHIẾN CHỐNG MÔNG – NGUYÊN 

(17 CÂU)

1. NHẬN BIẾT (7 CÂU)

Câu hỏi 1: Trong tác phẩm Lịch sử nước ta (năm 1942), Bác Hồ viết: 

Nhà Trần thống trị giang san

Trị yên trong nước, đánh tan giặc ngoài ...

Đời Trần văn giỏi võ nhiều,

Ngoài dân thịnh vượng, trong triều hiền minh.

Theo em, các câu thơ trên nói đến những đóng góp nào của Triều Trần đối với lịch sử dân tộc?

Trả lời:

Các câu thơ trên nói đến những đóng góp của Triều Trần trong việc xây dựng đất nước phát triển phồn thịnh, cũng như đánh bại mọi kẻ thù xâm lược để bảo vệ đất nước, mang lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho nhân dân

Câu hỏi 2: Cho biết nhà Trần được thành lập vào khoảng thời gian và trong hoàn cảnh nào 

Trả lời:

Thời gian và hoàn cảnh thành lập nhà Trần

• Thời gian: 1226
• Hoàn cảnh: Trong bối cảnh nhà Lý suy yếu, tình hình chính trị rối ren và xã hội bất ổn. Trần Thủ Độ đã sắp xếp để Lý Chiêu Hoàng, vị vua cuối cùng của nhà Lý, nhường ngôi cho chồng mình là Trần Cảnh (Trần Thái Tông), chính thức lập nên triều Trần, mở đầu cho một triều đại kéo dài gần 175 năm. 

Câu hỏi 3: Kể tên một số nhân vật lịch sử trong lĩnh vực giáo dục, khoa cử trong thời nhà Trần 

Trả lời:

Một số nhân vật lịch sử trong lĩnh vực giáo dục, khoa cử trong thời nhà Trần :

• Mạc Đĩnh Chi: Ông đỗ Trạng nguyên và nổi tiếng là người thông minh, tài giỏi, từng đi sứ nước ngoài và được người đời ngưỡng mộ vì tài ứng đối khéo léo
• Chu Văn An: Nhà giáo ưu tú, có công lớn trong việc truyền bá tri thức và đào tạo nhiều nhân tài cho đất nước
• Trương Hán Siêu: Một trong những học giả lỗi lạc thời Trần, có nhiều đóng góp trong giáo dục và chính trị

Câu hỏi 4: Kể tên một số vị tướng giỏi đóng góp vào công cuộc xây dựng đất nước và giữ nước thời Trần 

Trả lời:

Câu hỏi 5: Nêu những nét chính trong công cuộc xây dựng đất nước của nhà Trần

Trả lời:

Câu hỏi 6: Liệt kê các mốc thời gian quân Mông – Nguyên xâm lược nước ta vào thời nhà Trần

Trả lời:

Câu hỏi 7: Trận Bạch Đằng chống quân Mông – Nguyên diễn ra vào khoảng thời gian và trong hoàn cảnh nào?

Trả lời:

2. THÔNG HIỂU (6 CÂU)

Câu hỏi 1: Hoàn thành bảng thông tin về một số thành tựu trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước dưới Triều Trần theo mẫu dưới đây:

Trả lời:

Bảng thông tin về một số thành tựu trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước dưới Triều Trần:

 Câu hỏi 2 :Trình bày diễn biến của trận quyết chiến Bạch Đằng năm 1288

Trả lời:

Diễn biến của trận quyết chiến Bạch Đằng:

• Bối cảnh: Sau hai lần thất bại trước quân Mông – Nguyên, lần tấn công thứ ba do tướng Ô Mã Nhi chỉ huy diễn ra.
• Chuẩn bị: Trần Hưng Đạo được giao nhiệm vụ lãnh đạo. Ông đã lập kế hoạch dẫn dắt quân địch vào sông Bạch Đằng, nơi có địa hình thuận lợi cho phục kích.
• Diễn biến:

Ngày 19/4/1288: Quân Mông – Nguyên vượt sông mà không biết đã dính bẫy. Quân ta đã giăng cọc nhọn dưới nước. Khi quân địch mắc kẹt, quân ta đồng loạt tấn công, tiêu diệt nhiều chiến thuyền của đối phương.

