Giáo án điện tử địa lí 10 chân trời bài 24: Cơ cấu kinh tế, một số tiêu chí đánh giá sự phát triển kinh tế

CHÀO MỪNG CÁC EM

ĐẾN VỚI TIẾT HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Theo em, có các loại cơ cấu kinh tế nào trong nền kinh tế? Để đánh giá sự phát triển kinh tế, người ta sử dụng những tiêu chí nào?

BÀI 24:

CƠ CẤU KINH TẾ, MỘT SỐ TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ

NỘI DUNG BÀI HỌC

I. Cơ cấu kinh tế

Đọc thông tin SGK và quan sát hình 24.1 trang 92, hãy:

• Trình bày khái niệm cơ cấu kinh tế.
• Phân tích sơ đồ cơ cấu kinh tế.
• Phân biệt cơ cấu kinh tế theo ngành, theo thành phần kinh tế và theo lãnh thổ.

1. Khái niệm cơ cấu kinh tế

• Cơ cấu kinh tế là tập hợp các ngành, lĩnh vực, bộ phận kinh tế hợp thành tổng thể nền kinh tế. 
• Nội dung của cơ cấu kinh tế là: 
  • Tập hợp các bộ phận (thành phần) hợp thành. 
  • Các bộ phận có mối quan hệ hữu cơ tương đối ổn định theo một tương quan hay tỉ lệ nhất định.

2. Phân loại cơ cấu kinh tế

Cơ cấu ngành kinh tế

Cơ cấu thành phần kinh tế

Cơ cấu lãnh thổ

a. Cơ cấu ngành kinh tế

Là tập hợp tất cả các ngành hình thành nền kinh tế và các mối quan hệ tương đối ổn định giữa chúng với nhau. 

Là bộ phận cơ bản nhất của cơ cấu kinh tế, phản ánh trình độ phân công lao động xã hội và trình độ phát triển của lực lượng sản xuất. 

Dựa vào tính chất của hoạt động sản xuất, người ta chia ra thành ba nhóm ngành chính gồm: 

Nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản

Công nghiệp

Dịch vụ

b. Cơ cấu thành phần kinh tế

Được hình thành dựa trên cơ sở chế độ sở hữu về tư liệu sản xuất. 

Các thành phần kinh tế này có tác động qua lại với nhau, vừa hợp tác lại vừa cạnh tranh trên cơ sở bình đẳng trước pháp luật.

c. Cơ cấu lãnh thổ

Là một bộ phận của nền kinh tế, là sản phẩm của quá trình phân công lao động theo lãnh thổ. 

Dựa vào quy mô lãnh thổ sẽ có các cấp: toàn cầu và khu vực, quốc gia, các vùng lãnh thổ trong phạm vi quốc gia.

1. Một số tiêu chí đánh giá sự phát triển kinh tế

Thảo luận theo cặp, dựa vào thông tin mục 2 và quan sát hình 24.2, hãy:

• Phân biệt một số tiêu chí: GDP, GNI, GDP và GNI bình quân đầu người.
• Nhận xét sự phân hoá GNI bình quân đầu người trên thế giới, năm 2020.

GDP

Là tổng giá trị sản phẩm hàng hoá và dịch vụ tiêu dùng cuối cùng mà một nền kinh tế tạo ra bên trong một quốc gia.

GNI

Là tổng thu nhập từ sản phẩm hàng hoá và dịch vụ tiêu dùng cuối cùng do công dân một quốc gia tạo ra trong một thời kì nhất định, thường là một năm. 

GNI = GDP + chênh lệch giữa thu nhập nhân tố sản xuất từ nước ngoài với thu nhập nhân tố sản xuất cho nước ngoài.

GDP và GNI theo đầu người

Được xác định bằng GDP hoặc GNI chia cho tổng số dân của quốc gia đó ở một thời điểm nhất định.

Chỉ số thu nhập theo đầu người là một trong những tiêu chí quan trọng để đánh giá chất lượng cuộc sống.

LUYỆN TẬP

Bài 2 (SGK - tr94). Cho bảng số liệu sau:

BẢNG 24. CƠ CẤU GDP PHÂN THEO NGÀNH CỦA HOA KÌ VÀ ẤN ĐỘ, NĂM 2020 (Đơn vị: %)

Vẽ biểu đồ thể hiện cơ cấu GDP phân theo ngành kinh tế của Hoa Kỳ và Ấn Độ, năm 2020. Rút ra nhận xét. 

Biểu đồ thể hiện cơ cấu GDP phân theo ngành kinh tế của Hoa Kỳ và Ấn Độ (%), năm 2020

• Khu vực I, II của Ấn Độ cao hơn của Hoa Kỳ, đặc biệt khu vực I của Ấn Độ cao hơn Hoa Kỳ rất nhiều (18,3% so với 0,9%).
• Khu vực III của Hoa Kỳ cao hơn Ấn Độ (81,0% so với 58,2%). 

Hoa Kỳ là quốc gia phát triển, đạt đến trình độ cao; còn Ấn Độ là quốc gia đang phát triển, đang trong thời kì công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất, có sự chuyển dịch từ khu vực I sang khu vực II và III.

TRẮC NGHIỆM

Câu 1: Cơ cấu kinh tế bao gồm

• A. Cơ cấu ngành kinh tế
• B. Cơ cấu thành phần kinh tế
• C. Cơ cấu lãnh thổ
• D. Tất cả đáp án trên

--------------- Còn tiếp ---------------