Giáo án chuyên đề Địa lí 10 kết nối CĐ 2 Phần 2: Đô thị hóa ở các nước phát triển

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc cặp đôi, đọc thông tin mục II.1, kết hợp khai thác Bảng 1, Hình 2 SGK tr.17-19 và trả lời câu hỏi: Hãy phân tích đặc điểm đô thị hóa ở các nước phát triển.

- GV khuyến khích HS  sơ đồ hoá kiến thức khái quát đặc điểm đô thị hoá ở các nước phát triển.

- GV trình chiếu cho HS quan sát thêm một số hình ảnh siêu đô thị của các nước phát triển:

+ New York, Mỹ: dân số 19,4 triệu người (năm 2010). Dự báo năm 2025 dân số sẽ là 20,6 triệu người.

+ Tokyo, Nhật Bản: dân số 36,7 triệu người (năm 2010). Dự đoán năm 2025 dân số sẽ là 37.1 triệu người.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân, khai thác kênh chữ, kênh hình mục II.1 để tìm hiểu về đặc điểm đô thị hóa ở các nước phát triển. Sau đó, HS thảo luận cặp đôi, thống nhất đáp án.

- Gv hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1-2 HS trình bày, phân tích đặc điểm đô thị hóa ở các nước phát triển.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận về đặc điểm đô thị hóa ở các nước phát triển.

- GV chuyển sang nội dung mới.

2.1. Đặc điểm đô thị hóa

- Quá trình đô thị hoá diễn ra sớm, gắn liền với công nghiệp hoá.

+ Vào cuối thế kỉ XVIII và đầu thế kỉ XIX, cách mạng công nghiệp diễn ra.

à Đô thị hoá nhanh ở nhiều nước tư bản châu Âu và Bắc Mỹ.

+ Sản xuất công nghiệp đòi hỏi sự tập trung cao của các xí nghiệp, tư liệu sản xuất, lực lượng lao động và các hoạt động dịch vụ đi kèm.

à Sự thu hút một lượng lớn dân cư, làm xuất hiện các đô thị có chức năng công nghiệp.

=> Quá trình đô thị hoá và quá trình công nghiệp hoá gắn liền với nhau mà các đô thị thường có quy hoạch đồng bộ về cơ sở hạ tầng (giao thông, điện, nước,...). Cơ cấu ngành kinh tế và cơ cấu lao động xã hội chuyển biến theo.

- Số dân thành thị tầng nhưng tốc độ tăng dân số thành thị lại giảm.

+ Số dân thành thị ở các nước phát triển không ngừng tăng.

+ Tốc độ tăng dân số thành thị ở các nước phát triển lại có xu hướng giảm.

à Đô thị hoá đã đạt trình độ cao, dân số thành thị có xu hướng giảm.

- Tỉ lệ dân thành thị cao nhưng có sự phân hoá giữa các khu vực, các nước.

+ Tỉ lệ dân thành thị của các nước phát triển đều cao hơn mức trung bình của thế giới và các nước đang phát triển.

+ Các khu vực có tỉ lệ dân thành thị cao như: Bắc Mỹ, Bắc Âu, Tây Âu,...

+ Các khu vực có tỉ lệ dân thành thị thấp như: Đông Á, Đông Âu,…

- Số lượng đô thị tăng chậm hơn nước đang phát triển.

+ Các siêu đô thị (Niu Oóc và Tô-ky-ô) ra đời đầu tiên ở các nước phát triển và phát triển ở các nước đang phát triển.

+ Đến năm 2020, các nước phát triển có 6 siêu đô thị.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, đọc thông tin mục II.2, kết hợp quan sát các hình 3-5, bảng 2 SGK tr.19, 20 và cho biết:

+ Phân biệt quy mô đô thị ở các nước phát triển.

+ Xác định vị trí các siêu đô thị của các nước phát triển.

_- Nhận xét sự thay đổi quy mô dân số của các siêu đô thị ở các nước phát triển trong giai đoạn 1950 - 2020.

- GV trình chiếu cho HS quan sát thêm hình ảnh, video về một số siêu đô thị trên thế giới:

https://www.youtube.com/watch?v=0nK32p4QHhs

https://www.youtube.com/watch?v=q2m6bwxBsrM

Siêu đô thị To-ky-o

Siêu đô thị O-sa-ka

Siêu đô thị New York

Siêu đô thị Mát-xco-va

Siêu đô thị Lốt An-giơ-lét

Siêu đô thị Pa-ri

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân, khai thác kênh hình, kênh chữ mục I.2 SGK, kết hợp quan sát hình ảnh do GV cung cấp để tìm hiểu về quy mô đô thị của các nước phát triển.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1-2 HS trình bày về quy mô đô thị của các nước phát triển.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận về quy mô đô thị của các nước phát triển.

- GV chuyển sang nội dung mới.

2.2. Quy mô đô thị

- Dựa vào quy mô dân số, các nước phát triển phân đô thị thành các loại:

+ Đô thị nhỏ có số dân từ 0,3 đến dưới 1 triệu dân.

+ Đô thị trung bình có số dân từ 1 đến dưới 5 triệu dân.

+ Đô thị lớn có số dân từ 5 đến dưới 10 triệu dân.

+ Đô thị cực lớn (siêu đô thị) có từ 10 triệu dân trở lên.

- Xác định vị trí của 6 siêu đô thị ở các nước phát triển (năm 2020): Tô-ky-ô (Nhật Bản), Ô-xa-ca (Nhật Bản), Niu Oóc (Hoa Kỳ), Mát-xcơ-va (Liên bang Nga), Lốt An-giơ-lét (Hoa Kỳ), Pa-ri (Pháp).

- Quy mô dân số của các siêu đô thị ở các nước phát triển trong giai đoạn 1950 – 2020 có sự tăng lên, tăng nhanh trong giai đoạn 1950 - 2000, tăng chậm hơn ở giai đoạn 2000 - 2020.