Giáo án điện tử Lịch sử 8 chân trời Bài 12: Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918)

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT HỌC MÔN LỊCH SỬ!

KHỞI ĐỘNG

Em hãy mô tả bức tranh phần Dẫn nhập – Những người lính thuộc quân đội Pháp ở chiến hào Véc-đoong, Pháp (năm 1916).

• Bức ảnh là tư liệu gốc, được chụp vào ngày 24/10/1916 - thời điểm diễn ra trận Véc-đoong, một trận địa khốc liệt và đẫm máu của Chiến tranh thế giới thứ nhất.
• Trong ảnh là những người lính Ma-rốc thuộc quân đội Pháp trong chiến hào ở Véc-đoong.
• Những chi tiết liên quan đến “chiến tranh chiến hào”, sự khốc liệt của chiến tranh, sự tham chiến không chỉ của nước Pháp mà cả những thuộc địa của Pháp.

BÀI 12: CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT (1914 – 1918)

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. NGUYÊN NHÂN

BÙNG NỔ CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT

THẢO LUẬN CẶP ĐÔI

Em hãy khai thác Hình 12.1, 12.2, mục Em có biết, thông tin mục 1 SGK tr.54. 55 và trả lời câu hỏi: Trình bày nguyên nhân sâu xa và nguyên nhân trực tiếp dẫn tới Chiến tranh thế giới thứ nhất.

Khái niệm chiến tranh thế giới

• Diễn ra trên một phạm vi rộng lớn.
• Thuộc nhiều quốc gia khác nhau.
• Có sự tham chiến trực tiếp của nhiều nước.

Nguyên nhân sâu xa

Cuối TK XIX, mâu thuẫn trong tranh giành thuộc địa.

Hình thành hai khối quân sự đối đầu nhau ở châu Âu.

Cả hai khối đều ra sức kích động chủ nghĩa dân tộc cực đoan, chạy đua vũ trang đe dọa lẫn nhau, tìm cớ gây chiến.

Hình thành hai khối quân sự đối đầu

Khối Liên minh

Khối Hiệp ước

Có ít thị trường, thuộc địa

Có nhiều thị trường, thuộc địa

Hai khối ráo riết chuẩn bị chiến tranh, giành thuộc địa.

Màu vàng nâu là khối Liên minh, màu xanh là khối Hiệp ước

Mâu thuẫn về vấn đề thuộc địa đã dẫn tới các cuộc chiến tranh đế quốc

Tranh biếm họa về các nước Anh, Đức, Nga, Pháp, và Nhật  tranh nhau chiếm thuộc địa ở Trung Quốc

Tư liệu mở rộng:

Nguyên nhân sâu xa của Chiến tranh thế giới thứ nhất

Ghen tị về hoạt động buôn bán và các thuộc địa của Anh, nước Đức, quốc gia có quân đội lớn nhất thời bấy giờ, đã bắt tay vào xây dựng lực lượng hải quân. Vua Đức Vin-hem II có tham vọng chiếm thêm thuộc địa và chính sách đối ngoại hung hãn của ông khiến các quốc gia châu Âu khác lo ngại…. Sự kình địch giữa các quốc gia châu Âu về thương mại, thuộc địa, sức mạnh quân sự cũng trở nên gay gắt hơn và các cường quốc châu Âu đã cùng nhau thành lập các liên minh phòng thủ.

(Kingfisher, Bách khoa thư lịch sử, Nguyễn Đức Tĩnh

 và Ngô Minh Châu dịch, NXB Thế giới, Hà Nội, 2016, tr.388)

Nguyên nhân trực tiếp

• Từ năm 1912, tình hình ở Ban-căng trở nên phức tạp.
• Chủ nghĩa dân tộc nổi lên ở Xéc-bi.
• 28/6/1914, Thái tử Ph.Phéc-đi-năng của Áo bị ám sát.
• Bùng nổ Chiến tranh thế giới thứ nhất.
• Ảnh chụp Thái tử cùng vợ đi ra từ Tòa thị chính Sarajevo để lên xe, vài phút trước vụ ám sát
• Gavrilo Princip, người bắn chết thái tử Franz Ferdinand dẫn đến ngòi nổ chiến tranh.
• Thái tử Áo – Hung Phéc-đi-năng bị ám sát ở Sa-ra-e-vô ngày 28/6/1914.
• Phiên tòa xét xử vụ ám sát ngày 5 tháng 12 năm 1914

Kết luận:

• Chiến tranh thế giới thứ nhất, còn được gọi là Đại chiến thế giới lần thứ nhất, là một cuộc chiến tranh thế giới bắt nguồn tại châu Âu từ ngày 28/7/1914 đến ngày 11/11/1918.
• Chiến tranh thế giới thứ nhất được coi là một trong những sự kiện có ảnh hưởng nhất trong lịch sử thế giới.

Một chiến hào của quân Đức bị lính Anh chiếm đóng tháng 7 năm 1916