Đáp án Công nghệ 12 Điện - điện tử cánh diều bài 11: An toàn điện

BÀI 11. AN TOÀN ĐIỆN

KHỞI ĐỘNG:

Câu hỏi: Quan sát Hình 11.1, em hãy cho biết một số nguy cơ gây mất an toàn điện.

Hướng dẫn chi tiết:

I. KHÁI NIỆM VỀ AN TOÀN ĐIỆN

Câu hỏi 1: Trình bày khái niệm về an toàn điện.

Hướng dẫn chi tiết:

Khái niệm an toàn điện: là những quy định, quy tắc và kĩ năng cần thiết trong thiết kế, sử dụng, bảo dưỡng, sửa chữa điện, được đặt ra nhằm đảm bảo an toàn cho con người, thiết bị và hệ thống lưới điện.

Câu hỏi 2: Nêu những nguyên nhân chính gây mất an toàn điện.

Hướng dẫn chi tiết:

Một số nguyên nhân chính gây mất an toàn điện gồm:

• Sửa chữa điện khi chưa cắt nguồn điện.

• Đến gần đường dây điện bị đứt rơi xuống đất.

• Chạm trực tiếp vào phần có điện của thiết bị hay đồ dùng điện như: chạm vào cực của ổ cắm điện, phích cắm điện, chạm vào dây dẫn điện bị hở cách điện, chạm vào vỏ thiết bị bằng kim loại bị rò điện.

• Vi phạm hành lang an toàn lưới điện, ...

II. MỘT SỐ BIỆN PHÁP AN TOÀN ĐIỆN

1. Trong thiết kế, lắp đặt điện

Câu hỏi 1: Để đảm bảo an toàn điện trong thiết kế, lắp đặt cần phải làm gì?

Hướng dẫn chi tiết:

Để đảm bảo an toàn điện trong thiết kế, lắp đặt cần thực hiện một số việc sau:

• Cần tính toán lựa chọn dây dẫn và cáp điện có thông số điện áp phù hợp điện áp của hệ thống, tiết diện lõi dây phải phù hợp với công suất tiêu thụ của thiết bị. Dây dẫn và cáp điện cần được bố trí và đánh dấu sao cho dễ dàng nhận biết để kiểm tra, bảo dưỡng. Đấu nối dây dẫn và cáp điện với thiết bị phải chắc chắn.

• Tính toán và lựa chọn các thiết bị đóng cắt và bảo vệ phù hợp với công suất tiêu thụ của thiết bị để đóng cắt mạch điện, tự động cắt mạch khi có sự cố quá tải, ngắn mạch. Các thiết bị đóng cắt và bảo vệ phải được lắp trong các tủ điện tổng, tủ điện nhánh hoặc có nắp đậy che kín phần mang điện. Lắp đặt ở vị trí khô ráo, dễ thao tác. Hiện nay, ngoài loại aptomat có chức năng bảo vệ mạch

Câu hỏi 2: Quan sát Hình 11.3 và mô tả biện pháp an toàn điện bằng bảo vệ nối đất.

Hướng dẫn chi tiết:

2. Trong sử dung điện

Câu hỏi 1: Vì sao cần sử dụng thiết bị, đồ dùng điện có chất lượng tốt?

Hướng dẫn chi tiết:

Cần sử dụng thiết bị, đồ dùng điện có chất lượng tốt giúp giảm nguy cơ xảy ra sự cố và đảm bảo an toàn cho bạn và gia đình. Thiết bị điện chất lượng tốt thường được thiết kế để tiết kiệm năng lượng, giúp giảm hóa đơn tiền điện và đóng góp vào bảo vệ môi trường bằng cách giảm lượng khí thải carbon. Thiết bị điện chất lượng tốt thường được làm từ các vật liệu chất lượng cao và được sản xuất theo tiêu chuẩn nghiêm ngặt, đảm bảo rằng chúng có độ bền cao và đáng tin cậy. Thiết bị điện chất lượng tốt thường có hiệu suất làm việc tốt hơn giúp tiết kiệm thời gian và công sức.

