Giáo án điện tử chuyên đề Ngữ văn 11 chân trời CĐ 3 Phần 2: Viết bài giới thiệu về một tác giả văn học

CHÀO CẢ LỚP!

CHÀO MỪNG CÁC EM TỚI BUỔI HỌC NÀY!

ĐỌC, VIẾT VÀ GIỚI THIỆU VỀ MỘT TÁC GIẢ VĂN HỌC

CHUYÊN ĐỀ 3

KHỞI ĐỘNG

Em hãy trả lời câu hỏi sau :

• Tại sao lại cần tìm hiểu về một tác giả văn học?
• Theo em việc tìm hiểu về tác giả văn học có vai trò gì?

PHẦN 2

VIẾT BÀI GIỚI THIỆU VỀ MỘT TÁC GIẢ VĂN HỌC

I.

NỘI DUNG BÀI HỌC

• Ngữ liệu tham khảo 1
• Ngữ liệu tham khảo 2

Hướng dẫn phân tích kiểu văn bản

Cách viết bài giới thiệu về một tác giả văn học

• Các dạng bài viết về một tác giả văn học
• Yêu cầu và sơ đồ dàn ý kiểu bài
• Hướng dẫn quy trình viết

I.

1. Ngữ liệu tham khảo 1

Em hãy đọc bài viết tham khảo: Đặc điểm nghệ thuật thơ văn Nguyễn Đình Chiểu và trả lời các câu hỏi dưới đây:

• Chỉ ra vấn đề và câu hỏi nghiên cứu trong bài viết?
• Tóm tắt nội dung chính của bài viết bằng sơ đồ, từ đó bạn hãy nhận xét về bố cục của bài viết.
• Bài viết đã sử dụng phương pháp nghiên cứu nào?
• Từ bài viết rút ra kinh nghiệm gì khi viết bài giới thiệu một tác giả văn học?

Đặc điểm nghệ thuật thơ văn Nguyễn Đình Chiểu

Bàn về đặc điểm nghệ thuật thơ văn của Nguyễn Đình Chiểu.

Nghệ thuật thơ văn Nguyễn Đình Chiểu có đặc điểm gì nổi bật?

Đặc điểm ấy thể hiện như thế nào qua các sáng tác thuộc thể thơ Đường luật, văn tế, truyện thơ và qua quan niệm nghệ thuật của Nguyễn Đình Chiểu?

Tóm tắt nội dung chính của bài viết

Thơ Đường Luật, văn tế của Nguyễn Đình Chiểu tinh tế và điêu luyện.

Các tác phẩm trường thiên đồ sộ mang đậm đạo lí Nho gia.

Quan điểm sáng tác

Dùng văn chương để chiến đấu cho sự nghiệp chính nghĩa.

Văn chương là những sáng tạo nghệ thuật mang tính thẩm mĩ, phát huy các giá trị tinh thần.

Bài viết sử dụng phương pháp phân tích – tổng hợp.

Thể hiện ở chỗ phân tích những bằng chứng là các sáng tác của Nguyễn Đình Chiểu để khái quát lên đặc điểm thơ văn của tác giả.

Kinh nghiệm viết bài giới thiệu một tác giả văn học

Cần làm rõ vấn đề và câu hỏi nghiên cứu khi viết.

Cần phân tích các bằng chứng để làm sáng tỏ đặc điểm nghệ thuật của tác giả.

Có thể làm rõ đặc điểm sáng tác thông qua quan niệm nghệ thuật của tác giả.

2. Ngữ liệu tham khảo 2

Em hãy đọc bài viết tham khảo: Đọc lại truyện ngắn trào phúng của Nguyễn Công Hoan và trả lời các câu hỏi dưới đây:

• Bài viết nghiên cứu về vấn đề gì? Câu hỏi nghiên cứu là gì?
• Tóm tắt ý chính của bài viết. Từ đó nêu nhận xét về bố cục của bài viết.
• Nêu nội dung chính của phần giới thiệu và phần kết luận.

Em hãy đọc bài viết tham khảo: Đọc lại truyện ngắn trào phúng của Nguyễn Công Hoan và trả lời các câu hỏi dưới đây:

• Tác giả đã trình bày hai phương diện chính trong truyện ngắn Nguyễn Công Hoan, đề tài mâu thuẫn giàu nghèo và bút pháp xây dựng cốt truyện trào phúng. Theo bạn còn có thể nói đến những phương diện nào khác hay không, như ngôn ngữ kể chuyện, nghệ thuật xây dựng nhân vật…? Tại sao tác giả không đề cập đến tất cả các phương diện đó?
• Tác giả đã trình bày bằng chứng theo những cách thức nào?
• Phương pháp phân tích – tổng hợp và phương pháp so sánh đã được sử dụng như thế nào trong bài?

Bài viết bàn về vấn đề

Đặc điểm truyện ngắn trào phúng của Nguyễn Công Hoan.

