CHỦ ĐỀ 4 TRÁCH NHIỆM VỚI GIA ĐÌNH

Hoạt động 1. Quan tâm, chăm sóc thường xuyên người thân trong gia đình

Câu 1: Tự đánh giá mức độ quan tâm của em đến người thân trong gia đình

Trả lời:

Tự đánh giá bằng cách trả lời câu hỏi:

• Em có thể kể tên những công việc bố mẹ thường làm vào cuối tuần không?
• Em có biết món ăn yêu thích của anh/chị/em mình không?
• Em có thể nêu được sở thích lúc rảnh rỗi của bố hoặc mẹ không?
• Em có biết hằng ngày bố mẹ làm những công việc nào trước khi đi làm và sau khi đi làm về không?
• Em có nhớ lần gần nhất mình đến thăm ông bà nội/ngoại là khi nào không?
• Em có nhớ được lần gần đây nhất mình tặng quà cho bố mẹ hoặc ông bà là nhân dịp gì không?
• ...

Dựa trên câu trả lời của bạn cho những câu hỏi này, bạn có thể đánh giá được mức độ quan tâm của mình đối với người thân trong gia đình.

Câu 2: Trao đổi về những hành động cụ thể biểu hiện sự quan tâm, chăm sóc thường xuyên đến người thân

Trả lời:

• Cùng tham gia các hoạt động vui chơi, giải trí
• Chia sẻ niềm vui với người thân
• Động viên, an ủi khi người thân có chuyện buồn
• Chăm sóc người thân khi đau ốm
• Chia sẻ công việc trong gia đình
• ...

Câu 3: Chia sẻ những việc em đã làm thể hiện sự quan tâm, chăm sóc người thân

Trả lời:

• Chăm sóc bố, mẹ lúc bố mẹ ốm
• Mua quà tặng sinh nhật cho thành viên trong gia đình
• Chia sẻ niềm vui với bố mẹ
• Giúp mẹ nấu ăn, làm việc nhà
• ...

Hoạt động 2. Tìm hiểu về cách hóa giải mâu thuẫn, xung đột trong gia đình

Câu 1: Chia sẻ các tình huống em từng trải qua (hoặc chứng kiến) về mâu thuẫn, xung đột trong gia đình

Trả lời:

Ví dụ: Bố và mẹ em cãi nhau vì hôm qua bố đi uống rượu 2h sáng mới về.

Câu 2: Tìm hiểu cách thức hóa giải mâu thuẫn, xung đột trong gia đình

Trả lời:

Những cách thức có thể áp dụng để giải quyết mâu thuẫn:

• Đặt mình vào vị trí của người khác để suy nghĩ
• Kiểm soát cảm xúc của bản thân khi xảy ra xung đột
• Lắng nghe, thấu hiểu mong muốn của các thành viên gia đình
• Chịu trách nhiệm, không đổ lỗi cho người khác
• Trò chuyện thẳng thắn để cùng tìm giải pháp
• Thay đổi bản thân theo chiều hướng tích cực hơn
• ...

Những điều cần lưu ý khi xảy ra mâu thuẫn, xung đột giữa các thành viên gia đình:

• Không dùng ngôn từ nặng nề
• Không nên nhắc lại những xung đột đã qua
• Không lôi kéo thành viên khác vào cuộc xung đột
• Nên thảo luận để xử lí xung đột khi đã bình tĩnh
• ...

Hoạt động 3. Thể hiện sự quan tâm, chăm sóc thường xuyên đến người thân

Câu 1: Đóng vai thể hiện những hành động quan tâm, chăm sóc thường xuyên đến người thân trong các tình huống

Tình huống 1: Người thân trong gia đình có chuyện vui

Tình huống 2: Thành viên gia đình gặp khó khăn hoặc chuyện buồn

Tình huống 3: Người thân trong gia đình bị ốm

Tình huống 4: Quan tâm đến những sở thích, mong muốn của người thân

Trả lời:

Tình huống 1: gửi lời chúc mừng chân thành và chia sẻ niềm vui với người thân của mình

Tình huống 2: an ủi thành viên đó, tìm cách để giúp đỡ

Tình huống 3: hỏi thăm, động viên và chúc người thân mau khỏe

Tình huống 4: Hãy hỗ trợ và tạo điều kiện cho người thân của mình thực hiện những sở thích và mong muốn của họ. Ví dụ như mua cho họ các dụng cụ cần thiết, đưa họ đến những địa điểm hoặc sự kiện liên quan đến sở thích của họ.