Câu hỏi 2: Vì sao không nên sạc điện thoại, máy tính, xe điện, … qua đêm?

Hướng dẫn chi tiết:

Không nên sạc điện thoại, máy tính, xe điện, … qua đêm vì:

• Sạc thiết bị điện qua đêm khiến thiết bị tiếp tục nhận nguồn điện mà không có sự giám sát, tạo điều kiện cho quá trình sạc gặp sự cố. Vì vậy nên giám sát quá trình sạc và tắt nguồn sau khi thiết bị đã được sạc đầy.

• Một số thiết bị, như điện thoại di động, sử dụng pin lithium-ion. Khi pin đã đầy và vẫn tiếp tục sạc, điện năng dư thừa có thể gây một số hiện tượng như quá nhiệt, quá áp và quá năng lượng, làm suy giảm tuổi thọ pin. 

• Sạc qua đêm tiêu thụ năng lượng mà không cần thiết, ảnh hưởng đến hóa đơn tiền điện và gây tác động tiêu cực đến môi trường

3. Trong bảo dưỡng, sửa chữa

Câu hỏi 1: Trình bày các biện pháp an toàn điện trong bảo dưỡng, sửa chữa.

Hướng dẫn chi tiết:

Các biện pháp an toàn điện trong bảo dưỡng, sửa chữa: Sử dụng bút thử điện để kiểm tra những nơi có điện, những nơi bị rò điện trước khi tiến hành bảo dưỡng hay sửa chữa thiết bị điện; kiểm tra, bảo dưỡng thường xuyên dây điện, thiết bị điện; trang bị đồ bảo hộ và thiết bị, dụng cụ an toàn.

Câu hỏi 2: Vì sao khi sửa chữa điện cần phải cắt nguồn điện và đeo găng tay cách điện?

Hướng dẫn chi tiết:

Khi sửa chữa điện cần phải cắt nguồn điện và đeo găng tay cách điện vì:

• Để đảm bảo an toàn cá nhân: Điện áp cao có thể gây ra nguy hiểm đối với người làm việc, gây nguy cơ giật điện hoặc gây cháy nổ. 

• Ngăn chặn nguy cơ ngắn mạch, đảm bảo rằng không có dòng điện chạy qua mạch điện trong quá trình làm việc. 

• Bảo vệ thiết bị khỏi hư hỏng. Dòng điện không kiểm soát có thể gây ra các dao động và pic điện, gây thiệt hại cho các linh kiện và mạch điện. 

4. Một số biện pháp an toàn điện khác

Câu hỏi: Mô tả các tình huống ở Hình 11.5 về biện pháp an toàn điện trong mùa mưa bão.

Hướng dẫn chi tiết:

a, Không đứng trú mưa tại chân cột điện, dưới mái hiên trạm biến áp, gần công trình điện, dưới cây cao khi trời mưa, giông sét, khi thấy dây điện bị đứt rơi xuống đất cần tránh xa, cảnh báo cho người xung quanh biết, đặt biển báo hoặc lập rào chắn và thông báo cho cơ quan chức năng để xử lí, cắt ngay nguồn điện nếu khu vực trong nhà bị ướt, ngập nước.

b, Đảm bảo khoảng cách an toàn với lưới điện cao áp và trạm biến áp để tránh hiện tượng phóng điện.

VẬN DỤNG

Câu hỏi: Quan sát việc sử dụng điện trong gia đình em và cho biết: Gia đình em đã thực hiện các biện pháp an toàn nào? Chia sẻ các hiểu biết của em về các biện pháp an toàn điện với các thành viên trong gia đình.

Hướng dẫn chi tiết:

Các biện pháp an toàn gia đình em sử dụng: Không sạc xe điện, điện thoại qua đêm; nối dây tiếp đất với vỏ thiết bị; sử dụng đầu cắm 3 chấu; đeo găng tay cách điện;...