Giáo án chuyên đề Lịch sử 11 chân trời CĐ 1 Hoạt động 4: Nghệ thuật thời Mạc

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Những thành tựu tiêu biểu của nghệ thuật thời Mạc

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi, khai thác Hình 1.23 – 1.29, mục Em có biết, thông tin trong mục 4a SGK tr.11 và cho biết:

+ Nêu những thành tựu tiêu biểu của nghệ thuật kiến trúc, điêu khắc thời Mạc.

+ Bối cảnh nội chiến ảnh hưởng như thế nào đến nghệ thuật kiến trúc thời kì này?

- GV cho HS quan sát thêm video, hình ảnh về nghệ thuật kiến trúc thời Mạc:

Chùa Trăm Gian (Hà Nội)

https://www.youtube.com/watch?v=bgn6XoZrdJ8

Tượng Quan Âm nghìn mắt nghìn tay

 tại chùa Đa Tốn (Hà Nội)

Hình tượng rồng thời Mạc trên chân đèn

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS khai thác hình ảnh, video, thông tin trong mục và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 cặp đôi nêu những thành tựu tiêu biểu của nghệ thuật kiến trúc, điêu khắc thời Mạc và ảnh hưởng của bối cảnh nội chiến đến nghệ thuật kiến trúc thời kì này.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận:

+ Thành tựu kiến trúc thời Mạc bao gồm các kiến trúc cung điện, thành quách, các chùa, đạo quán và nhất là hệ thống các đình làng.

+ Nghệ thuật điêu khắc thời Mạc để lại nhiều tác phẩm có giá trị nghệ thuật cao.

- GV chuyển sang nội dung mới.

4. NGHỆ THUẬT THỜI MẠC

a. Những thành tựu tiêu biểu của nghệ thuật thời Mạc

Kiến trúc

- Bối cảnh: Nội chiến kéo dài khiến kiến trúc cung đình không có điều kiện phát triển.

- Đặc điểm:

+ Sửa sang, gia cố vòng ngoài thành Thăng Long: hệ thống thành lũy, cung điện, phố phường, xây dựng một số cung điện.

+ Một số công trình thành lũy được xây dựng trong giai đoạn này.

+ Kiến trúc tôn giáo (chùa, đạo quán), hệ thống đình làng là đặc trưng nổi bật.

- Một số công trình kiến trúc được bảo tồn đến ngày nay: đình Tây Đằng (Hà Nội), đình Thổ Hà, Đông Lỗ (Bắc Giang); chùa Bà Tấm, chùa Trăm Gian (Hà Nội), chùa Cập Nhất (Hải Dương); quán Hưng Thánh, Hội Linh (Hà Nội), quán Đế Thích, Chân Thánh (Hưng Yên),…

Điêu khắc

- Mang tính nhân bản, gần gũi với con người, các bức tượng giống người thật.

- Mô tả nếp sinh hoạt bình dân trong chạm khắc, hội họa (cảnh săn bắn, đấu hổ, đi thuyền du ngoạn, người phụ nữ gánh con, đẽo cày).

Nhiệm vụ 2: Những nét chính trong kiến trúc, điêu khắc thời Mạc

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS tiếp tục thảo luận cặp đôi, khai thác thông tin trong mục 4b SGK tr.12 và cho biết: Nêu những nét chính trong kiến trúc, điêu khắc thời Mạc.

- GV mở rộng kiến thức, yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Những nội dung, hình ảnh nào trong chuyên đề cho thấy nghệ thuật kiến trúc, điêu khắc thời Mạc mang tính nhân văn, gần gũi với con người, thiên nhiên?

(Gợi ý: tính nhân văn, gần gũi với con người thể hiện qua các bức tượng giống người thật, những hình ảnh mô tả nếp sống sinh hoạt bình dân trong chạm khắc, hội họa nhữ cảnh săn bắn, đấu hổ, đi thuyền du ngoạn,…)

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS khai thác thông tin trong mục và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 cặp đôi nêu những nét chính trong kiến trúc, điêu khắc thời Mạc.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận: Nghệ thuật kiến trúc va điêu khắc thời Mạc đã góp phần phục hưng diện mạo văn hóa dân tộc:

+ Nghệ thuật nhà Mạc vừa chịu ảnh hưởng của nghệ thuật thời Lý, Trần, vừa có một số đặc điểm kế thừa thời Lê sơ.

+ Các công trình kiến trúc, điêu khắc rất phong phú về thể loại.

+ Phong cách chung là tả thực, gần gũi với cuộc sống đời thường, bố cục phóng khoáng, tự nhiên hơn trước.

+ Góp phần phục hưng nền văn hóa dân tộc.

(Sơ đồ tư duy tổng kết đính kèm phía dưới Nhiệm vụ 2).

- GV chuyển sang nội dung mới.

b. Những nét chính trong kiến trúc, điêu khắc thời Mạc

- Nghệ thuật thời Mạc rất phong phú về thể loại (kiến trúc, điêu khắc).

- Các công trình có quy mô vừa phải, sử dụng các chất liệu chính là đá, gỗ, đất nung.

- Chủ đề điêu khắc hướng tới mô tả những người dân lao động, thế giới thiên nhiên gần gũi, gắn bó với con người. Phong cách sáng tác vươn mạnh đến lối tả thực, giàu tính nhân văn.

- Văn hóa dân gian là nguồn cảm hứng sáng tác.

SƠ ĐỒ TƯ DUY TỔNG KẾT HOẠT ĐỘNG 4