Câu 2: Ghi chép lại những việc em làm được trong một tuần để thể hiện sự quan tâm, chăm sóc thường xuyên đến những người thân trong gia đình mình và chia sẻ kết quả với các bạn. 

Trả lời:

• Chăm sóc bố mẹ ốm
• Chia sẻ niềm vui với bố mẹ
• An ủi khi em gái bị điểm thấp
• ....

Hoạt động 4. Thực hành hóa giải mâu thuẫn, xung đột trong gia đình

Câu 1: Xây dựng các tình huống giả định về mâu thuẫn, xung đột trong gia đình

Trả lời:

• Xung đột ý kiến khi cha mẹ muốn can thiệp vào quan hệ bạn bẻ của con.
• Bất đồng quan điểm giữa cha mẹ và các con về việc con dành thời gian tham gia các hoạt động tập thể, ngoại khoá của nhà trường và cộng đồng.
• Mâu thuẫn giữa các thành viên trong gia đình về định hướng nghề nghiệp của con.
• ...

Câu 2: Thực hành giải quyết tình huống để luyện tập cách hóa giải mâu thuẫn, xung đột trong gia đình

Trả lời:

Học sinh thực hiện tình huống giả định và giải quyết tình huống.

Câu 3: Chia sẻ cảm nhận của em về những cách thức hóa giải mâu thuẫn, xung đột được thể hiện trong các tình huống

Trả lời:

Trong một số tình huống mâu thuẫn, xung đột, việc trao đổi quan điểm và thảo luận với nhau có thể giúp giải quyết mâu thuẫn và đưa ra giải pháp hợp lý. Em cảm thấy việc trao đổi thẳng thắn và lắng nghe những quan điểm của đối phương là rất quan trọng trong việc hóa giải mâu thuẫn.

Hoạt động 5. Tự giác, trách nhiệm khi tham gia lao động trong gia đình

Câu 1: Trao đổi về biểu hiện của sự tự giác, trách nhiệm khi tham gia lao động trong gia đình

Trả lời:

• Chủ động tham gia làm việc nhà
• Luôn cẩn thận khi thực hiện công việc để tránh sai, hỏng
• Nhận biết được khi nào người thân cần đến mình để sẵn sàng hỗ trợ
• Giúp đỡ những thành viên cao tuổi hoặc em nhỏ trong gia đình
• ...

Câu 2: Thể hiện sự tự giác và trách nhiệm khi tham gia lao động trong gia đình. Thảo luận, đóng vai dựa trên các tình huống sau:

Tình huống 1: Bố mẹ có việc đột xuất phải làm thêm ở cơ quan vào dịp cuối tuần. Ở nhà chỉ có mỗi Hoàng và em nhỏ.

Tình huống 2. Khôi phát hiện một đồ dùng cần thiết hàng ngày của gia đình bị hỏng

Tình huống 3: Nhi trông coi cửa hàng kinh doanh của gia đình trong khi bố mẹ đi vắng. Khách đem hàng đến phàn nàn và đòi đổi trả vì hàng bị lỗi.

Trả lời:

Tình huống 1: Hoàng sẽ chịu trách nhiệm với việc làm việc nhà và chăm sóc em nhỏ, như lau dọn nhà cửa, nấu ăn, giặt giũ, tắm rửa và giúp đỡ em nhỏ trong việc học tập và vui chơi.

Tình huống 2: Khôi sẽ tự mày mò xem có sửa được không, nếu không được thì sẽ mang ra tiệm sửa

Tình huống 3: Nhi cần nắm rõ các sản phẩm và dịch vụ của cửa hàng, tìm hiểu kỹ càng về quy trình kinh doanh và quy định bảo hành, đổi trả sản phẩm để có thể tư vấn và giải đáp thắc mắc của khách hàng một cách chính xác. Khi nhận được phàn nàn của khách hàng về sản phẩm, Nhi nên lắng nghe khách hàng trước để hiểu rõ vấn đề. Sau đó, Nhi cần nhanh chóng giải quyết vấn đề một cách lịch sự và chuyên nghiệp, tìm cách đổi trả sản phẩm hoặc sửa chữa để khách hàng hài lòng.