Câu hỏi nghiên cứu

Truyện ngắn trào phúng Nguyễn Công Hoan có đặc điểm gì tiêu biểu về nội dung và nghệ thuật.

Tóm tắt nội dung chính của bài viết

Quan điểm giàu nghèo trong truyện ngắn của Nguyễn Công Hoan.

Đề tài chuyện ăn cắp, thói ăn cắp vặt trở đi trở lại trong các tác phẩm của Nguyễn Công Hoan.

Đề cao cốt truyện trong các sáng tác và cách kể chuyện duyên dáng.

Dùng những chi tiết đánh lạc hướng độc giả khỏi cái đích thật sự của câu chuyện.

Giới thiệu: khái quát đặc điểm tiếng cười đả kích trong sáng tác của Nguyễn Công Hoan.

Phần kết luận: khái quát về vai trò “người mở đường” của Nguyễn Công Hoan trong việc xây dựng và phát triển truyện ngắn hiện đại.

Khi viết bài giới thiệu về một tác giả văn học

Có thể lựa chọn những điểm nhấn trong đặc điểm nghệ thuật của tác giả để triển khai thành các luận điểm.

Tác giả trình bày bằng chứng theo hai cách

Cách 1: Dẫn nguyên văn bằng chứng từ các truyện ngắn để phân tích.

Cách 2: Dẫn gián tiếp, tóm lược nội dung các truyện ngắn để phân tích.

Giúp các bằng chứng được cụ thể, sinh động, dễ dàng phân tích sâu giá trị nội dung và nghệ thuật của bằng chứng.

Giúp bằng chứng đưa ra được ngắn gọn, dễ dàng so sánh, đối chiều và tổng hợp nhiều bằng chứng khác nhau.

Phương pháp phân tích - tổng hợp

Phân tích truyện ngắn trào phúng của Nguyễn Công Hoan.

Khái quát lên những đặc điểm về nội dung và thủ pháp nghệ thuật.

Phương pháp so sánh

So sánh các truyện ngắn của Nguyễn Công Hoan để thấy nét tương đồng.

Khái quát đặc điểm phong cách nghệ thuật tác giả, so sánh Nguyễn Công Hoan với các nhà văn khác.

Nét riêng của Nguyễn Công Hoan trong bút pháp sáng tác.

II.

1. Các dạng bài viết về một tác giả văn học

Em hãy trả lời câu hỏi dưới đây:

• Có mấy kiểu bài viết về một tác giả văn học?
• Trình bày hiểu biết về các kiểu bài?

Các dạng bài viết về một tác giả văn học

Dạng 1: Giới thiệu về cuộc đời và sự nghiệp của tác giả văn học

Dạng 2: Giới thiệu về phong cách nghệ thuật của tác giả văn học

Dạng 1:

Giới thiệu về cuộc đời và sự nghiệp của tác giả văn học

Thường giới thiệu về cuộc đời tác giả, các mốc thời gian chính trong đời, các thành tự, giải thưởng, các tác phẩm chính của tác giả…

Những chuyển biến quan trọng trong đề tài, chủ đề, cảm hứng sáng tác, bút pháp nghệ thuật trên hành trình nghệ thuật tác giả.

Là kiểu văn bản thông tin, thường được sử dụng trong các từ điển, sách phổ biến kiến thức.

Dạng 2:

Giới thiệu về phong cách nghệ thuật của tác giả văn học

Thường trình bày những điểm độc đáo đặc sắc nhất trong phong cách nghệ thuật của tác giả so với các tác giả khác thể hiện ở nhiều phương diện.

Đây là kiểu văn bản nghị luận thường gặp trong sách tham khảo, tạp chí nghiên cứu.

2. Yêu cầu và sơ đồ dàn ý kiểu bài

Em hãy trả lời câu hỏi dưới đây:

• Trình bày yêu cầu về cách lập sơ đồ dàn ý cho kiểu bài.
• Trình bày sơ đồ dàn ý cho từng kiểu bài.

a. Yêu cầu về kiểu bài

Về nội dung

Nêu được một số nét đặc sắc trong sự nghiệp và phong cách nghệ thuật của tác giả.

Về hình thức

Đảm bảo các yêu cầu của kiểu bài nghị luận.

Lập luận chặt chẽ, diễn đạt mạch lạc.

Đưa ra được những lí lẽ và bằng chứng văn bản đa dạng, thuyết phục để làm sáng tỏ luận điểm.

Về hình thức

Đảm bảo các yêu cầu của kiểu bài nghị luận.

Có sử dụng các phương tiện liên kết hợp lí để giúp người đọc nhận ra mạch lập luận.

Các luận điểm lí lẽ và bằng chứng được sắp xếp theo trình tự hợp lí.

b. Sơ đồ dàn ý cho từng kiểu bài

Dạng 1: Giới thiệu về cuộc đời và sự nghiệp của tác giả văn học

---------------------------------------

----------------------Còn tiếp---------------------