• Quân Mông – Nguyên thất bại nặng nề, nhiều tướng lĩnh bị bắt hoặc chết trận, dẫn đến thắng lợi quyết định cho nhà Trần. Trận Bạch Đằng thể hiện sức mạnh và lòng yêu nước của dân tộc Việt Nam.

Câu hỏi 3: Ý nghĩa của chiến thắng Bạch Đằng trong lịch sử Việt Nam là gì?

Trả lời:

Ý nghĩa lịch sử của chiến thắng bạch Đằng (938):

• Đập tan ý chí xâm lược của quân Nam Hán.
• Chấm dứt thời kì Bắc thuộc, mở ra một thời đại mới - thời đại độc lập, tự chủ lâu dài của dân tộc Việt Nam.
• Để lại nhiều bài học kinh nghiệm cho các cuộc đấu tranh yêu nước sau này.

Câu hỏi 4: Tại sao quân Mông – Nguyên dù hùng mạnh nhưng đã thất bại trong việc xâm lược Đại Việt?

Trả lời:

Câu hỏi 5: Kể lại câu chuyện Thượng Hoàng Trần Nhân Rông dạy vua

Trả lời:

Câu hỏi 6: Kể lại câu chuyện Lá cờ thêu sáu chữ vàng

Trả lời:

3. VẬN DỤNG (4 CÂU)

Câu hỏi 1: Hãy viết một đoạn văn ngắn giới thiệu về một nhân vật lịch sử đóng góp công lao cho đất nước ở thời nhà Trần

Trả lời:

Một trong những nhân vật lịch sử tiêu biểu thời nhà Trần là Trần Hưng Đạo, tên thật là Trần Quốc Tuấn. Ông sinh năm 1228 và là một trong những vị tướng lỗi lạc nhất trong lịch sử Việt Nam. Trần Hưng Đạo nổi tiếng với tài năng quân sự và tinh thần yêu nước mạnh mẽ. Ông đã lãnh đạo quân đội Đại Việt chống lại sự xâm lược của quân Mông – Nguyên trong ba cuộc kháng chiến vào các năm 1258, 1285 và 1288. Với chiến thắng lừng lẫy tại trận Bạch Đằng, Trần Hưng Đạo đã không chỉ bảo vệ độc lập cho đất nước mà còn trở thành biểu tượng cho lòng dũng cảm và ý chí kiên cường của dân tộc. Ông được nhân dân tôn vinh là Anh hùng dân tộc và có vai trò quan trọng trong việc xây dựng và giữ gìn nền văn hóa dân tộc trong suốt thời kỳ lịch sử

Câu hỏi 2: Kể tên một số con đường, trường học mang tên những nhân vật lịch sử có đóng góp đối với lịch sử dân tộc vào thời nhà Trần

Trả lời:

Một số con đường và trường học mang tên những nhân vật lịch sử thời nhà Trần:

• Con đường Trần Hưng Đạo: Nhiều thành phố như Hà Nội và TP.HCM có con đường mang tên vị tướng đã lãnh đạo chống quân Mông – Nguyên.
• Trường THPT Trần Hưng Đạo: Nhiều trường trung học phổ thông ở Việt Nam vinh danh ông để giáo dục thế hệ trẻ về lòng yêu nước.
• Trường Tiểu học Trần Quốc Tuấn: Một số trường tiểu học cũng mang tên Trần Quốc Tuấn, tên thật của Trần Hưng Đạo.
• Con đường Trần Nhân Tông: Một số thành phố có con đường mang tên vị vua thứ ba của triều Trần, người có nhiều đóng góp cho văn hóa và Phật giáo.

Câu hỏi 3: Sưu tầm tư liệu về một di tích lịch sử thời nhà Trần để chia sẻ với các bạn

Trả lời: